آیا قانون اساسی آلمان حامی مسلمانان است؟

به گزارش خبرگزاری رسا، در سال‌های اخیر در برخی ایالت‌های آلمان طرح‌هایی مانند ممنوعیت پوشیدن روسری برای دانش‌آموزان مسلمان و یا ممنوعیت روزه‌داری در مدارس مطرح شده است که با قانون اساسی این کشور منافات دارد.

این ممنوعیت‌ها، بسیاری از گروه‌های اقلیت در جامعه آلمان از جمله مسلمانان را نگران کرده است. آنها از خود می‌پرسند؛ آیا قانون اساسی ۷۰ ساله این کشور هنوز هم می‌تواند در برابر افراط‌گرایان از ما حمایت کند؟ بکیر آلتاش، دبیرکل جامعه اسلامی ملی گوروش در یادداشتی که در سایت اسلامیک به چاپ رسیده، به این سؤال پاسخ داده است. او در این یادداشت که رایزنی فرهنگی ایران در آلمان آن را ترجمه کرده، درباره نقش قانون اساسی آلمان و اهمیت اجرای آن برای همه اعضای جامعه آلمان به ویژه مسلمانان نوشته است که در ادامه می‌خوانید:

قانون اساسی آلمان ۷۰ ساله‌ شد، قانونی که در مقدمه آن به مسؤولیت آلمان‌ها نسبت به خدا و بشریت اشاره شده است. پدران و مادران قانون اساسی (زنان و مردانی که قانون اساسی را تدوین کردند) در آن زمان با نوشتن چنین مقدمه‌ای می‌خواستند بگویند، ارزش‌هایی در جامعه آلمان وجود دارد که حتی قانون‌گذاران نیز نمی‌توانند از آنها چشم‌پوشی کنند. آنها قانون اساسی آلمان را به نحوی تدوین کردند که پاسخگوی نیازهای همه انسان‌ها از جمله مسیحیان، یهودیان، مسلمانان و افراد بی‌دین باشد.

آزادی مذهبی

بی‌شک برای ما مسلمانان مانند پیروان سایر ادیان، وجود آزادی مذهبی در جامعه اهمیت زیادی دارد. قانون اساسی آلمان بر آزادی مذهبی و عقیده تأکید دارد و براساس آن، پیروان همه ادیان می‌توانند اعمال مذهبی خود را در آزادی کامل انجام دهند. با وجود چنین قانون جامع و کاملی، مسلمانان در جامعه آلمان بارها با مشکلات زیادی روبرو شده‌اند. در موارد بسیاری مانند پوشیدن روسری، ذبح‌ اسلامی و حتی روزه‌گرفتن دانش‌آموزان، مسلمانان اغلب نتوانسته‌اند از آزادی مذهبی موجود در قانون اساسی آلمان بهره‌مند شوند. آنها بارها مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. اما نکته قابل توجه این است که با وجود اینکه آزادی مذهبی و برابری شامل حال مسلمانان نمی‌شود، اما قانون بی‌طرفی برای آنها اجرا می‌شود. این در حالی است که دولت باید قوانین را برای پیروان همه ادیان اجرا کند و نباید در این میان، برای گروهی تبعیض قائل شود. اما همین اصول اولیه نیز موضوع مورد مناقشه سیاستمداران و نمایندگان احزاب مختلف است.

به طور مثال دولت‌های ایالتی همواره اعلام کرده‌اند که سازمان‌های اسلامی برای مشارکت در امور اجتماعی باید به عنوان یک جامعه مذهبی شناخته شوند. این در حالی است که بسیاری از سازمان‌های اسلامی با وجود رعایت موازین هنوز نتوانسته‌اند همچون یک جامعه مذهبی در کشور آلمان ثبت شوند. در عین‌حال ما بارها دیده‌ایم که پیروان بسیاری از ادیان بدون رعایت موازین خاص، توانسته‌اند سازمان‌های متبوع خود را به ثبت برسانند. به نظر می‌رسد که مسائل سیاسی برای دولت‌ آلمان اهمیت بیشتری از رعایت موازین دارد.

پناهجویان و قوانین الحاق به خانواده

در اصل ششم قانون اساسی بر حمایت ویژه دولت از خانواده تأکید شده است. این در حالی است که ما در سال‌های اخیر مجبور بوده‌ایم همواره این قانون را به سیاستمداران آلمان یادآوری کنیم. به نظر من، در سال‌های اخیر قوانین مربوط به حفاظت از خانواده در آلمان بسیار بد اجرا می‌شود. پناهجویان زیادی سال‌ها است، منتظر رسیدن خانواده‌هایشان به آلمان هستند و این انتظار طولانی به بنیان خانواده‌ها ضربه می‌زند.

قانون جدید مربوط به پناهجویان حتی بیشتر از قبل مرا نگران می‌کند. سیاستمداران آلمانی در سال‌های اخیر محدودیت‌هایی را برای الحاق خانواده‌های پناهجویان ایجاد کرده‌اند. این درحالی است که تحقیقات متعدد نشان می‌دهد این امر روند ادغام پناهجویان در جامعه را کُندتر می‌کند و می‌تواند هزینه‌های زیادی به جامعه آلمان تحمیل کند.

همان‌طور که پیش‌تر نیز بدان اشاره شد؛ در مقدمه قانون اساسی آلمان بر مسؤولیت آلمانی‌ها در قبال خدا و کرامت انسانی تأکید شده است. این در حالی است که ما با تصویب قوانین سخت‌گیرانه درباره پناهجویان نه تنها برای آنها مشکل ایجاد می‌کنیم، بلکه کرامت انسانی را که در مقدمه قانون اساسی آلمان قید شده است، نیز زیر پا می‌گذاریم. توقف عملیات نجات در مدیترانه از سوی اروپا، یکی دیگر از مواردی است که باعث پایمال شدن کرامت انسانی می‌شود. با چنین تصمیمی، بسیاری از انسان‌های نیازمند به کمک مانند کودکان، زنان باردار و سالمندان قربانی می‌شوند. سیاستمداران اتحادیه اروپا به سرنوشت کشورهایشان فکر می‌کنند، در حالیکه می‌دانند افراد زیادی به حمایت آنها نیاز دارند. برخی سیاستمداران اروپایی حتی دامنه عملکرد کشتی‌های کمک به مهاجران در مدیترانه را با محدودیت‌های جدی مواجه کرده‌اند و جلوی کمک آنها به پناهجویان را هم گرفته‌اند.

اگر کسی در رود راین غرق شود و ما برای نجات او اقدام نکنیم، براساس قوانین آلمان مجازات خواهیم شد. این در حالی است که اگر پناهجویان آفریقایی در مدیترانه غرق شوند و ما اقدامی برای نجات آنها انجام دهیم، با جریمه روبرو می‌شویم. البته این برخوردها و محدودیت‌ها با قانون اساسی آلمان سازگار نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند آن‌ها را توجیه کند. بنابراین شاید برای حل این مشکلات باید به قانون اساسی آلمان رجوع کنیم.

اهمیت قانون اساسی برای مسلمانان

قانون اساسی آلمان بر اساس احترام به همه شهروندان و حفاظت از آنها در برابر دولت نوشته شده است. در این قانون به صورت تلویحی اشاره شده است؛ این شهروندان آلمان نیستند که باید در برابر دولت گردن خم کنند، بلکه دولت باید پاسخگوی نیازها و خواسته‌های مردم باشد. بنابراین همه ما وظیفه داریم که برای نهادهایی مانند دولت، نهاد قضایی و نمایندگان مجلس مشخص کنیم که حقوق اساسی ما قابل تغییر نیست و باید به طور کامل اجرا شود.

امروز پس از ۷۰ سال از تدوین قانون اساسی آلمان، ما باید خواهان اجرای کامل آن در جامعه باشیم. وقتی قانون اساسی آلمان را به دقت مطالعه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این قانونی است که می‌تواند از تمام انسان‌ها فارغ از عقیده، نژاد و مذهبشان دفاع کند. قانونی که براساس مسؤولیت انسان‌ها در برابر خدا و بشریت نوشته شده است./847/ب

منبع: ایکنا