مؤلف کتاب «خطاهای قرآنی جان ونز برو» مطرح کرد:
قرن نوزدهم دوره‌ای مهم در خدشه وارد کردن غرب به قرآن است
در نگارش این اثر از انتشار حدود دو هزار عنوان منبع مورد استفاده در تألیف خودداری شد و این موضوع به درخواست ناشر کتاب بود تا حجم کتاب کمتر شود.
به گزارش خبرگزاری رسا، شکوفایی فرهنگ و تمدن غرب هم‌زمان با ورود غربی‌ها به سرزمین‌های دیگر از جمله کشور‌های مشرق زمین و سرآغاز پاگرفتن دانشی با عنوان «خاورشناسی» است که طی آن اندیشمندان غربی به دنبال شناخت فرهنگ شرقی‌ها هستند. نخستین گروه از خاورشناسان که مطالعات درست‌تری نسبت به فرهنگ شرقی عرضه کردند به قرن ۱۹ باز می‌گردد. اما با این حال تلاش‌های آن‌ها در بسیاری موارد دارای خطا‌هایی هم هست.
در همین راستا می‌توان به تلاش خاورشناسان در معرفی دین، قرآن و شخصیت‌های دینی هم‌چون پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد. حجت الاسلام سید مجید پورطباطبایی از اعضای هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم است که تلاش‌های علمی وی متمرکز بر نقد آرای همین خاورشناسان است. یکی از کتاب‌های معروف وی در همین راستا «خاتم عشق؛ سیر تطور آرای خاورشناسان و غربیان درباره پیامبر اعظم (ص)» نام دارد که دو سال قبل توسط انتشارات سروش در ۱۳۰۰ صفحه در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شد و هم‌اکنون نیز دو اثر دیگر در رابطه با آرای خاورشناسان در دست نگارش دارد.
این محقق نظرات انتقادی غربی‌ها درباره قرآن، معتقد است یکی از نگرش‌های آن‌ها درباره کتاب آسمانی مسلمانان این است که قرآن بعد از ۳۰۰ سال از نزول آن توسط مسلمانان و با استفاده از آموزه‌های یهودی و مسیحی جمع‌آوری شده که البته وی آن را قابل نقد و مورد بحث دانست و اشاره کرد در آثار خود به این موضو‌ع‌ها پرداخته است.
پورطباطبایی در در همین باره گفت‌وگویی با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) انجام داده است. او با اشاره به اینکه کتاب «خاتم عشق» شامل چهار بخش است که هنوز بخش‌هایی از آن نوشته نشده است، گفت: بخش دوم کتاب به دوره تولد تا بعثت حضرت رسول (ص) می‌پردازد و در بخش سوم دوره مبعوث شدن ایشان تا واقعه غدیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. در بخش چهارم هم که به دوره زمانی دو‌ماهه حیات حضرت رسول (ص) تعلق دارد، اما از نظر پژوهشی دوره مهمی محسوب می‌شود مربوط به واقعه غدیر تا وفات ایشان است و در این دوره‌ها آرای خاورشناسان مورد بحث قرار می‌گیرد.
پورطباطبایی با بیان اینکه نگارش بخش نخست کتاب دوازده سال طول کشیده، گفت: در نگارش این اثر از انتشار حدود دو هزار عنوان منبع مورد استفاده در تألیف خودداری شد و این موضوع به درخواست ناشر کتاب بود تا حجم کتاب کمتر شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه کتاب «خاتم عشق» با حروف ریزی چاپ شده، ادامه داد: قصد دارم نگارش بخش‌های دیگر کتاب را هم شروع کنم، اما بعضی مشغله‌ها اجازه نمی‌دهد.
در بخش دیگری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن کریم گفت: هم‌اکنون مشغول تدوین دو کتاب دیگر درباره با نظرات خاورشناسان هستم. یک اثر با عنوان «خطاهای قرآنی جان ونز برو» است که به زودی منتشر می‌شود و ممکن است تا یک هفته دیگر به چاپ برسد. اثر دیگر هم «بررسی درون دینی مطالعات اسلام‌شناسی و قرآن پژوهی» نام دارد که آرای «ریچارد بل و ویلیام مونت گومری وات» اختصاص دارد که انتشارات پژوهشگاه امور مربوط به حروف‌چینی آن را دنبال می‌کند.
پورطباطبایی با اشاره به اینکه علت پرداختن به این دو اثر به طرح مباحث انتقادی علیه قرآن در سال‌های ۱۸۶۰ در کشور‌های غربی هم‌چون هلند برمی‌گردد، ادامه داد: غربی‌ها بر این نظر بودند که بگویند هم‌چون کتاب عهد عتیق و عهد جدید که متن واحدی ندارد و حاصل جمع‌آوری نویسندگان بعد از حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) در یک بازه ۱۵۰۰ ساله است، برای قرآن هم چنین وضعیتی وجود دارد.
این کارشناس دینی تأکید کرد: هدف غربیان از طرح چنین موضوعی خدشه وارد کردن به قرآن بود بنابراین شاهد هستیم مسابقه‌ای هم برگزار می‌کنند و آرای مختلفی را جمع‌آوری می‌کنند. یکی از کتاب‌هایی که در این باره نوشته شد «تاریخ قرآن» نام دارد. در حالی که در حوزه قرآن پژوهی «علوم قرآنی» داریم و تاریخ قرآن نداریم. اما هدف این بود که قرآن را به عنوان یک اثر باستانی مورد توجه قرار دهند.
پورطباطبایی با بیان اینکه از سال ۱۸۶۰ تا امروز چند نقطه عطف درباره آرای غربیان پیرامون قرآن وجود دارد، گفت: یکی از این نقاط عطف مربوط به اثر «تئودور نولدکه» است و بعد نقطه عطف دیگری را در آثار «ریچارد بل» و «ویلیام مونت گومری وات» ملاحظه می‌کنیم که در واقع بل نتوانست کار خود را تکمیل کند و شاگردش مونت گومری کار او را به اتمام رساند. در این کتاب (بررسی درون دینی مطالعات اسلام‌شناسی و قرآن پژوهی) از مبنای درون دینی و اسلامی آرای بل و گومری را مورد ارزیابی و نقد قرار دادم.
وی با اشاره به اینکه «جان ونز برو» هم که فعالیتش به عنوان نقطه عطف دیگری در وارد کردن نقد به قرآن مطرح است، از سال ۱۹۷۷ کتابی را در دانشگاه کمبریج می‌نویسد که معرکه‌ای در آرای خاورشناسان ایجاد کرد، ادامه داد: برخی افراد نظرات ونز برو را رد کردند و برخی که آن را قبول کردند مبانی اسلام را زیر سوأل بردند. من هم در کتاب «خطاهای قرآنی جان ونز برو» آرای او را نقد کردم. البته اثرات این آرا بر «اندرو ریپین» شاگرد ونز برو را هم گردآوری کردم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن کریم عنوان کرد: کتاب ونز برو سخت است به همین دلیل به فارسی یا عربی ترجمه نشده،، اما ریپین کتاب او را به شکل یک‌سری مقاله متعدد منتشر کرده و بنابراین در کتاب خودم به نقد‌های او هم پاسخ دادم. /۹۲۵/د ۱۰۱/ش
در همین راستا می‌توان به تلاش خاورشناسان در معرفی دین، قرآن و شخصیت‌های دینی هم‌چون پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد. حجت الاسلام سید مجید پورطباطبایی از اعضای هیأت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم است که تلاش‌های علمی وی متمرکز بر نقد آرای همین خاورشناسان است. یکی از کتاب‌های معروف وی در همین راستا «خاتم عشق؛ سیر تطور آرای خاورشناسان و غربیان درباره پیامبر اعظم (ص)» نام دارد که دو سال قبل توسط انتشارات سروش در ۱۳۰۰ صفحه در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شد و هم‌اکنون نیز دو اثر دیگر در رابطه با آرای خاورشناسان در دست نگارش دارد.
این محقق نظرات انتقادی غربی‌ها درباره قرآن، معتقد است یکی از نگرش‌های آن‌ها درباره کتاب آسمانی مسلمانان این است که قرآن بعد از ۳۰۰ سال از نزول آن توسط مسلمانان و با استفاده از آموزه‌های یهودی و مسیحی جمع‌آوری شده که البته وی آن را قابل نقد و مورد بحث دانست و اشاره کرد در آثار خود به این موضو‌ع‌ها پرداخته است.
پورطباطبایی در در همین باره گفت‌وگویی با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) انجام داده است. او با اشاره به اینکه کتاب «خاتم عشق» شامل چهار بخش است که هنوز بخش‌هایی از آن نوشته نشده است، گفت: بخش دوم کتاب به دوره تولد تا بعثت حضرت رسول (ص) می‌پردازد و در بخش سوم دوره مبعوث شدن ایشان تا واقعه غدیر مورد توجه قرار گرفته‌اند. در بخش چهارم هم که به دوره زمانی دو‌ماهه حیات حضرت رسول (ص) تعلق دارد، اما از نظر پژوهشی دوره مهمی محسوب می‌شود مربوط به واقعه غدیر تا وفات ایشان است و در این دوره‌ها آرای خاورشناسان مورد بحث قرار می‌گیرد.
پورطباطبایی با بیان اینکه نگارش بخش نخست کتاب دوازده سال طول کشیده، گفت: در نگارش این اثر از انتشار حدود دو هزار عنوان منبع مورد استفاده در تألیف خودداری شد و این موضوع به درخواست ناشر کتاب بود تا حجم کتاب کمتر شود.
وی همچنین با اشاره به اینکه کتاب «خاتم عشق» با حروف ریزی چاپ شده، ادامه داد: قصد دارم نگارش بخش‌های دیگر کتاب را هم شروع کنم، اما بعضی مشغله‌ها اجازه نمی‌دهد.
در بخش دیگری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن کریم گفت: هم‌اکنون مشغول تدوین دو کتاب دیگر درباره با نظرات خاورشناسان هستم. یک اثر با عنوان «خطاهای قرآنی جان ونز برو» است که به زودی منتشر می‌شود و ممکن است تا یک هفته دیگر به چاپ برسد. اثر دیگر هم «بررسی درون دینی مطالعات اسلام‌شناسی و قرآن پژوهی» نام دارد که آرای «ریچارد بل و ویلیام مونت گومری وات» اختصاص دارد که انتشارات پژوهشگاه امور مربوط به حروف‌چینی آن را دنبال می‌کند.
پورطباطبایی با اشاره به اینکه علت پرداختن به این دو اثر به طرح مباحث انتقادی علیه قرآن در سال‌های ۱۸۶۰ در کشور‌های غربی هم‌چون هلند برمی‌گردد، ادامه داد: غربی‌ها بر این نظر بودند که بگویند هم‌چون کتاب عهد عتیق و عهد جدید که متن واحدی ندارد و حاصل جمع‌آوری نویسندگان بعد از حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) در یک بازه ۱۵۰۰ ساله است، برای قرآن هم چنین وضعیتی وجود دارد.
این کارشناس دینی تأکید کرد: هدف غربیان از طرح چنین موضوعی خدشه وارد کردن به قرآن بود بنابراین شاهد هستیم مسابقه‌ای هم برگزار می‌کنند و آرای مختلفی را جمع‌آوری می‌کنند. یکی از کتاب‌هایی که در این باره نوشته شد «تاریخ قرآن» نام دارد. در حالی که در حوزه قرآن پژوهی «علوم قرآنی» داریم و تاریخ قرآن نداریم. اما هدف این بود که قرآن را به عنوان یک اثر باستانی مورد توجه قرار دهند.
پورطباطبایی با بیان اینکه از سال ۱۸۶۰ تا امروز چند نقطه عطف درباره آرای غربیان پیرامون قرآن وجود دارد، گفت: یکی از این نقاط عطف مربوط به اثر «تئودور نولدکه» است و بعد نقطه عطف دیگری را در آثار «ریچارد بل» و «ویلیام مونت گومری وات» ملاحظه می‌کنیم که در واقع بل نتوانست کار خود را تکمیل کند و شاگردش مونت گومری کار او را به اتمام رساند. در این کتاب (بررسی درون دینی مطالعات اسلام‌شناسی و قرآن پژوهی) از مبنای درون دینی و اسلامی آرای بل و گومری را مورد ارزیابی و نقد قرار دادم.
وی با اشاره به اینکه «جان ونز برو» هم که فعالیتش به عنوان نقطه عطف دیگری در وارد کردن نقد به قرآن مطرح است، از سال ۱۹۷۷ کتابی را در دانشگاه کمبریج می‌نویسد که معرکه‌ای در آرای خاورشناسان ایجاد کرد، ادامه داد: برخی افراد نظرات ونز برو را رد کردند و برخی که آن را قبول کردند مبانی اسلام را زیر سوأل بردند. من هم در کتاب «خطاهای قرآنی جان ونز برو» آرای او را نقد کردم. البته اثرات این آرا بر «اندرو ریپین» شاگرد ونز برو را هم گردآوری کردم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن کریم عنوان کرد: کتاب ونز برو سخت است به همین دلیل به فارسی یا عربی ترجمه نشده،، اما ریپین کتاب او را به شکل یک‌سری مقاله متعدد منتشر کرده و بنابراین در کتاب خودم به نقد‌های او هم پاسخ دادم. /۹۲۵/د ۱۰۱/ش
ارسال نظرات