استفاده ابزاری حزب «آلترناتیو برای آلمان» از هنر برای اسلام‌ستیزی

به گزارش خبرگزاری رسا، حزب آلترناتیو برای آلمان در طول رقابت‌های انتخاباتی پارلمان اروپا سعی کرد با استفاده از آثار هنری و فرهنگی، گروه‌های تحصیل‌کرده و نخبه جامعه را تحت تأثیر قرار دهد و رهبران حزب این اقدامات را استراتژی جدید خود اعلام کرده‌اند.

بسیاری در آلمان معتقدند که این گروه با سوءاستفاده از آثار هنری و فشار بر مؤسسات فرهنگی قصد دارند اسلام‌هراسی و نژادپرستی را در جامعه آلمان ترویج دهند. اشتوارت براون، نویسنده و روزنامه‌نگار ساکن برلین، در این باره یادداشتی نوشته است که ترجمه آن را، که رایزنی فرهنگی ایران در آلمان انجام داده است، در ادامه می‌خوانید:

چند روز قبل از انتخابات پارلمان اروپا، برای خرید به یکی از مناطق برلین رفته بودم که پوستر تبلیغاتی بزرگی را مشاهده کردم. بر روی این پوستر علاوه بر پرچم آلمان و لوگوی حزب آلترناتیو برای آلمان، زنی سفیدپوست و برده دیده می‌شد که از سوی چندین مرد سبزه و سیاه‌پوست احاطه شده بود. روی این پوستر تبلیغاتی نوشته بود: «اگر می‌خواهید اروپا به یوروبیا تبدیل نشود، به حزب آلترناتیو برای آلمان رأی دهید.»

یوروبیا؛ اصطلاحی علیه مسلمانان

اصطلاح یوروبیا، براساس این فرضیه بنا شده است که با گسترش بیش از پیش جمعیت مسلمانان در اروپا، این منطقه در آینده زیر‌مجموعه‌‌ای از دنیای عرب خواهد شد. یکی از طرفداران این فرضیه، آندرس برینگ بریویک از راستگرایان افراطی اهل نروژ است که در سال ۲۰۱۱، ۷۷ نفر را کشت. حزب آلترناتیو برای آلمان نیز که یکی دیگر از طرفداران چنین فرضیه‌ای است، برای ترویج حس بیگانه‌ستیزی و اسلام‌هراسی در پوستر تبلیغاتی خود از اثر ژان-لئون ژروم، نقاش و تندیس‌گر مشهور فرانسوی با عنوان «بازار برده‌فروشان» استفاده کرد. هدف از انتخاب چنین تصویری، یادآوری حوادث شب سال نو میلادی(سال ۲۰۱۵) در کلن بیان شد که طی آن، چندین مرد در شهر کلن، ۶۰۰ زن را محاصره و به آن‌ها تعرض کردند. پلیس در آن زمان اعلام کرد که بیشتر این مردان پناهجویانی از شمال آفریقا بوده‌اند.

البته استفاده از یک اثر هنری در تبلیغات انتخاباتی، تنها اقدام حزب آلترناتیو برای آلمان برای رسیدن به پارلمان اروپا نبود. در آن زمان، برخی از اعضای حزب تلاش کردند از برگزاری نمایشگاه‌هایی که قرار بود علیه گروه‌های راست افراطی در آلمان برگزار شود، جلوگیری کنند. برای مثال حزب آلترناتیو برای آلمان از مسئولان نمایشگاهی با عنوان «راست افراطی و مقاومت در برلین از سال ۱۹۴۵» خواستند تا آثاری را که علیه این حزب در نمایشگاه وجود داشت جمع‌آوری کنند.

فرا هنس‌لر، مسئول مرکز آرشیو مطبوعاتی و تصاویر ضد فاشیستی، درباره برگزاری نمایشگاه گفت: «ما در این نمایشگاه می‌خواستیم گسترش گروه‌های راست افراطی و مقاومت اجتماعی در برلین را نشان دهیم. حزب آلترناتیو برای آلمان یکی از کوچک‌ترین اعضای گروه راست افراطی است، اما بدون شک به عنوان یکی از بازیگران اصلی این عرصه شناخته می‌شود.»

به گفته او، برخی از آثار این نمایشگاه نشان می‌داد که اعضای حزب آلترناتیو برای آلمان در اوج بحران پناهندگی در سال ۲۰۱۵، چگونه برای مقابله با اسلام، به حزب نئونازی‌ها پیوستند. برخی نیز بیانگر این بود که چطور افراط‌گرایان در این حزب افزایش یافتند و حزب آلترناتیو برای آلمان را به پایگاه اصلی ترویج اسلام‌هراسی بدل کردند. پس از برگزاری انتخابات، پوسترهای تبلیغاتی حزب آلترناتیو برای آلمان نیز به این نمایشگاه منتقل شد. اتفاقی که به مذاق اعضای حزب خوش نیامد. رونالد گلازر، سخنگوی حزب آلترناتیو برای آلمان، در برلین گفت: «ما چنین اقداماتی را در فضای عمومی نمی‌پذیریم و از طریق دادگاه برای جمع‌آوری پوسترها اقدام خواهیم کرد.»

این نخستین‌بار نیست که مسئولان حزب آلترناتیو برای آلمان از مسئولان یک مؤسسه یا نمایشگاه می‌خواهند محتوای مرتبط با این حزب را سانسور کنند. چندی پیش، اعضای این حزب از مرکز مطالعات برلین برای تحقیقات اجتماعی نیز شکایت کردند. این مرکز تحقیقاتی را با عنوان «اقدامات پارلمانی حزب آلترناتیو برای آلمان در مجالس ایالتی» انجام داده بود.

 رد شکایت آلترناتیو

دادگاه برلین شکایت حزب را رد کرد. براساس رأی دادگاه برلین، این شکایت نقض آزادی بیان اعلام شد. به نظر می‌رسد که آزادی بیان به یک مسئله سیاسی برای بیشتر احزاب به ویژه حزب آلترناتیو برای آلمان بدل شده است. این در حالی است که رونالد گلازر در این باره گفت: «بازگرداندن آزادی بیان به جامعه آلمان، از دغدغه‌های اصلی حزب آلترناتیو برای آلمان است.»

در سال‌های اخیر، مؤسسات فرهنگی و هنری با حزب آلترناتیو برای آلمان تقابل زیادی داشته‌اند. در سال ۲۰۱۷، مؤسسه‌ای به نام مرکز زیبایی سیاسی، ماکتی از بنای یادبود هولوکاست برلین را در مجموعه خود قرار داد. انگیزه مرکز از این کار، مقابله با سخنان جنجالی «بیورن هوکه»، رئيس فراکسیون حزب آلترناتیو در ایالت تورینگن آلمان بود که ساخت بنای هولوکاست را شرم‌آور خوانده بود. هوکه پس از حرکت اعتراضی این گروه، در یک سخنرانی در جمع راستگرایان افراطی آلمان که بخشی از اعضای جنبش پگیدا نیز در آن حضور داشتند، مرکز زیبایی سیاسی را گروهی تروریستی نامید. این اتهام باعث شد که ۱۶ ماه بر روی فعالیت‌های مؤسس مرکز زیبایی سیاسی، نظارت شود، اما پس از آنکه مشخص شد، دادستان پرونده مربوطه به اعضای حزب آلترناتیو برای آلمان نزدیک است، این تحقیقات متوقف شد.

این‌ها در حالی است که به اعتقاد کای آرتزهایمر، پروفسور علوم سیاسی از مؤسسه مطالعات سیاسی در ماینتس، تلاش برای تأثیرگذاری بر نهادهای فرهنگی، بخشی از روند کاری حزب آلترناتیو برای آلمان است که می‌تواند موجب نقض آزادی بیان در جامعه آلمان شود. او گفت: « برنامه‌های انتخاباتی این حزب به خوبی این مسئله را نشان می‌دهد. آنها در طول رقابت انتخاباتی، همواره خواستار کاهش بودجه برای سازمان‌هایی می‌شوند که با جهان‌بینی حزب سازگاری ندارد.»

سینتیا میلر ادریس، استاد جامعه‌شناسی در واشنگتن دی سی نیز معتقد است که گروه‌های راست مدرن در سال‌های اخیر، بر روی تأثیرگذاری بر نهادهای فرهنگی و آموزشی تمرکز کرده‌اند. او در کتابش با عنوان «افراط‌گرایان جریان اصلی می‌شوند: تجاری‌سازی و فرهنگ‌سازی جوانان راست افراطی در آلمان» از افزایش مد و موسیقی مربوط به راستگرایان در آلمان ابراز نگرانی کرده است. از سوی دیگر، یولیان گوپف‌فارت، محقق مدرسه اقتصاد و علوم سیاسی لندن معتقد است که این استراتژی جدید نیست، وی می‌گوید: «از دهه هفتاد، گروه‌های راست‌گرای افراطی برای تأثیرگذاری بر روی مؤسسات فرهنگی و هنری تلاش می‌کنند. با این وجود، از زمان روی کارآمدن حزب آلترناتیو برای آلمان، آنها قدرت بیشتری برای تأثیرگذاری پیدا کرده‌اند.»

نژادپرستی روشنفکرانه

این‌ها در حالی است که سخنگوی حزب آلترناتیو برای آلمان در این باره گفت: «استفاده از نقاشی‌های معروف تاریخی برای کمپین انتخاباتی، استراتژی جدید حزب است.» او در پاسخ به این سؤال که چرا از نقاشی «بازار برده‌فروشان» استفاده شد، توضیح داد: «این تصویر نشان می‌دهد که جامعه چندفرهنگی می‌تواند به چه عاقبتی دچار شود.» با وجود این، یولیان گوپف‌فارت، اقدامات و تفکرات اعضای این حزب را شکلی از نژادپرستی روشنفکرانه می‌‌داند. او معتقد است که این نژادپرستی در زمان اوج تمدن اروپاییان در میان نخبگان این کشورها وجود داشته، بعدها در دوره استعمار نیز در میان نخبگان جامعه دیده شده و اکنون به گروه راست افراطی آلترناتیو برای آلمان رسیده است.

اعضای حزب آلترناتیو برای آلمان سعی می‌کنند از طریق گسترش اسلام‌هراسی و تفکرات ضد مهاجران، با آن دسته از نخبگان جامعه آلمان که نظر مساعدی به اسلام ندارند، ارتباط برقرار کنند. سینتیا میلر ادریس نیز معتقد است که گروه‌های راست‌گرای آمریکا نیز مانند راست‌گرایان اروپا اعتقاد به برتری نژاد خود دارند. هر دو این گروه‌ها تلاش می‌کنند با ترویج اسلام‌هراسی و ترس از پناهجویان در میان گروه‌های تحصیل‌کرده و نخبه جامعه نفوذ کنند.

رائول والخ از هنرمندان معترض به سیاست‌های گروه‌های راست افراطی در این باره می‌گوید: « آنها هنر را در راستای سیاست خود به کار می‌گیرند، اما هنرمندان معترض را نمی‌پذیرند.» او در سال ۲۰۱۸، توانست هزاران نفر از شهروندان برلین را برای اعتراض به سیاست‌های حزب آلترناتیو برای آلمان گرد هم آورد. پس از آن نیز هنرمند دیگری، ۲۸ هزار نفر را در سراسر آلمان علیه راست‌گرایان افراطی بسیج کرد. رائول والخ در آن زمان گفت که تحقق آزادی بیان و آزادی هنر نزدیک است. با این اوصاف، به نظر می‌رسد مدت‌هاست که مبارزه با هژمونی فرهنگی راست‌گرایان افراطی آغاز شده است./847/ب

منبع: ایکنا