شماره 19 ماهنامه «پژوهش در هنر و علوم انسانی» منتشر شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، نوزدهمین ماهنامه علمی ـ تخصصی «پژوهش در هنر و علوم انسانی» به مدیر مسئولی میلاد فتحی و سردبیری امبرحسین یوسفی ویژه مهر 98 منتشر شد.

این ماهنامه در 5 مقاله و در 62 صفحه منتشر شده است و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:

تحلیل مردم شناختی مراسم مذهبی الله الله حسینه وینا(مراسم احرام بستن) در شهرستان مراغه

وحید رشیدوش

چکیده: برگزاری مراسم گوناگون اجتماعی شامل سوگواری, جشن ها و اعیاد از مهمترین خصوصیات جوامع انسانی است که اجرای آنها از زمان های کهن تا به امروز استمرار داشته است. در همه جهان به خاطر مناسبت های خاص، روزها و ماه هایی از سال را برای انجام آداب و رسوم معین اختصاص می دهند. بررسی و شناخت مراسم سوگواری اعم از مذهبی، ملی یا خانوادگی در شمار فرهنگ عامه محسوب می شود که یکی از زمینه های پژوهش در علم مردم شناسی است. اجرای مراسم و آیین های مذهبی, میراث اجتماعی جامعه را ابقا می کند و ضمن غنی سازی فرهنگ و همبستگی ارزش های پایدار، آن را به نسل های آینده انتقال می دهد. یکی از مراسمی که در پیوند و همیستگی اجتماعی شیعیان و به خصوص ایرانیان نقش اساسی را ایفا می کند، مراسم ماه محرم می باشد. آداب ورسوم حاکم بر عزاداری های مذهبی سالار شهیدان یکی از دیدنی ترین و عرفانی ترین مراسم شهرستان مراغه محسوب می شود. از مهمترین این مراسم، آیین احرام بندی يا آئین الله الله حسینا واینا است که در صبح روز عاشورا با حضور خیل عظیم هزاران نفر از عزاداران برگزار می شود. در این راستاء هدف از پژوهش حاضر که به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفت است، بررسی و مطالعه مردم شناختی مراسم آئین مذهبی و سنتی الله الله حسینا واینا در این شهرستان می باشد.

بررسی جملات مرکب در دستور زبان فارسی و عربی

ابواقاسم بهزادی گودری

چکیده: بررسی خانواده های زبانی، نشان می دهد که زبان فارسی، از خانواده زبان های هند و اروپایی است و زبان عربی، از خانواده زبان های حام و سامی است امّا با ورود اسلام به ایران؛ توجّه ویژه ای به ساختار و محتوای زبان عربی پیدا شد به طوری که اشتراکات و تعاملات فراوانی چه در حوزه واژگانی و چه در حوزه دستوری پیدا کردند و اکنون در هر دو زبان فارسی و عربی، عناصر دخیل وجود دارد؛ عناصری که برای تکمیل هر دو زبان بین یکدیگر، داد و ستد شده است. پرداختن به اين ویژگی های دستوری، ازآن جهت اهمَیّت دارد که این دو زبان، در طی مراحل تکاملی خویش, ارتباطات و اشتراکات فراوانی داشته اند و از نظر علمی چنانچه این محمل های اشتراک، بررسی گردد بسیاری از نکات مبهم در دستگاه زبانی و دستوری هر دو زبان را برطرف می کند. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و سندکاوی، به طور تخصّصی به حوزه نحوی زبان فارسی و عربی در زمینه جملات مرکّب پرداخته است و در پی آن است که به ساختار این گونه جملات بپردازد. یافته های اين تحقیق, نشان می دهد که اين جملات. در زمینه ساختار و جملات تأویلی نقاط اشتراکی دارند که در این مقاله به آن می پردازيم.

درامدی بر هندسه نظری در معماری

حد نژاد ابراهیمی و محمد یعقوبلو

چکیده: در بررسی رابطه ی مباحث نظری و عملی در معماری، هندسه: هموا ره حلقه واسط این ارتباط بوده است. هندسه جایگاه ویژه ای در بین حکمای گذشته همچون ارسطو، افلاطون و به ویژه فیثاغورس و در ایران فارابی، اخوان الصفاء ابن سینا و غزالی؛ و در بین ریاضی دانان همچون ابوریحان بیرونی، بوزجانی و خوارزمی داشته است. همچنین اندیشمندان معاصر توجه خاصی به این مسئله نشان داده اند. هندسه یکی از ارکان نظریه های فلسفی و حکمی بوده است و نقش اساسی در شکل گیری معماری داشته است. سوال تحقیق اين است که جایگاه هندسه نظری در آرای قرآن، حکما، ریاضی دانان و اندیشمندان معاصر چگونه بوده است؟ پژوهش با روش صیفی - تحلیلی انجام شده و نتیجه آن این که هندسه در آرای حکما به عنوان جوهر اشیا، روشن ترین قالب زبانی جهت توصیف قلمرو ماورالطبیعه، دانش واقعیت های انتزاعی دانسته شده است و در بین حکمای ایران در ابتدا به صورت عرفانی و معنوی به آن پرداخته شده, سپس به دو بخش هندسه نظری وعملی تقسیم شده است. در بین ریاضی دانان بیشتر به جنبه های عملی هندسه، توجه شده است: و نظرات اندیشمندان معاصر را می توان به چهار رویکرد کلی شامل, آشنایی کلی با هندسه، هندسه کاربردی، تزیین محض و عرفانی- نماد گرایی دسته بندی کرد.

سنجش نگرش دانش آموزان راهنمایی و دبیرستانی پیرامون عوامل مؤثر بر استفاده از کتابخانه های مدارس در منطقه باوی از شهرستان اهواز

مریم زنگنه، مسعود بیژنی، بهمن خسروی پور و محمد خدامرادپور

چکیده: هدف از انجام این پژوهش سنجش نگرش دانش آموزان دو مقطع راهنمایی و دبیرستان نسبت به عوامل مؤثر بر استفاده از کتابخانه در منطقه باوی از شهرستان اهواز بود. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی، از لحاظ زمانی گذشته نگر و از جنبه ی عملیات آماری توصیفی، همبستگی است. حجم نمونه با استفاده از آمار کوکران ۱۷۵ نفر به دست آمد که برای افزایش اطمینان به ۱۹۰ نفر افزایش داده شد. روش نمونه گیری با توجه به ویژگی جامعه مورد مطالعه "خوشه ای" انتخاب شد. ابزار اندازه گیری و سنجش نگرش در اين تحقیق "پرسشنامه" بود که روایی آن توسط برخی از صاحب نظران و اساتید مجرب تأیید گردید. پایایی پرسشنامه به وسیله یک مطالعه پیش آهنگ و محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (بیشتر از  7/0برای تمامی متغیرها) مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 5۳88 و از معیارهایی مانند میانگین، انحراف معیار، آزمون های مقایسه ای t و f و آزمون های همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که میان دو متغیر "سن" و "میزان رضایت از فضا و تجهیزات کتابخانه" با "میزان استفاده از کتابخانه" رابطه ی مستقیم و معنی داری با سطح خطای یک درصد وجود دارد.

جایگاه قوم بختیاری در انقلاب مشروطه

امین احمدی بیرگانی

انقلاب مشروطه، یکی از پدیده های قابل توجه تاریخ معاصر ایران است که همچون سایر انقلاب ها برآیند شماری از زمینه ها و عوامل گوناگون می باشد. یکی از گروه های اجتماعی که در این نهضت نقش داشته قوم جلیل بختیاری بود. ورود بختیاری ها به صف مشروطه خواهان یکی از فرازهای تاریخ این قوم و یکی از عوامل در کنار سلسله علل انقلاب مشروطه ایران به حساب می آید. طرفداری قوم بختیاری از مشروطیت و قیام آن بر ضد دستگاه استبدادی یکی از مهمترین عواملی است که در تقدیرات آزادی ملیت ایران تأثیرات بسزایی داشت و هرگاه بختیاری ها به یاری مشروطه خواهان بر نمی خواستند ظن قوی می رود که به این زودی ها ملت ایران از چنگال استبداد رهایی پیدا نمی کرد. با فتح اصفهان و تهران به دست عدالت خواهان بختیاری به رهبری سردار اسعد و استقرار مشروطیت و قانون و افتتاح مجلس شورای ملی، حاکی از جایگاه و نقش اساسی این قوم در ماجرای مشروطه است. نقش حاج علی قلی خان سردار اسعد در خدمات قوم بختیاری در نهضت مشروطه غیرقابل انکار است. نهضتی که به تثبیت حقوق قطعی مردم در مقابل حاکمیت، در قالب قانون اساسی و متمم آن پرداخت.