۱۴۰ خاطره از ۱۴۰ نویسنده رونمایی شد

به گزارش خبرگزاری رسا، آیین رونمایی از کتاب «تا پلاک ۱۴۰» نوشته آذر خزایی سرچشمه عصر امروز در سالن قصر شیرین موزه انقلاب و دفاع مقدس برگزار شد.

بر اساس این گزارش سردار عامری، رییس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس ضمن اشاره به کتاب تا پلاک ۱۴۰، آن را دارای ویژگی‌های منحصربه فرد و ارزنده برشمرد و گفت: ‌این کتاب حاصل تلاش‌های یک بانوی نویسنده است که تلاش کرده نگاه متفاوتی به جنگ داشته باشد. او قلم خود را به پشت جبهه‌ها برده و خاطرات اهالی فرهنگ را از آن روزها گردآوری کرده است. این نویسنده با ۱۴۰ نویسنده و هنرمند کشور ارتباط برقرار کرده و آنها را ترغیب به نوشتن خاطراتشان کرده که گردآوری آنها در چنین کتابی، کاری سخت اما شیرین محسوب می‌شود.

به گفته وی، به نظر می‌رسد کتاب با نگاهی متفاوت و متنوع، دیدگاهی جدید،‌ قلمی روان و توجه جدی به نیاز مخاطب بستری را فراهم کرده تا ما شاهد ظهور یک اثری متفاوت از خاطرات سال‌های دفاع مقدس باشیم.

رییس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس افزود: امروز کتاب به عنوان کالای فرهنگی نیازمند توجهی بیشتر است. ما در کشور نیازمند کار جدی برای امر کتاب هستیم. باید هنگام انتشار یک کتاب به ابعاد مختلف آن از جمله مخاطب‌شناسی، خصوصا در مسئله دفاع مقدس توجه کنیم. لازم است برای انتشار آثار بدانیم چه پیامی را به جامعه منتقل خواهیم کرد و حوزه اثربخشی آن چیست. در کنار این محتاج انتشار درست کار هستیم، پس تنها چاپ کتاب مهم نیست.

عامری خاطرنشان کرد: تبلیغ مناسب برای دیده شدن یک کالای فرهنگی مهم شمرده می‌شود. ما امروزه برای مسئله‌ای هزینه‌های هنگفتی می‌کنیم، اما برای این کالای فرهنگی کمتر این موقعیت را ایجاد کرده‌ایم. کم‌توجهی به حوزه صنایع فرهنگی از مشکلات امروز کشور است. ما باید به ادبیات دفاع مقدس سامان دهیم، نیازمند آنیم تا نسل جدیدی را وارد این حوزه کنیم.

رئیس سازمان ادبیات و تاریخ دفاع مقدس افزود: لازم است به صورت جدی به گونه‌های ادبی توجه کنیم تا این گنج بزرگ را باز کنیم و هوای تازه‌ای را برای ادبیات دفاع مقدس نشر دهیم. ما محتاج سوژه‌یابی دقیق و تبلیغ درست در جامعه هستیم. حتی باید آثار را ترجمه و برای خارج مرزها بنویسیم و یا گاهی لازم است متناسب با مخاطب بیرونی یک اثر را تولید کنیم.

وی افزود: باید ادبیات را زبان اندیشه یک ملت دانست و اگر بخواهیم ادبیات و اندیشه مقاومت را از مرزها خارج کنیم، باید به ادبیات مقاومت عنایت ویژه کنیم و بدانیم ادبیات مقاومت در جمهوری اسلامی ایران منحصر به محدوده جبهه‌های نبرد نیست.

در ادامه مهدی چمران، خاطره‌ای از دیدار شعرا و نویسندگان با رهبر انقلاب را بیان کرد و اظهار داشت: مسئله کتاب متاسفانه امروز موضوع جدی شده؛ چراکه کتاب وضع خوبی در کشور ما ندارد. به ویژه پس از گرانی‌های اخیر و پایین رفتن ارزش پول ملی، کتاب گران شده و مشکلات اقتصادی موجب شده مردم کتاب و کتاب‌فروشی در شرایط نامساعدی قرار گیرند و کتاب از سبد خرید مردم خارج شود.

وی افزود: اینکه رهبر انقلاب می‌فرمایند آثار باید ۱۰۰ برابر شود، باید در این راستا تلاش کرد. البته کتاب چاپ می‌شود، اما نه مثل سال پیش، کتاب‌های منتشره هم در حوزه دفاع مقدس هم کم است و بیشتر به رمان پرداخته می‌شود، در حالی که ما در زمینه دفاع مقدس بهترین مضامین و مفاهیم را برای نوشتن رمان در اختیار داریم که می‌توانیم با تکنیک خوب به مردم عرضه کنیم.

چمران تصریح کرد: در دیداری که با هنرمندان،‌نویسندگان و شاعران محضر رهبر انقلاب رسیدیم، شاید اولین دیدارها بود که روی زمین می‌نشستیم و شاعران برای حضرت آقا شعر می‌خواندند. یادم هست که آقا فرمودند اول چند شعر بشنویم و بعد مرحوم سبزواری دو سروده جدید خود را خواند و سایرین که بعضی از آنها در قید حیات نیستند اشعاری را خواندند. پس از خواندن سروده‌ها، معظم‌له روی اشعار نظر اصلاحی یا نظر خود را می‌فرمودند و سپس بیانشان را شروع کردند و فرمودند اگر می‌خواهید خاطرات و تاریخ جنگ با آنچه گذشته در اذهان مردم بماند، باید از هنر کمک بگیرید. موسیقی،‌شعر، فیلم و حتی تئاتر باید به کمک بیایند تا یک اثر خلق و مانا شود. وقتی موضوعی را با زبان معمولی منتقل می‌کنیم، ماندگار نمی‌شود اما همان مسئله از سوی یک شاعر و یا فیلم‌ساز می‌تواند به بهترین شکل منعکس شود و در اذعان بماند.

وی گفت: مثلا در همین دیدار رهبر انقلاب به کتاب تولستوی و «بینوایان» ویکتورهوگو اشاره کردند و فرمودند؛ حوادث آن روزگار به واسطه این کتاب‌ها در اذهان بهتر می‌ماند و در ادامه نیز نمونه‌هایی دیگر ذکر کردند. ایشان فرمودند؛ من بینوایان را در زمانی که دانش‌آموز بودم خواندم.

چمران بخش دیگری از سخنان خود را به آثار منتشرشده در سال‌های دور از سوی بنیاد حفظ آثار اختصاص داد و گفت: همین سخنان رهبر انقلاب موجب شد حرکتی در بنیاد حفظ شکل گرفت. ما سعی کردیم سال بعد صد جلد کتاب را منتشر کنیم که از آن آثار بعضی جزو رمان‌های ارزنده کشور هستند.

وی در پایان گفت: نوشتن و نگارش و بعد رفتن به سوی جنبه‌های دیگر هنری باعث می‌شود اینها در اذهان بماند آنهم در جهان امروز که جوانان ما کمتر از حماسه‌ها خبر دارند که اگر داشتند شاهد حوادث اخیر در کشور نمی‌بودیم.

راضیه تجار از نویسندگان کشورمان نیز ضمن بیان اینکه قبل از انقلاب گرایشاتی داشتم، اما پس از انقلاب نخستین داستانی که نوشتم و آن را به حوزه هنری دادم و موجب شد خویشاوندان هنری و اعتقادیم را بیابم، کتاب «هفت بند» بود، گفت:‌ این کتاب درون‌مایه دفاع مقدسی داشت. همسرم فیلم‌بردار و کارگردان سینما بود. او در جبهه نیز مشغول خدمت بود. وقتی در ارتباط با شهدا می خواندم و می‌شنیدم و وقتی صحنه‌هایی را می‌دیدم، یک حس تکلیف به من روی آورد تا در مورد چیزی که حس می‌کردم،‌درست بنیوسم. از کسانی که لبیک گفته بودند و برای دفاع از خاک و ارزش‌ها جانشان را کف دستشان گذاشته بودند. آنان مردان راستین بودند که معتقدم صداها را به درستی شنیدند. به صحبت‌های امام(ره) گوش کردند و همان عده امروز در غیاب امام(ره) سیدی دیگر از همان تبار را همراهی می‌کنند و آنچه ایشان می‌گوید از بینش و بصیرت است و هر که بشنود ضرر نمی‌کند.

تجار اضافه کرد:‌ من داستان‌هایی با درون‌مایه آزاد بسیار دارم، اما روزی احساس کردم و سال‌های اخیر احساس می‌کنم کارهای بر زمین‌مانده بسیار است، شاید باید درگیر آنها شد و نوشت.

وی افزود: شاید از دور تعداد نویسندگان ما بسیار باشد، اما تعداد نویسندگان اصلی و واقعی کم است. در نقاطی نویسندگان باید بیشتر دیده شوند تا در طریق اولی‌تر بهتر بنویسند. همان‌طور که رهبری فرمودند؛‌گنجی روی زمین مانده است،‌ما باید از این گنج استفاده کنیم. در سال‌های گذشته بنیاد حفظ آثار فعال‌تر بود اما فکر می‌کنم باید کسانی باشند تا پرچم‌ها را بالا نگه دارند و از نویسندگان بخواهند کسی که قلبا معتقد است بنویسد.

تجار افزود: باید باور داشته باشیم و از چند سو نورافکن‌‌ها را بر سوژه‌های بر زمین‌مانده بیندازیم تا هم مسؤولان و هم نویسندگان از سوژه‌های باقیمانده آگاه شوند.

وی به کتاب «تا پلاک ۱۴۰» اشاره کرد و گفت: وقتی یک زن در مسیری قرار می‌گیرد که با ۱۴۰ نفر صحبت کند و از آنها خاطره بگیرد، اثرش ارزشمند است. من هم در این کتاب یک خاطره دارم و اگر ترامپ می‌دانست این آثار نوشته می‌شوند، ترجمه می‌شوند، به جای موشک، جلوی اینها را می‌گرفت.

وی به مشکل توزیع هم اشاره کرد و گفت: ارتباطی که باید با سیمافیلم و ادبیات وجود داشته باشد الان وجود ندارد، اما شاید کارگردانان ما بتوانند بهترین فیلم‌نامه‌ها را از میان همین آثار دفاع مقدسی استخراج کنند. اگر به تشنگان آب برسد، فکر نمی‌کنم سرانه مطالعه در کشور اندک باشد.

حسن رحیم‌پور که یک خاطره در این کتاب دارد و مقدمه‌ای بر کتاب نوشته نیز از دیگر سخنرانان این مراسم بود.

در پایان این نشست آذر خزاعی سرچشمه نویسنده کتاب، در سخنانی کوتاه به نحوه گردآوری خاطرات اشاره کرد و گفت: روزی همسرم از وضعیت زندگی در دوران دفاع مقدس برای فرزندانم تعریف می‌کرد، همان روز جرقه‌ای به ذهنم خورد و شروع به کار کردم. ۲۰۰ عکس جمع‌آوری کردم از عکاسانشان اجازه گرفتم، اما خاطره‌ای از عکس‌ها نداشتند. مدتی این مرحله از کار را نگه داشتم و بعد منصرف شدم.

خزاعی با بیان اینکه به جمع‌آوری خاطرات روی آوردم، گفت: نویسندگان یا فرصت کتابت ندارند، یا خاطره‌ای در ذهنشان نیست. پس از اینکه این روند را مشاهده کردم، شروع به گرفتن مصاحبه کردم. مصاحبه‌ها را پیاده می‌کردم و به تایید نهایی صاحبانشان می‌رساندم. البته در این مرحله با دل‌نوشته،‌ خاطره،‌داستان و روزنوشت هم مواجه بودم، اما در پی جریان زندگی در دفاع مقدس بودم . در میان تمام سطرها در پی جریان زندگی در دهه ۶۰ بودم. برای همین هیچ دستی به خاطرات نزدم و تنها ویرایش مختصری کردم و تأکیدم بر این بود تا خاطرات مربوط به دهه ۶۰ به خوانندگان منتقل شود تا با مردم آن روز آشنا شوند. /۹۹۸/د ۱۰۱/ش