لزوم پاسداشت ایام فاطمیه | چرا امر به معروف واجب کفایی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله مکارم شیرازی صبح امروز در درس خارج فقه خود که با حضور طلاب و فضلای حوزه در مسجد اعظم قم برگزار شد، به بیان توصیه های اخلاقی کوتاه خطاب به حاضران پرداخت.

وی رمز موفقیت انسان را در داشتن نظم و خلوص نیت دانست و گفت: اگر می خواهید موفق باشید نظم در فعالیت های تان را فراموش نکنید، خلوص نیت را هم همواره مد نظر داشته باشید و بدانید به مقدار خلوص نیت خدای متعال به ما توفیق می دهد؛ اگر این دو اصل را رعایت کنیم در زندگی موفق خواهیم شد.

این مرجع تقلید در ادامه مباحث مربوط به امر به معروف و نهی از منکر، به تبیین دیدگاه امام در این خصوص پرداخت و با بیان این که طبق نظر امام وجوب امر به معروف و نهی از منکر از نوع وجوب کفایی است، تصریح کرد: اگر کسی برای این فریضه قیام نکند همه با اجتماع شرایط ترک واجب گفته اند و معاقب خواهند بود و مجازات می شوند.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی بیان داشت: مرحوم محقق در متن شرایع، ابتدا واجب کفایی را ترجیح می دهد اما در آخر می گوید واجب عینی بودن امر به معروف اولی است.

استاد حوزه علمیه قم با بیان این که واجب بر دو قسم کفایی و عینی است، گفت: درباره وجوب کفایی اقوال مختلفی مطرح است که ما شش احتمال را نقل کرده ایم؛ برخی گفته اند واجب عینی بر فرد مردد از واجب کفایی؛ برخی گفته اند متعلق احدالمکلفین است، بعضی دیگر گفته اند عنوان انتزاعی درست می کنیم و همان را اساس قرار می دهیم و می گوییم مراد واجب عینی است بر «من به الکفایه»، قول دیگری نیز می گوید که واجب عینی است لکن مشروط به این که کسی قیام به انجام آن نکند.

وی اضافه کرد: این آقایان که در وادی این پیچ و خم ها رفته اند تصور می کردند اصلا غیر از واجب عینی در این مورد نداریم و تنها به متعلق آن می پردازیم؛ در حالی که از اساس این درست نیست و طبیعت و ماهیت واجب عینی و کفایی با یکدیگر متفاوت است.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم یادآورشد: نماز، روزه، حج و امثال آن واجب عینی است که بر هر فرد مکلفی لازم است نسبت به انجام آن اقدام کند؛ یک دسته نیز واجب کفایی داریم مثل تطهیر مسجد و جهاد در مقابل دشمن که اگر یک دسته از افراد انجام دادند تکلیف از دیگران ساقط می شود.

وی با تاکید بر این که ما معتقدیم امر به معروف و نهی از منکر واجب کفایی است، دلایل خود برای این مهم را این گونه تبیین کرد: دلیل اول ظاهر ادله است، آیات قرآن کریم از جمله آیه شریفه «وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» و ظاهر روایات دال بر این مطلب است.

استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم اضافه کرد: دلیل دیگر، طبیعت برخی از امور به گونه ای است که اگر برخی قیام کردند، از دیگران ساقط می شود و به عقیده ما امر به معروف و نهی از منکر از جمله این امور است؛ طبیعت امر به معروف و نهی از منکر مثل صلاه و صوم نیست که هر مکلفی باید نسبت به آن اقدام کند؛ نکته ای که می خواهیم تاکید کنیم چه امر به معروف واجب کفایی و چه واجب عینی باشد این نزاع ثمره ای ندارد و اگر «من به الکفایه» قیام کند از دیگران ساقط می شود.

حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پایان سخنان خود با تسلیت ایام فاطمیه بر لزوم پاسداشت این ایام و حضور در مجالس عزای حضرت زهرا(س) تاکید کرد. /924/ج