معرفی کتاب؛
تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی
نویسنده در کتاب حاضر مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی را با رویکرد قرآنی بررسی کرده است.
به گزارش خبرگزاری رسا، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چاپ اول کتاب تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی نوشته محمدمهدی فیروزمهر را در سال ۱۳۹۳ در ۴۲۰صفحه منتشر کرده است.
در بیان نورانی قرآن کریم سه وظیفه یا هدف برای حضرت رسول خاتم مذکور است: یکی تلاوت آیات خدا، دیگر تزکیه مردم، و سوم تعلیم کتاب و حکمت. بر این اساس، تربیت اخلاقی (تزکیه) و تعلیم حکمت که جنبه‌هایی از پرورش اخلاقی است، از اهداف اصلی نزول قرآن به شمار می‌آید. روشن است که هرگاه خود قرآن هدف پیامبر را تزکیه و اخلاق بیان می‌کند، به بیان چگونگی و روش خود در این زمینه بپردازد. به دلیل مقام خلیفة اللهی انسان که خداوند در قرآن به آن تصریح فرموده، انسان باید خود را به اخلاق رحمانی مزیّن سازد و از اخلاق شیطانی دوری جوید. این مقام الهی انسان، ضمن آنکه مسئولیت انسان را در این زمینه افزون می‌سازد، ضرورت و اهمیت کاوش در آیات قرآن را در این موضوع روشن می‌کند.
کتاب حاضر با این نگاه که انسان خلیفه خداست و باید خود را متخلق به اخلاق و صفات الهی کند، مهم‌ترین جنبه‌های اخلاقی را بررسی کرده و کوشیده است رابطه مقام خلافة اللهی و تخلق به اخلاق الهی را با اخلاق و تربیت اخلاقی و البته از منظر قرآنی تبیین کند.
طرح این‌گونه مباحث را از منظر قرآنی در آثار برخی از پیشینیان مانند ذریعه الی مکارم الاخلاقِ راغب اصفهانی به صورت اشاره‌وار می‌توان دید، اما مباحث آن با محوریت معارف قرآن شکل نگرفته است. اثر حاضر که متأثر از کتاب تربیت اخلاقی نوشته محمد داودی است، که وی با تکیه بر سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت این موضوع را بررسی کرده است. ویژگی اثر حاضر آن است که تربیت اخلاقی را با محور قراردادن معارف قرآن که هسته مرکزی‌اش خلافت الهی انسان است، مورد بررسی و تحلیل قرار داده و مبانی، اهداف، اصول و روش‌های جدیدی را مطرح ساخته است؛ بنابراین اثر حاضر از آیات قرآن و کتب تفاسیری بهره‌های فراوانی جسته و با روش کتابخانه‌ای و تحلیلی موضوع مورد نظر را کاویده است.
نویسنده در پنج فصل به کلیات و مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از منظر قرآن پرداخته است.
وی بر آن است که به دلیل ابعاد مختلف انسان و اخلاق، روش‌های متنوعی نیز در قرآن برای تربیت اخلاقی بیان شده است یکی از روش‌ها، روش‌های زمینه است که بیشتر به عوامل محیطی و نیز روش‌های پرورش بصیرت اخلاقی می‌پردازد و این روش‌ها به بُعد شناختی انسان مربوط است. روش دیگر، روش پرورش گرایش‌ها و عادات مطلوب اخلاقی است که به میل و گرایش‌های انسان می‌پردازد. در این میان، مؤثرترین روش تربیت اخلاقی از منظر قرآن، تعلیم معارف و حکمت‌های قرآنی، توجه‌دادن به خودشناسی و پرورش عشق توحیدی است.
در بیان نورانی قرآن کریم سه وظیفه یا هدف برای حضرت رسول خاتم مذکور است: یکی تلاوت آیات خدا، دیگر تزکیه مردم، و سوم تعلیم کتاب و حکمت. بر این اساس، تربیت اخلاقی (تزکیه) و تعلیم حکمت که جنبه‌هایی از پرورش اخلاقی است، از اهداف اصلی نزول قرآن به شمار می‌آید. روشن است که هرگاه خود قرآن هدف پیامبر را تزکیه و اخلاق بیان می‌کند، به بیان چگونگی و روش خود در این زمینه بپردازد. به دلیل مقام خلیفة اللهی انسان که خداوند در قرآن به آن تصریح فرموده، انسان باید خود را به اخلاق رحمانی مزیّن سازد و از اخلاق شیطانی دوری جوید. این مقام الهی انسان، ضمن آنکه مسئولیت انسان را در این زمینه افزون می‌سازد، ضرورت و اهمیت کاوش در آیات قرآن را در این موضوع روشن می‌کند.
کتاب حاضر با این نگاه که انسان خلیفه خداست و باید خود را متخلق به اخلاق و صفات الهی کند، مهم‌ترین جنبه‌های اخلاقی را بررسی کرده و کوشیده است رابطه مقام خلافة اللهی و تخلق به اخلاق الهی را با اخلاق و تربیت اخلاقی و البته از منظر قرآنی تبیین کند.
طرح این‌گونه مباحث را از منظر قرآنی در آثار برخی از پیشینیان مانند ذریعه الی مکارم الاخلاقِ راغب اصفهانی به صورت اشاره‌وار می‌توان دید، اما مباحث آن با محوریت معارف قرآن شکل نگرفته است. اثر حاضر که متأثر از کتاب تربیت اخلاقی نوشته محمد داودی است، که وی با تکیه بر سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت این موضوع را بررسی کرده است. ویژگی اثر حاضر آن است که تربیت اخلاقی را با محور قراردادن معارف قرآن که هسته مرکزی‌اش خلافت الهی انسان است، مورد بررسی و تحلیل قرار داده و مبانی، اهداف، اصول و روش‌های جدیدی را مطرح ساخته است؛ بنابراین اثر حاضر از آیات قرآن و کتب تفاسیری بهره‌های فراوانی جسته و با روش کتابخانه‌ای و تحلیلی موضوع مورد نظر را کاویده است.
نویسنده در پنج فصل به کلیات و مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از منظر قرآن پرداخته است.
وی بر آن است که به دلیل ابعاد مختلف انسان و اخلاق، روش‌های متنوعی نیز در قرآن برای تربیت اخلاقی بیان شده است یکی از روش‌ها، روش‌های زمینه است که بیشتر به عوامل محیطی و نیز روش‌های پرورش بصیرت اخلاقی می‌پردازد و این روش‌ها به بُعد شناختی انسان مربوط است. روش دیگر، روش پرورش گرایش‌ها و عادات مطلوب اخلاقی است که به میل و گرایش‌های انسان می‌پردازد. در این میان، مؤثرترین روش تربیت اخلاقی از منظر قرآن، تعلیم معارف و حکمت‌های قرآنی، توجه‌دادن به خودشناسی و پرورش عشق توحیدی است.
ارسال نظرات