اباصلت هروی و روایت حدیث «سلسلةالذهب»
اباصلت هروی، از خواص شیعیان و از اصحاب حضرت امام رضا(ع) و کتاب «وفاةالرضا» به قلم اوست و همه روایت‌های مربوط به چگونگی شهادت حضرت به او ارجاع می‌شود.
به گزارش سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا به نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امروز سه‌شنبه ۲۰ خرداد برابر است با ۱۷ شوال المکرم ۱۴۴۱ قمری. ۱۷ شوال میان شیعیان سالروز درگذشت یکی از اصحاب خاص حضرت ثامن الحجج امام علی بن موسی الرضاست.
مرحوم شیخ علی نمازی شاهرودی در جلد پنجم کتاب «مُسْتَدرَک سَفینَةُ الْبِحار» آورده است که در این روز عبدالسلام بن صالح بن سلیمان بن ایوب بن مَیسَره مشهور به اباصلت هروی به سال ۲۰۳ یا ۲۰۷ هجری پس از آزادی از زندان مامون از دنیا رفت. البته در برخی از منابع نیز سالروز وفات او را ۲۴ شوال ذکر کرده‌اند، اما گویا قول نخست (یعنی ۱۷ شوال) اعتبار بیشتری دارد.
اباصلت از خواص شیعیان در طول تاریخ تفکر شیعه است و کتاب «وفاةالرضا (ع)» به قلم اوست. اکثر روایات مربوط به چگونگی شهادت حضرت در منابع تاریخی و کتب معتبر شیعه از او نقل شده‌اند. دو مقبره در ایران منتسب به این صحابی بزرگوار حضرت ثامن الحجج است؛ یکی در دروازه ری قم و دیگری در ۱۰ کیلومتری مشهد.
اباصلت دانشمندی خبره بود. او در طلب علم به نقاط مختلفی، چون عراق، حجاز و یمن سفر و از بسیاری از بزرگان وقت از جمله غیرشیعیان استماع حدیث کرد. او چندی در بغداد از بزرگان روایی بود و بویژه احادیث مربوط به فضیلت‌های امیرمومنان امام علی بن ابیطالب (ع) از جمله حدیث «مدنیةالعلم» را از اهل سنت نقل می‌کرد.
او در روزگار مامون به مرو رفت. اباصلت در رد فرق مختلفی، چون مرجئه، جهمیه، زنادقه و قدریه کوشید و مباحثات بسیاری در این زمینه کرد و تفکر امامیه را گسترش داد. او در مجلس مامون نیز بار‌ها به مناظره با بزرگان دیگر فرق پرداخت. بسیاری از علمای حدیثی اهل سنت نیز اباصلت را مورد وثوق دانسته و او را معتبر می‌دانند، هرچند که به مذهب او خرده گرفته‌اند.
اباصلت بجز کتاب «وفاةالرضا (ع)» که در آن چگونگی شهادت حضرت ثامن الحجج (ع) را شرح داده از راویان حدیث شریف «سلسلةالذهب» است. این حدیث قدسی منقول از امام رضا (ع) است در باب توحید و شروط آن. در منابع تاریخی ثبت است که امام رضا (ع) این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرده‌اند.
افراد حاضر در سند این حدیث همگی امامان معصوم‌اند تا به پیامبر (ص) و سرانجام به خداوند می‌رسد. یعنی امام رضا (ع) به عنوان هشتمین امام شیعیان از پدر بزرگوارشان و ایشان نیز از پدرشان نقل کرده و این سلسله تا به امیرالمومنین (ع) می‌رسد و حضرت امیر نیز آن را از رسول اکرم (ص) و ایشان نیز از خدای متعال نقل کرده‌اند. به همین دلیل این حدیث را «سلسلة الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» نامگذاری کرده‌اند. طبق برخی گزارش‌ها، همزمان با نقل حدیث، بیش از بیست هزار نفر آن را مکتوب کردند.
بر اساس این حدیث، اعتقاد به توحید باعث نجات از آتش جهنم است، ولی امام رضا (ع) خود را شرط این نجات معرفی کرده است. به گفته عالمان شیعه، منظور امام رضا (ع) اعتقاد به امامت است. به‌جز بزرگانی، چون اباصلت، شیخ صدوق و... عموم دانشمندان و بزرگان اهل سنت نیز این حدیث شریف را نقل کرده‌اند.
یکی از بهترین کتاب‌ها و پژوهش‌های معاصر منتشر شده درباره اباصلت «اباصلت هروی: راوی آفتاب» نام دارد که با قلم حسن حسینی، اسماعیل رضایی برجکی و محمدحسن پاکدامن توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده است.
این کتاب شامل یک مقدمه، چهار بخش و ۱۳ فصل است که بخش اول آن خود شامل پنج فصل است و به زندگی‌نامه اباصلت از آغاز تا رحلت اختصاص دارد و بیشترین مطالب این بخش مربوط به فصل همراهی وی با امام رضا (ع) در خراسان است. بخش دوم این کتاب به شخصیت علمی اباصلت اختصاص یافته و در آن ضمن معرفی مشایخ و راویان وی، تمام روایات و احادیث منقول از او به صورت موضوعی دسته‌بندی و بیان شده است. بخش سوم به معرفی اباصلت از نگاه موافقان و مخالفان و بخش چهارم نیز به مزار و مدفن وی اختصاص یافته است./۹۲۵/د102/ف
مرحوم شیخ علی نمازی شاهرودی در جلد پنجم کتاب «مُسْتَدرَک سَفینَةُ الْبِحار» آورده است که در این روز عبدالسلام بن صالح بن سلیمان بن ایوب بن مَیسَره مشهور به اباصلت هروی به سال ۲۰۳ یا ۲۰۷ هجری پس از آزادی از زندان مامون از دنیا رفت. البته در برخی از منابع نیز سالروز وفات او را ۲۴ شوال ذکر کرده‌اند، اما گویا قول نخست (یعنی ۱۷ شوال) اعتبار بیشتری دارد.
اباصلت از خواص شیعیان در طول تاریخ تفکر شیعه است و کتاب «وفاةالرضا (ع)» به قلم اوست. اکثر روایات مربوط به چگونگی شهادت حضرت در منابع تاریخی و کتب معتبر شیعه از او نقل شده‌اند. دو مقبره در ایران منتسب به این صحابی بزرگوار حضرت ثامن الحجج است؛ یکی در دروازه ری قم و دیگری در ۱۰ کیلومتری مشهد.
اباصلت دانشمندی خبره بود. او در طلب علم به نقاط مختلفی، چون عراق، حجاز و یمن سفر و از بسیاری از بزرگان وقت از جمله غیرشیعیان استماع حدیث کرد. او چندی در بغداد از بزرگان روایی بود و بویژه احادیث مربوط به فضیلت‌های امیرمومنان امام علی بن ابیطالب (ع) از جمله حدیث «مدنیةالعلم» را از اهل سنت نقل می‌کرد.
او در روزگار مامون به مرو رفت. اباصلت در رد فرق مختلفی، چون مرجئه، جهمیه، زنادقه و قدریه کوشید و مباحثات بسیاری در این زمینه کرد و تفکر امامیه را گسترش داد. او در مجلس مامون نیز بار‌ها به مناظره با بزرگان دیگر فرق پرداخت. بسیاری از علمای حدیثی اهل سنت نیز اباصلت را مورد وثوق دانسته و او را معتبر می‌دانند، هرچند که به مذهب او خرده گرفته‌اند.
اباصلت بجز کتاب «وفاةالرضا (ع)» که در آن چگونگی شهادت حضرت ثامن الحجج (ع) را شرح داده از راویان حدیث شریف «سلسلةالذهب» است. این حدیث قدسی منقول از امام رضا (ع) است در باب توحید و شروط آن. در منابع تاریخی ثبت است که امام رضا (ع) این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرده‌اند.
افراد حاضر در سند این حدیث همگی امامان معصوم‌اند تا به پیامبر (ص) و سرانجام به خداوند می‌رسد. یعنی امام رضا (ع) به عنوان هشتمین امام شیعیان از پدر بزرگوارشان و ایشان نیز از پدرشان نقل کرده و این سلسله تا به امیرالمومنین (ع) می‌رسد و حضرت امیر نیز آن را از رسول اکرم (ص) و ایشان نیز از خدای متعال نقل کرده‌اند. به همین دلیل این حدیث را «سلسلة الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» نامگذاری کرده‌اند. طبق برخی گزارش‌ها، همزمان با نقل حدیث، بیش از بیست هزار نفر آن را مکتوب کردند.
بر اساس این حدیث، اعتقاد به توحید باعث نجات از آتش جهنم است، ولی امام رضا (ع) خود را شرط این نجات معرفی کرده است. به گفته عالمان شیعه، منظور امام رضا (ع) اعتقاد به امامت است. به‌جز بزرگانی، چون اباصلت، شیخ صدوق و... عموم دانشمندان و بزرگان اهل سنت نیز این حدیث شریف را نقل کرده‌اند.
یکی از بهترین کتاب‌ها و پژوهش‌های معاصر منتشر شده درباره اباصلت «اباصلت هروی: راوی آفتاب» نام دارد که با قلم حسن حسینی، اسماعیل رضایی برجکی و محمدحسن پاکدامن توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده است.
این کتاب شامل یک مقدمه، چهار بخش و ۱۳ فصل است که بخش اول آن خود شامل پنج فصل است و به زندگی‌نامه اباصلت از آغاز تا رحلت اختصاص دارد و بیشترین مطالب این بخش مربوط به فصل همراهی وی با امام رضا (ع) در خراسان است. بخش دوم این کتاب به شخصیت علمی اباصلت اختصاص یافته و در آن ضمن معرفی مشایخ و راویان وی، تمام روایات و احادیث منقول از او به صورت موضوعی دسته‌بندی و بیان شده است. بخش سوم به معرفی اباصلت از نگاه موافقان و مخالفان و بخش چهارم نیز به مزار و مدفن وی اختصاص یافته است./۹۲۵/د102/ف
ارسال نظرات
نظرات بینندگان
آيا امروز همان زمان است ؟!
روایتی تکان دهنده و قابل تفکر و دقت برای عموم مردم و خواص به ویژه علماء و مبلغان دين و مروجان مذهب كه با دين و باورهاى انسانها در ارتباطند !!!
مولاى متقيان امیرمؤمنان علی علیه الصلاة والسلام ميفرمايند :
زمانی بر مردم خواهد آمد که چندين گناه بزرگ و عمل زشت در بین آن‌ها پدید می‌آید:
۱- کار‌های زشت آشکار و عادى می‌گردد.
۲- پرده‌های عفت و شرم پاره می‌شوند.
۳- زنا کاری و تجاوز‌های ناموسی علنی می‌شود.
۴- مال‌های یتیمان را حلال می‌شمارند و می‌خورند.
۵- رباخواری شیوع پیدا می‌کند.
۶- در کیل و وزن‌ها، کم و کاست می‌کنند.
۷- شراب را به اسم نبیذ حلال شمرده و می‌خورند.
۸- رشوه را به عنوان هدیه و شیرینی می‌گیرند.
۹- به نام امانت داری خیانت می‌نمایند.
۱۰-مرد‌ها خود را به شکل زنان و زنان خویش را به صورت مرد‌ها درمی آورند.
۱۱- به احکام و دستورات نماز بی اعتنائی می‌کنند.
۱۲- حج خانه خدا را برای غیر خدا (برای ریا و یا تجارت ) بجا می‌آوردند.
سپس ادامه ميدهند؛
کیفراین زشتی‌ها این است که خداوند آن‌ها را از فیوضات خود محروم می‌کند، تا جائی که ماه (شوال) برای آن‌ها مخفی می‌شود به طوری که گاهی دو شبه دیده می‌شود (که معلوم می‌شود روز عید فطر را به عنوان ماه رمضان روزه گرفته اند با اینکه روزه آن حرام بوده است) و زمانی شب اول رمضان مخفی می‌شود، که دو روز آن را روزه نگرفته و به عنوان آخر ماه شعبان می‌خورند و روزعید فطر را به خیال آخر ماه رمضان روزه می‌گیرند.
در این وقت باید ترسید از اینکه خداوند به طور ناگهانی آن‌ها (مردم) را کیفر کند (مانند زلزله و طوفان و سیل).
چرا که به دنبال آن کردارها (ى زشت) ، بلا‌ها مردم را فرا می‌گیرد، تا جائی که کسانی صبح سالم هستند ولی شب در دل خاک و قبر آرمیده اند و گاهی شب سالمند و بامدادان جزء مردگان هستند.
وقتی چنین روزگاری پیش آمد، لازم است انسان همیشه وصیت کرده باشد که مبادا بلائی بر او فرود آمده و بدون وصیت بمیرد
و واجب (ضرورى) است نماز را در اول وقت آن بخواند، چون ممکن است تا آخر وقت زنده نباشد.
هر یک از شما آن زمان را درک کرد بدون وضو نخوابد و اگر برایش امکان دارد همیشه با وضو باشد چه ترس آن است که مرگ ناگهانی برسد، لذا خوب است با وضو باشد که روح با طهارت خدا را ملاقات نماید.
من شما را ترساندم؛ اگر بترسید
و آگاه نمودم، اگر آگاه گردید
و شما را پند دادم چنانچه پند گیرید.
پس در پنهانی و آشکار، از خدا بترسید و نباید کسی از شما بمیرد، مگر اینکه مسلمان باشد، زیرا هر کس به جزاسلام آئینی داشته باشد ازاو پذیرفته نیست و در آخرت زیانکاراست.
=============
بحارالانوار؛ جلد ۹۶؛
صفحه ۳۰۳؛ باب ۳۷؛
ما یثبت به الهلال و أن شهر رمضان ینقص أم لا و حکم صوم یوم الشک
يامولانا ياصاحب الزمان ادركنا و لاتهلكنا