چند خبر کوتاه از سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
نسخه‌های خطی نفیس با موضوع حضرت معصومه (س)، مطبوعات دینی ۱۰۰ ساله مشهد و افزایش ساعات بازدید از موزه‌های حرم رضوی آخرین اخبار این حوزه است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، کارشناس نسخ خطی آستان قدس رضوی گفت: نسخه‌های خطی نفیسی که در آنها به حضرت معصومه(س) پرداخته شده، شامل زیارت‌نامه، احوالات حضرت و سرگذشت‌نامۀ ایشان، در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که از مهم‌ترین این نسخه‌ها، دست‌نوشته‌ای قدیمی از زیارت حضرت معصومه(س) است که در قرن سیزدهم هجری قمری کتابت شده است.
سیدمحمدرضا فاضل هاشمی ادامه داد: این نسخه با عنوان «زیارات امام رضا(ع)، حضرت معصومه(س) و...» شامل زیارت‌نامه‌‌ها و ترجمۀ آن است که به زبان فارسی و عربی به خط نسخ و نستعلیق در اوراق 9 سطری کتابت شده است.
وی به نسخۀ نفیس دیگری با عنوان «حجج الرضویه» اشاره کرد که شامل یک مقدمه، هشت باب و یک خاتمه بوده و فصلی از آن، به احوال حضرت فاطمۀ معصومه(س) و سرگذشت‌نامۀ ایشان اختصاص یافته و نسخه، از سوی مؤلف به مظفّرالدین‌شاه قاجار اهدا شده است.
فاضل هاشمی دربارۀ این اثر دست‌نویس اضافه کرد: این نسخه که فهرست تفصیلی ابواب و فصول در ابتدای آن آمده است، به زبان فارسی در ماه رجب 1314 قمری به دست «اسماعيل‌بن محمد شريف شاهرودي» تألیف و به قلم «یحیی‌بن محمدباقر تفریشی» در همان سال به خط نسخ 16 سطری بر کاغذ نخودی آهارمهره کتابت شده است.
گفتنی است که گنجینۀ کتب خطی آستان قدس رضوی، دارای مجموعه‌های منحصر‌به‌فردی از کتب علمی، فرهنگی، تاریخی و هنری بوده و پیوسته کانون توجه بسیاری از دانش‌پژوهان، نسخه‌شناسان و مشتاقان علم و دانش بوده است که در حال حاضر به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی، بسیاری از این نسخه‌ها از طریق پورتال کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی به نشانی digital.aqr.ir قابل دسترسی است.
یک قرن مطبوعات دینی در مشهد
رئیس اداره مطبوعات آستان قدس رضوی از وجود 150 عنوان نشریه دینی چاپ مشهد، در آرشیو مطبوعات آستان قدس خبر داد که برخی از آنها تنها نسخه موجود در ایران است.
ابراهیم حافظی اعلام کرد: آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی، به عنوان یکی از بزرگترین آرشیوهای مطبوعاتی ایران، افزون بر 1150 عنوان نشریه دینی چاپ شهرهای مختلف ایران را در اختیار دارد که 150 عنوان از آنها در مشهد به چاپ رسیده است. وی از «الکمال» به عنوان نخستین مجله دینی در مشهد نام برد که ميرزا فضل‌الله آل داوود بدايع نگار آستان قدس رضوي در سال 1298 شمسی آن را به چاپ رسانده است.
حافظی اظهار داشت: هم‌زمان با آغاز مشروطه، در مشهد روزنامه‌های «بشارت» و «خورشید» به چاپ مطالبی درباره دین و تهییج مردم مشهد برای مشروطه‌خواهی و همچنین درج مذاکرات انجمن‌های مذهبی شهر نظیر «معدلت رضوی» پرداختند.
حافظی تصریح کرد: تک‌شمارۀ دیده‌شده هفته‌نامه «ناطق اسلام» که در سال 1304 به دست شیخ حسین تربتی در چاپخانه خراسان در 4 صفحه با چاپ سربی منتشر می‌شد، یکی از نوادر موجود در آرشیو آستان قدس رضوی است.
وی ادامه داد: هیئت مبلغین اسلام، سال 1306 نشریه‌ای با نام «ترویج الاسلام» را در مشهد به چاپ رساند که به دنبال همه‌گیری اتّحاد و یگانگی از طریق ترویج دیانت بود. حافظی افزود: از این نشریه تنها تک‌شماره‌ای منتشر شد که فقط در آرشیو آستان قدس موجود است.
رئیس اداره مطبوعات آستان قدس رضوی گفت: سال 1323 شیخ غلامحسین تبریزی با برگزاری مجالس وعظ و سخنرانی در مشهد درصدد پاسخ به شبهه‌افکنان مباحث دینی نظیر کسروی بود و با این هدف، مجله‌ای به نام «تذکرات دیانتی در حقیقت تشیع» را با همکاری فرزندش محمد تقی عبدخدایی و عده‌ای از شاگردانش منتشر کرد که به صورت جزوه‌های هفتگی تنظیم می‌شد و حاصل سخنرانی‌ها و پرسش و پاسخ‌های جلسات بود. وی با بیان اینکه این نشریه درادامه مجله «تذکرات دیانتی» بود که 20 سال قبل از آن در تبریز چاپ می‌شد، تصریح کرد: در این نشریه که از سال دوم به نام «ندای حق» تغییر نام یافت، با رویکرد فلسفی به دفاع تمام قد از مبانی شیعه برخاسته شده و مقاله‌های متعددی در حقانیت شیعه چاپ شده است.
حافظی در ادامه، از نشریه «بعثت» در سال 1336، نشریه آستان قدس رضوی در سال 1339 و «مجله دانشکده الهیات مشهد» با نام اولیۀ«دانشکده علوم معقول و منقول» با بیش از نیم قرن سابقه و اولین نشریه تخصصی و دانشگاهی ترویج دین به عنوان برخی دیگر از نشریات قدیمی آرشیو آستان قدس نام برد.
رئیس اداره مطبوعات آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: در مجموع بیش از 150 عنوان نشریه تخصصی و نیمه‌تخصصی در حوزه ترویج دین و مبانی اعتقادی اسلام که در مشهد چاپ شده‌اند در آرشیو آستان قدس رضوی موجود است و حدود 10 عنوان از این نشریات، جزء نفایسی است که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده است.
گفتنی است، محققان می توانند با مراجعه به تالار مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی واقع در حرم مطهر، دوربرگردان طبرسی ساختمان بنیاد پژوهشها از خدمات چاپی و دیجیتال حوزه مطبوعات برخوردار شوند.
افزایش ساعات بازدید از موزه‌های آستان قدس به 14ساعت در روز
ساعات بازدید از موزه‌های آستان قدس رضوی با آغاز تابستان، افزایش یافت. معاون موزه‌ها و ترویج میراث فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی هم‌زمان با نخستین روز از فصل تابستان از افزایش ساعات بازدید از این موزه‌ها از ساعت 8تا 22 خبر داد. مهدی قیصری‌نیک اعلام کرد: موزه مرکزی آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر با گنجینه‌های تاریخ حرم رضوی، تمبر، سکه و اسکناس، ساعت، نجوم، ظروف، سلاح، هنرهای تجسمی و آبزیان همه‌روزه از ساعت 8تا 22 پذیرای علاقه‌مندان به آثار موزه‌ای است.
وی افزود: علاقه‌مندان به آثار موزه‌ای همچنین می‌توانند از موزه فرش آستان قدس رضوی، به عنوان تخصصی‌ترین و بزرگترین موزه فرش جهان، و همچنین موزه قرآن و نفایس و گنجینه هدایای مقام معظم رهبری(مدظله) واقع در صحن کوثر حرم رضوی و نیز موزه مردم‌شناسی واقع در ضلع غربی صحن جامع رضوی، همه‌روزه به جز روزهای تعطیل از ساعت 8 تا 12:30 بازدید کنند./864/پ203/ب1
ارسال نظرات