آتش به اختیار (۱۴)
چهار اصل اجرایی آتش به اختیار در نگاه رهبر انقلاب
کانون‌های تصمیم‌گیری در زمان آتش به اختیار به دلیل قطع بودن مرکز فرماندهی، باید هسته مرکزی از افراد پخته و نخبه تشکیل بدهند تا خطوط اصلی را از فرعی تشخیص بدهند.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، «آتش به اختیار» عبارتی بود که اولین بار مقام معظم رهبری آن را در 17 خرداد 96 در دیدار رمضانی با دانشجویان بیان نمودند. متن پیام ایشان چنین است: «گاهی اوقات احساس می‌شود دستگاه‌های مرکزی فکری، فرهنگی و سیاسی دچار اختلال و تعطیلی‌اند. حالا فرض کنیم فلان آهنگ قبل افطار پخش بشود یا نشود این می‌شود مسأله اصلی، نامه‌نگاری می‌کنند؛ این پیداست این دستگاه اختلال پیدا کرده؛ مسأله اصلی را از فرعی تشخیص نمی‌دهند. وقتی اینجوری دستگاه‌های مرکزی اختلال دارند، آن وقت اینجا شما آتش به اختیارید.»
در ادامه مقام معظم رهبری دانشجویان را به کار در دانشگاه‌ها تشویق و آنان را افسران جنگ نرم معرفی نموده و گفتند: «در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه خود، به صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام نمایند.»
این عبارت رهبری موجی از اظهارات مختلف را رقم زد. به شکلی که جبهه ضد انقلاب و برانداز در رسانه‌های خود از این عبارت تعبیر به بی‌قانونی و هرج و مرج نمودند. همین امر سبب شد تا رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر همان سال به این موضوع پرداخته و آن را اینگونه تفسیر نماید که آتش به اختیار به معنی کار فرهنگی خودجوش و تمیز است. آتش به اختیار به معنی بی‌قانونی، فحاشی و طلبکار کردن مدعیان پوچ‌اندیش و مدیون نمودن جریان انقلابی نیست.
در ادعیه نیز از اصطلاحات نظامی استفاده شد
این پیام رهبری چند نکته قابل توجه دارد. نکته اول اینکه ایشان از اصطلاح نظامی در امور فرهنگی استفاده کردند. علت این امر کاملاً روشن است چرا که در ادبیات دینی و عرفانی ما نیز مبارزه با نفس و شیطان با عبارت نظامی بیان شده. به طور مثال مبارزه با نفس جهاد اکبر نامیده شده و از دعا برای مومن در دعای کمیل تعبیر به سلاح شده است. در روایات داریم که نگاه به نامحرم تیری از سوی شیطان است. البته رهبری پیش از این یعنی در خرداد 95 نیز کار فرهنگی را جهاد کبیر دانستند و از دستگاه‌های مربوطه و متولی فرهنگ خواسته بودند تا مجموعه‌های فرهنگی خودجوش را حمایت نمایند.1
نکته دوم درباره قطع ارتباط و معیوب بودن قرارگاه و دستگاه مرکزی فکری و فرهنگی است. این عبارت مقام معظم رهبری نشان می‌دهد که مدیریت فرهنگی نهادهای مسؤول که دولت باشد، ضعیف عمل می‌کند و یا اصلاً عمل نمی‌کند. به همین دلیل رهبری مجبور است برای پیشبرد گفتمان انقلاب اسلامی از نیروی مردمی و بسیجی حاضر در صحنه کمک بگیرد.
چهار اصل اجرایی آتش به اختیار
نکته سوم درباره نحوه اجرایی نمودن این عبارت است. برای پیاده سازی درست این عبارت و عملیاتی کردن آن باید منظومه فکری مقام معظم رهبری را مورد بازبینی قرار داد. در اندیشه امام خامنه‌ای (مد ظل عالی) نظام اسلامی بر اساس چهار عنصر بنا شده: اسلام، مردم، قانون گرایی و دشمن ستیزی. بنابراین در آتش به اختیار باید جانب احتیاط را رعایت نمود تا به این چهار عنصر آسیب نرسد.
مقام معظم رهبری درباره رعایت اخلاق اسلامی و شرع در فضای فرهنگی و انتقاد، می‌فرمایند: «فضای هتک حرمت هم خلاف شرع است، هم خلاف اخلاق است، هم خلاف عقل سیاسی است. انتقاد، مخالفت، بیان عقاید، با جرأت هیچ اشکالی ندارد، اما دور از هتک حرمت‌ها و اهانت‌ها و فحاشی و دشنام.2
مواردی دیگری که در منظومه فکری ایشان باید به آن توجه نمود رعایت مسأله شرح صدر و عقلانیت است. داشتن شرح صدر در مواجه با افرادی که بخشی از جامعه ما هستند و با ما همفکر و هم نظر نیستند. رعایت عقلانیت هم به معنی داشتن منطق محکم در مواجه با مشکلات و شبهات و احساسی عمل نکردن است.3
اهمیت تشکیل هسته‌های مقاومت
«حفظ وحدت ملی»، «آرمانگرایی واقع بینانه» و «تشکیل یک کانون تصمیم‌گیری» موارد دیگری هستند که در آتش به اختیار باید رعایت شوند. مقام معظم رهبری درباره وحدت ملی می‌فرمایند:
«حفظ وحدت را اصل قرار بدهیم و اگر تکلیف شرعی هم احساس کردیم ولی دیدیم عمل به این تکلیف ممکن است مقداری تشنج به وجود آورد و وحدت را از بین ببرد، قطعاً انجام آنچه که تصور می‌کردیم تکلیف شرعی است، حرام است و حفظ وحدت واجب خواهد بود».4
درباره آرمانگرایی هم باید به واقعیت‌های موجود جامعه توجه نمود زیرا در غیر این صورت جبهه انقلابی به خیال پردازی متهم خواهد شد. به قول مقام معظم رهبری آرمانگرایی واقع بینانه به معنی مجاهدت با تدبیر است.5 تشکل کانون تصمیم گیری در زمان آتش به اختیار هم به دلیل قطع ارتباط با فرماندهی است. بنابراین باید یک هسته مرکزی از افراد پخته و نخبه تشکل داد تا آنان خطوط اصلی از فرعی را مشخص نمایند و سایرین تصمیمات را عملیاتی نمایند.6
/882/ی503/ف
میلاد پورعسگر، طلبه سطح عالی حوزه علمیه قم
پی‌نوشت:
1 – 1/1/95
2- 19/12/89
3- 16/5/91
4- 12/4/68
5- 3/5/91
6- فصلنامه پیام، چیستی آتش به اختیار در منظومه فکری و عملی رهبر معظم انقلاب، باقری چوکامی، سیامک، تابستان 96، شماره 125، ص 88-71.
ارسال نظرات