تفریحات لاکچری و شکاف فرهنگی

اشاره: تفریحات لاکچری به تفریحاتی اطلاق می‌شود که افراد متحمل پرداخت هزینه‌های کلان می‌شوند و غالب مردم بدان دسترسی ندارند. از طرفی به وجود آمدن پدیده‌هایی همچون لایو اینستاگرام باعث می‌شود چنین افرادی، تفریحات لاکچری خودشان را در فضای مجازی به نمایش بگذارند و با نرسیدن افراد جامعه به آن‌ها روحیۀ سرخوردگی در جامعه تزریق می‌شود.

از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام دکتر سید امیر عبدالملکی مسؤول گروه جهادی الکفیل به مسأله تفریحات لاکچری پرداخته و آسیب‌های آن را در فرهنگ و جامعه مورد بررسی قرار داده است.

رسا ـ چرا اوقات فراغت در ایران به بحرانی برای شکاف طبقاتی تبدیل شده است؟

ابتدا باید مفهوم و جایگاه اوقات فراغت در فرهنگ و سیستم آموزشی و تربیتی مشخص شود. متأسفانه امروزه تعریف اوقات فراغت در بین بیشتر مردم به زمان بیکاری و فراغت از تحصیل دانش آموزان اطلاق می‌شود؛ البته این تعریف کاملا غلط است. اوقات فراغت به معنای سپری کردن اوقات برای اولویت‌هایی غیر از زمان تحصیل است که یک برنامه عادی و از پیش تعیین شده‌ای را دارد.

 

بیشتر مردم در این چند ماه تابستان که دانش آموزان فراغت از تحصیل دارند، برنامه‌های اصلی آموزشی و فرهنگی خود را برای فرزندان‌شان در این سه ماه قرار می‌دهند و آن نواقص و کاستی‌هایی که سیستم آموزشی ما دارد در این روزها توسط والدین برطرف می‌شود که این تعریف درستی از ایام اوقات فراغت است.

 

نگرش اول نگاهی است که غالب مردم در مورد اوقات فراغت دارند؛ یعنی روزهای بیکاری دانش آموزان و محصلان را اوقات فراغت می‌دانند؛ به این دلیل اولویت مناسبی جهت برنامه ریزی ندارند و جایگاه خاصی برای آن تدوین نمی‌شود. اتفاقا این اولویت اگر بخواهد انجام شود، مستلزم این است که هزینه‌هایی را برای این موضوع قرار دهند مثلا، جای مناسبی از نظر فرهنگی آماده شود و هنجار‌هایی که امروز در جامعۀ ما جای خودش را با ناهنجار‌ها عوض کرده داشته باشد.

 

انتخاب مکان مناسب، اساتید مناسب، فضای مناسب و موضوعِ هزینه‌ها باعث شده بیشتر مردم این ایام را به زمان بیکاری فرزندان‌شان تبدیل کنند. با توجه به اینکه برخی از والدین قدرت پرداخت هزینه‌ها را ندارند این برنامه را کأن لم یکن اطلاق می‌کنند.

 

 

در سطح کلان‌شهر‌ها خیلی از مدارس هستند که در طول سال هم برنامه آموزشی دارند برای مثال در یکی از مدارس رفتم و برنامه‌هایی که در این مدرسه قرار داده‌اند را مشاهده کردم. آن‌ها به صورت روتین چند زبان مختلف را آموزش می‌دادند، کلاس‌های ورزشی شنا و گُلف داشتند و همچنین تفریحات پرخرج و لاکچری مختلفی را محیا کرده‌اند.

 

کلاس‌های فوق برنامه‌ای هم داشتند که با عنوان برنامه‌های رقص باله برای دختر بچه‌ها و از این دست برنامه‌ها داشتند. از هزینه‌های این مدارس سؤال کردم که گفت برای هر کدام از این کلاس‌ها به صورت جداگانه شهریه‌های سرسام‌آوری دریافت می‌کنند که حدود پنجاه میلیون تومان میانگین هزینه‌های سالانه این کلاس‌ها بود.

 

از چوب بازی محرومان تا تفریحات خارج از کشور پول‌داران!

با مراجعه به فضای مجازی مشاهده می‌کنید این‌ها همان خانواده‌هایی هستند که غالبا برای ایام تابستان فرزندان‌شان را در تور‌های چندماهه خارج از کشور می‌فرستند برای مثال، تور سه ماهه در انگلستان. بیشتر والدین برای اینکه فرزندان کسب و کارشان را تحت شعاع قرار ندهند این هزینه‌ها را انجام می‌دهند و آنان را برای مدتی دور نگه می‌دارند؛ اما امسال به دلیل وجود کرونا این سفر‌ها کم رنگ شده است.

 

بایستی گفت در واقع این تورها با عنوان تور‌های علمی و گردشگری مطرح هستند اما در حقیقت یک تغییر نرم فرهنگی می‌باشند. از نظر ما این کار‌ها یک بحران فرهنگی است؛ اما از نگاه آن دسته از والدین فرصتی برای آشنایی بیشتر فرزندان‌شان با فرهنگ غربی می‌باشد که در بین آقازاده‌ها فراگیر است. با نگاهی گذرا در فضای مجازی می‌توان در خود تهران برای اوقات فراغت و تفریحات لاکچری که از زمین گلف تا کلاس‌های آموزش حرکات موزون، کلاس بدن‌سازی و... که هزینه عضویت در این کلاس‌ها سالیانه چندین میلیون تومان برآورد می‌شود.

 

 

البته با توجه به شیوع کرونا باز هم این اماکن لاکچری دارند به فعالیت خودشان ادامه می‌دهند! زمانی که با همین دیدگاه به‌عنوان ایام فراغت در مناطق محروم حاضر شوید مشاهده می‌کنید وسیله بازی این کودک یک تکه سنگ یا یک لاستیک و چوب است که تنها می‌توانند با همین وسایل بازی کنند.

 

در تهران استخر‌هایی با ورودی چند ده میلیونی با عنوان حق عضویت وجود دارد؛ اما کودکانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند برای فرار از گرما داخل فاضلاب‌ها و گنداب‌ها می‌شوند و تفریح لاکچری‌شان شنا کردن در این آب‌های آلوده است. به این تفاوت‌ها شکاف فرهنگی می‌گویند.

 

 

متأسفانه کودکان دبستانی و یا راهنمایی را در یک تعویض روغنی و مکانیکی مشاهده می‌کنید. این برای بیشتر کودکان محروم وجود دارد که چه در ایام تحصیل و چه در ایام فراغت برای معیشت خانواده‌شان سر کار می‌روند و از درس و تفریح‌شان می‌گذرند. این تعریف اوقات فراغت و تفاوت آن در طبقات مختلف جامعه است که هر کدام با توجه به بودجه و نوع زندگی‌ای که دارند تفریحات‌شان متفاوت است.

 

تفریحات لاکچری در جامعۀ ما خیلی زیاد شده و سبک زندگی یا به تعبیر دیگر «Life Style» مردم را تحت شعاع قرار داده است. خیلی‌ها این تفریحات لاکچری‌شان را در فضای مجازی منتشر می‌کنند و همین باعث می‌شود  بسیاری از اقشار متوسط و ضعیف جامعه به این دلیل که امکان دسترسی به این نوع تفریح را ندارند دچار سرخودگی شوند.

 

 

جوان و نوجوان ما که اول بالندگی او است به جای اینکه در این ایام به بالندگی خودش بیشتر بپردازد، سرخورده شده و آثار آن نیز در جامعه مشاهده می‌شود. در اینجا به خانواده‌ها فشار می‌آید؛ آنها یا می‌توانند هزینه‌ای برای تفریحات کذایی نوجوانان فراهم کنند یا اینکه خود این جوان با امکاناتی که ندارد به خودش فشار زیادی می‌آورد تا از هر راه موجود، این فضا را برای خودش فراهم کند.

 

این اتفاق در بلند مدت باعث می‌شود آن رشد و بالندگی که مدنظر جامعه است رخ ندهد و بهترین زمان برای آموختن حرفه و فن برای جوانان به کارهای پوچ بگذرد. این همان سبک زندگی غربی است که سال‌ها رهبر معظم انقلاب در مورد آن تذکر دادند.

 

رسا ـ ممنون از وقتی که در اختیار ما قرار دادید./ت300/ف