درآمدی بر نظریه حدوث اسماء الهی

به گزارش خبرنگار سرویس کتاب و نشر خبرگزاری رسا، انتشارات دارالحدیث، کتاب «درآمدی بر نظریه حدوث اسماء الهی»، نوشته علیرضا بهرامی را چاپ کرده است.

جایگاه و نقش بی بدیل دین و باورهای دینی در زندگی بشر انکارناپذیر است. بشر امروزی، خود را بیش از هر زمان دیگر در کشاکش ایمان و مادی گرایی می بیند و مسیر حرکتی این دو جریان تأثیرگذار به گونه ای است که آخرین ابزارها و ادله خویش را در تقابل با هم قرار داده است. در این بین، معرفت توحیدی اهمیتی مضاعف یافته و تبیین عناصر کاربردی آن در زندگی بشر، بیش از هر زمان دیگری ضروری به نظر می رسد.

اصحاب امامیه چه در دوره حضور و چه در دوره تدوین، سخت کوشانه در تبیین معارف توحیدی اهل بیت(ع) کوشیده اند. اساتید و طلاب جوان نیز برای دفاع و پاسخگویی در مقابل هجمه های مخالفان قدم های خوبی برداشته اند. مجموعه این تلاش ها، نظامی همخوان و منسجم از معارف قرآنی اهل بیت(ع) را ارائه کرده است. متکلمان امامیه نیز در ادوار مختلف برای استنباط نظام فکری اصیل و جامع برآمده از این میراث ارزشمند تلاش کرده اند و برای شرح و بسط آموزه های قرآنی در اندیشه اهل بیت(ع) آثاری خوب را به جامعه علمی عرضه داشته اند.

ساختار کتاب

این کتاب توسط نویسنده در چهار فصل به رشته تحریر درآمده است.

فصل اول: عنوان نخستین فصل این کتاب کلیات، است. عناوین دیگر این فصل: پیشینه شناسی، منابع اصلی اسماء و صفات، واژه پژوهی، حدوث، اسم، اسمای حسنی، کارکرد معرفتی اسماء.

فصل دوم: حدوث اسمای الهی در قرآن و روایات، عنوان فصل دوم این کتاب است. عناوین این فصل عبارت است از: مفهوم شناسی اسم، لفظی بودن اسم، معنوی بودن اسم، مؤلفه های توصیفی اسم، مراتب انتشار، جریان در میان خلق، کارکردهای خاص و عام، روابط همنشین و جانشینی اسم، تسبیح، دعا، ذکر، قرائت، برکت، صفت، واژه شناسی و ارتباط آن با اسماء، ناتوانی بشر و قصور توصیفات بشری، منزه از ویژگیهای مخلوقی، نسبت میان اسم و صفت، خلاصه و جمع بندی، مفهوم شناسی حدوث، تعریف قديم، لزوم محافظت بر اصول تنزیهی واژگان جانشین، خلق، خلق در قرآن، خلق در روایات، سایر جانشینها، روایت حدوث الاسماء، اعتبار روایت حدوث الأسماء، پیشینه، مطالعه متنی.

فصل سوم: عنوان دیگر این کتاب، حدوث اسمای الهی از منظر اندیشمندان مسلمان، است. عناوین دیگر این فصل عبارت است از: مبانی اقوال اندیشمندان مسلمان در حدوث و کارکرد اسماء، مراد از اسم، اقوال ناظر به حقیقت اسم، اقوال ناظر به ظاهر اسم، تقسیمات اسماء، رابطه اسم و مسمی و تسمیه، رابطه میان نفی صفات و عینیت، نفی و حدوث ملازم با نیابت، نفی و حدوث معناشناختی، لوازم قول به حدوث اسماء طبق قرائت های مختلف، اقوال اندیشمندان در حدوث و کارکرد اسماء، حدوث و کارکرد اسماء در نگاه عرفانی، اسم مستأثر، حدوث و کارکرد اسماء در نگاه سلفی – وهابی، نفی تشبیه، تکییف و تحریف، وجوب ایمان به خبرهای پیامبر از جانب خدا چه معنای آن را، ظهور نص، مغایرت صفات خدا با صفات بندگان، الگوی اسم پژوهی: نفی مجمل و اثبات مفصل، الگوی صفات، سمعی - عقلی نه عقلی - سمعی حدوث و کارکرد اسماء در نگاه اشاعره و ماتریدیه، حدوث و کارکرد اسماء در نگاه معتزله، حدوث و کارکرد اسماء نزد علمای امامیه، رهیافت ها و دریافت های روایی، نمونه تحلیل روایات.

فصل چهارم: دیدگاه اندیشمندان مسلمان در ترازوی تحلیل و نقد، آخرین فصل این کتاب است. عناوین این فصل: الگوی تبیین اسماء و صفات، الگوی شاهد و غایب.

برشی از کتاب

در صفحه 91 این کتاب در مورد صفات خداوند این مطالب به رشته تحریر درآمده است:

شناخت صفت و مفهوم آن باید در سایه اصول بنیادین توحیدی انجام شود. ناتوانی بشر از توصیف خداوند و منزه بودن صفات خدا از مخلوقات در کنار اصول عامی مانند عدم تغییر و ترکیب در ذات خداوند از جمله اصول جاری و حاکم در صفات و اسماء است؛ ملاحظه روایات و فضای صدور آن و اطلاقات صفت و نسبت سنجی میان صفت و اسم، مرتبه صفت را مقدم بر اسم ترسیم می نماید؛ این در حالی است که مراتب میان صفات نیز با توجه به استعمال در - کنار اسم قابل تصویر است؛ به نظر می رسد استعمال اسم در کنار صفت، به کاربرد اسم در معنای صفت و اشراب معنای آن منتهی می شود؛ مرتبه نازله اسماء و صفات که واسطه معرفت و فهم بشر از سویی و ابزار وی برای ارتباط و دعاست، لفظی است و در مرتبه ای که به ذات و کمالات ذاتی مربوط می شود، حقیقت هر کدام از اسم و صفت، مقصود است.

انتشارات دارالحدیث کتاب «درآمدی بر نظریه حدوث اسماء الهی»، نوشته علیرضا بهرامی را در قطع وزیری و 312 صفحه به چاپ رسانده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای خرید این کتاب به انتشارات دار الحدیث به آدرس: قم، خیابان معلم، روبروی اداره برق، تلفن: 37740545-025 مراجعه کنند./826/ن601/ق