شبکه ملی اطلاعات ضرورتی فرهنگی امنیتی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، لایو پسر 14 ساله سبب شده است که حساسیت جامعه و مسؤولین نسبت به فضای مجازی بالا رود و نقش این شبکه ها در فرهنگ سازی مورد تأکید قرار گرفته شود. برای بررسی این موضوع به سراغ پژوهشگران پژوهشگاه سازمان صدا و سیما رفتیم و در گفت و گویی جویای نظرات  آنان شدیم.

خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، گفت و گویی با جناب آقای دکتر اصنافی از پژوهشگران پژوهشگاه صدا و سیما انجام داده است که در ادامه می خوانید:

رسا - لطفا خودتان را معرفی کنید

بنده محمدحسن اصنافی هستم و دکترای مدیریت رسانه دارم و ۱۲ سالی هم هست که پژوهشگر حوزه سایبری هستنم.

رسا - با توجه به اتفاقات ناخوشایند پیش آمده در مورد گفت و گوی زنده پسر 14 ساله در شبکه های اجتماعی فضای مجازی را چطور می میبینید

به نظرم این اتفاق یک اتفاق طبیعی بوده و نشان دهنده این است که فضای اجتماعی کشور با فضای واقعی جامعه چقدر متفاوت است و نشان دهنده آن است که فضای اجتماعی کشور از واقعیت ها کاملا به دور است.

بحث خود ارضایی و تمایلات جنسی بحثی نیست که مربوط به امروز باشد در سال‌های گذشته هم همین فضا بوده و به اشکال مختلف وجود داشته است ولی حالا به طور وسیع تری وجود دارد. با پخش شدن این لایو و واکنش های صورت گرفته برای آن من خوشحال شدم که بالاخره عده ای به خودشان آمدند که لایه‌های اجتماعی برایشان مشخص شده است.

اصل این پدیده برای من اصلاً تعجب‌آور نبود به نظر من خیلی آثار خوبی هم داشت و این باعث شد که مسئولین به خودشان بیایند و ما باید ممنون شبکه های اجتماعی باشیم که لایه های زیرین را رو می آورند و مریضی هایی که در بطن اجتماع است را برای ما مشخص می کنند.

رسا - آیا فضای مجازی الان خصوصاً اینستاگرام و تلگرام باعث دامن زدن به این قضیه نشده؟

بله من هم اعتقادم بر این است که این شبکه ها باعث تشدید این قضیه شده و ضریب هم به آنها داده ولی اصل ماجرا جای دیگر است. ما با پدیده ای مواجه هستیم که این پدیده جای دیگر است و این شبکه‌های اجتماعی می‌آیند و پدیده‌ها را ضریب می‌دهند. از قدیم هم این فضاهای انحرافی متأسفانه در مدارس وجود داشته اما الان راحت تر و تسهیل تر شده است. در این قضیه به نظر من نقش فضای مجازی و رسانه ها نباید به عنوان مولد بحران ببینیم، بلکه باید به عنوان تشدید کننده بحران ببینیم.

رسا - نظر شما درباره شبکه های داخلی چیست؟

شبکه های اجتماعی داخلی یک ضرورت است هم ضرورت امنیتی و هم ضرورت اقتصادی و هم ضرورت فرهنگی. ما در این شبکه های داخلی می توانیم جلوی فساد را به صورت سازمان یافته را بگیریم، اما به صورت موردی نمی‌توانیم جلوی فساد را بگیریم مثلاً فرض کنید ۱۷ و ۱۸ میلیون در اینستاگرام هستند بعضی آمارها آن را تا ۲۰ و ۲۱ میلیون هم نشان می دهد.

فرض کنید این شبکه، شبکه ایرانی شد، آیا می توانیم بگوییم که همه لایو هایی که انجام می شود فسادی در آن نیست. مشکلات اجتماعی به این موارد بستگی ندارد و با عوض شدن پلتفرم از یک پلتفرم خارجی به یک پلتفرم ایرانی حل نمی‌شود. آیا فیلم های مستهجن در این شبکه‌های داخلی جابجا نمی شود؟ به نظر بنده این موارد وجود دارد.

بله ما از نظر اقتصادی، امنیتی و فرهنگی باید فضای داخلی داشته باشیم و باید جلوی کارهای سازمان یافته ضد فرهنگی گرفته بشود اما راه حل این نیست.

شبکه‌های اجتماعی در مشکلات اجتماعی ما آنقدر هم دخالت ندارند. این را من دوباره تأکید می کنم که فضای مجازی، فضایی نیست که این مشکلات اجتماعی را درست کند، مشکلات اجتماعی وجود دارد و کار شبکه های اجتماعی این است که این مشکلات را ضریب می دهد و  تسهیل می کند.

رسا - پس شما قائل هستید که شبکه‌های اجتماعی فضای این انحرافات را بیشتر کرده است

بله اگر یک نوجوانی می‌خواست به یک محتوای مستهجن دست پیدا کند، در گذشته باید یه جایی می رفت و با هزار ترس و لرز آن فیلم را می گرفت. اما الان به راحتی می تواند از طریق موبایل در چند ثانیه به بدترین محتواها دست پیدا کند و این خود تشدید کننده  این قضیه است.

رسا - آیا ما نباید مثل سازندگان این فضاها فیلترینگ داشته باشیم؟

ببینید در اینجا دو تا مسأله وجود دارد و در دو ساحت باید مورد بررسی قرار گیرد. یکی در ساحت موضوع در موضوع اجتماعی و کنترل این را کنار می گذاریم. مهمترین کاری که کشورهای دیگر در این مورد انجام داده اند این بوده که نقش محوری به خانواده‌ها در فضای مجازی داده اند و بخش عمده فرایند کنترل و فیلترینگ توسط خانواده‌ها اتفاق می افتد. اما ما برعکس عمل کردیم یعنی در مدیریت فیلترینگ کشور بد عمل کردیم و کاری کردیم که خود والدین به جای اینکه ابزار فیلترینگ باشند، خودشان ابزار رفع فیلتر هستند. یعنی خودشان فیلتر شکن می‌گیرند و نصب  می کنند ما روش را غلط رفتیم.

رسا - پس شما قائل هستید که فیلترینگ باید انجام شود

بله همه جا فیلترینگ وجود دارد. هیچ عقل سلیمی آزادی مطلق را تأیید نمی کند مسئله مهم این است که اراده خانواده‌ها و نقش خانواده ها را در طول اراده حاکمیت ببینیم. تا یک سطحی حاکمیت می تواند کار را جلو ببرد و بقیه کار با  خانواده‌هاست که آن را باید انجام دهند.

ما باید خانواده ها را به رسمیت بشناسیم. به خانواده ها اجازه دهیم که در این فرآیند فیلترینگ و اعمال کنترل مشارکت کنند، روش ما کاملاً غلط بوده است. ما به خاطر اهداف سیاسی فیلترینگ سیاسی داشتیم و کاری کردیم که خود مادر، فیلترشکن می خرد برای اینکه از شبکه های اجتماعی که فیلتر شدند مانند توییتر و تلگرام استفاده کنند. اما فرزند خانواده از همین فیلترشکن ها برای دریافت فیلم های مستهجن استفاده می‌کند.

اما نکته مهمی که وجود دارد و آن را اول اشاره کردم تفاوت مواجهه غرب با ما در مسئله جنسی است که این امر بین این دو بسیار متفاوت است. غربی ها برای این مسئله یک راه حلی دارند، ولی ما برای آن راه‌حلی نداریم. ما دچار یک انسداد جنسی شدیم و هیچ پاسخی هم برایش نداریم. کار ما این بوده که بر صورت این مسأله خاک بپاشیم و یا صورت مسأله را پاک کنیم.  به نظر من این لایوی که اتفاق افتاد مسأله فنی نبود و ربطی به شبکه های اجتماعی ندارد.

ما در کشور با یک بحران مواجه هستیم. فرزندی که از ۱۱ سالگی به بلوغ می رسد تا زمانی که می خواهد ازدواج کند. ما برای این زمان مابین بلوغ تا ازدواج چه راه حلی داریم. غرب و لو غلط برای این قضیه پاسخ داشته است. اصلاً حتی پاسخ آنها هم غلط است اما پاسخ داشته اند. اما ما چی آیا پاسخی داشتیم. آنها مدارس مختلط کرده و خود ارضایی را ترویج می‌کنند تا به یک سنی برسند که بخواهند ازدواج کنند یا نکند. ما هیچ راه حلی برای این قضیه نداریم ما حتی تسهیل برای ازدواج را هم فراهم نکردیم حتی سن ازدواج را بالا بردیم. ما برای این فاصله ۱۷ ۱۸ سال چه پاسخی باید داشته باشیم.

وقتی انواع و اقسام تحریک ها وجود دارد، در خیابان، در تلویزیون و ... و بچه ای که در ۱۱ سالگی بالغ می شود و هیچ راهی هم برای ارضای آن نداریم، این ربطی به شبکه‌های اجتماعی پیدا نمی کند. علمای اجتماعی باید بشینند و  برای این مسأله حرف بزنند و راه ‌حلی پیدا کنند. اما متأسفانه این کار نمی شود و فقط از آن فرار می کنیم و صورت مسأله را می پوشنیم که کسی آن را نبیند. من خوشحال شدم که این اتفاق در لایو اینستاگرام افتاد، از این بابت که بلاخره نشان داد که در این فضا چه اتفاق هایی وجود دارد. سؤالی که اینجا مطرح می شود این است که علمای حوزه علمیه قم پاسخشان برای این ۱۸ سال فاصله بلوغ تا ازدواج چه پاسخی دارند؟ در بحران جنسی گسترده‌ای که در کشور وجود دارد چه کاری باید صورت گیرد. بعضی از مسؤولین سرشان را در برف کرده اند و نمی خواهند ببینند.

واقعیت‌هایی که ما در مدارس می بینیم خیلی شدید و خیلی ناراحت کننده است. خود ارضایی در مدارس بسیار بسیار شایع است. اینها مشکلاتی است که ربطی به شبکه‌های اجتماعی ندارد. جامعه شناسان و بزرگان باید در مورد این پدیده آن هم به این بزرگی صحبت کنند و راه‌حل دهند.

رسا - در پایان بفرمایید نظر شما درباره شبکه ملی اطلاعات چیست؟

شبکه ملی اطلاعات یک از ضرورت های امنیتی و فرهنگی است. اما این مشکلات ما با شبکه ملی اطلاعات حل نمی‌شود، چون آنقدر گسترده است که ما نمی توانیم به ازای هر نفر یک پلیس داشته باشیم اینطور نمی شود مسائل را حل کرد. ما فقط می توانیم جلوی کارهای سازمان یافته را بگیریم، مسأله فراتر از این بحث بوده و مسأله یک مسأله اجتماعی است. فضای مجازی هم به عنوان ضریب دهنده این مسائل است./826/