عملیات رسانه‌ای برای تقابل دین و زن!

اشاره: ایام کشف حجاب اجباری توسط پهلوی اول فرارسیده است و درپی اظهارات نامعقول برخی شخصیت‌های دینی و سیاسی با استفاده از واژه «اجباری» این حجاب واجب شرعی و قانونی را در اذهان مردم تخریب کرده و به دنبال نابود کردن بنیادهای اصلی یک جامعه یعنی خانواده هستند.

از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا با حجت‌الاسلام مهدی بیاتی رییس مؤسسه عفاف و حجاب طهورا درباره موضوع جایگاه زنان در اسلام گفت‌وگویی داشت.

رساـ باتوجه به مسائل اخیری که توسط سیدکمال حیدری مطرح شده است، اگر می‌شود نظر اسلام ناب درمورد بانوان را بفرمایید.

اگر بخواهم از جوانب دیگری به این مسأله نگاه کنیم، باید بگویم که در جامعه افرادی هستند که می‌خواهند اسلام ناب را در مقابل بانوان قرار دهند و احادیث و آیات را که مقام بلندمرتبه و ارزشمند یک زن را نشان می‌دهد را در اذهان مردم زیر سؤال ببرند. همین اظهارات چندی پیش آقای حیدری که مسائل مختلف بانوان از جمله مرجعیت زنان، حقوق زنان و... را مطرح کرده بود، نیز باعث چنین اتفاقی در جامعه خواهد شد. اما در پاسخ به نظر اسلام ناب درمورد جایگاه بانوان باتوجه به نظرات آقای حیدری باید گفت که از نظر اسلام آن مرجعی که به معنای رجوع جاهل به عالم است، به هیچ وجه محدود به جنسیت نیست و لذا شما می‌بینید که این امر در نظر فقها پذیرفته شده است.

در موضوع مرجعیت که به معنای مرجع تقلید می‌باشد، اینجا مرجعیت هم یک شأن علمی و هم شأن عملی و خارجی پیدا می‌کند؛ یعنی وقتی فردی مرجع تقلید می‌شود فقط به مسألۀ فتوا بسنده نمی‌کند بلکه مردم وجوهات خودشان مانند خمس، زکات، مشکلات قضایی و... را به آن فقیه رجوع می‌کنند. در اینجا آن فقیه از باب ولایتی که دارد وجوهات را دریافت می‌کند و به نیازمندان می‌رساند. اینکه ما در تاریخ فقها می‌بینیم که علما اعلام کردند که زن نمی‌تواند مرجع تقلید باشد، به این دلیل است که آن شأن خارجی که مرجع تقلید تصرف می‌کند و از باب ولایت که برایش ایجاد می‌شود و در امور مداخله می‌کند، به نظر علما این ولایت برای زن وجود ندارد و زن نمی‌تواند مرجع تقلید باشد.

بانوان مجتهد در جامعه

جایگاه زنان تا جایی است که زن نیز می‌تواند مجتهد شود و به مانند مردان در دین تفقه کنند و این نه تنها جایز می‌باشد بلکه خیلی هم خوب است؛ حتی دیگران نیز می‌توانند از فتوای او استفاده کنند ولی مرجع تقلید فقط فتوا نمی‌دهند بلکه به خاطر ولایتی که دارد، تصرفاتی نیز به دست می‌آورد.

رساـ به مانند بانو طوبی کرمانی، طاهایی و امثالهم.

بله؛ البته این بانوان از یک زاویه دیگر مصداق هستند ولی در بحث فقه و اجتهاد، بانو مجتهده امین که بسیاری از علما به ایشان ارجاع داده‌اند و گفتند ایشان در کتابشان فلان مسأله را ذکر کرده‌اند.

رساـ آیا این نوع صحبت‌ها و اظهارات اشخاص بیشتر جنبه جذب مخاطب ندارد؟

امکان دارد انسان برای جلب مخاطب و آن هیجانی که می‌خواهد در مخاطب ایجاد کند، در مطالب مختلف مبالغه و اغراق کند. ایشان هم از فضای فقهی خارج شده‌اند و به سمت خطابه رفتند. شاید این حرف قابل پذیرش باشد که وقتی خطیبی می‌آید و در سخنرانی خودش یک مسأله‌ای را پررنگ می‌کند، برای جلب توجه است؛ اما وقتی ما پای صحبت به اصطلاح یک فقیه می‌نشینیم توقع صحبت خطابی نداریم. این شخص صحبت‌های خطابی کردند؛ به طور مثال ایشان در بیان خودشان دارند که وقتی ما وارد مسائل زنان و مردان می‌شویم، مردها در هیچ امری به زن‌ها پاسخگو نیستند! و سپس به سرعت آن را نقض می‌کند و می‌گوید که البته در مسائل نفقه، مسکن و... مردان پاسخگو هستند.

در جایگاه فقیه با سخنی خطابه!

پس اینطور نیست که مرد پاسخگو به زن نباشد و بتواند او را رها کند، اتفاقا اسلام به گردن مرد حقوقی را قرار داده است مانند؛ مهریه، نفقه، مایحتاج ضروری و... که برای مرد واجب است. در مقابل برای زنان کار خانه و بچه داری و... را لطف به شوهر می‌داند و در اسلام برای زن واجب نیست. در نگاه اسلامی برای مسأله زنان دقیقاً برعکس انعکاسی است که در فضای رسانه‌ای مشاهده می‌کنیم.

رساـ اینگونه سخنان که باعث خدشه در افکار مردم می‌شود، در جامعه نخبگانی چه اتفاقی را رقم می‌زند؟

اگر بخواهم به صورت کلی بگویم، اینگونه صحبت‌ها متأسفانه نوعی کاریکاتور از مباحث فقهی هستند که می‌تواند باعث صدمه به تصورات افکار عمومی نسبت به اسلام بشود؛ اما اگر در خصوص آقای حیدری بخواهم بگویم، من نمی‌دانم که جناب حیدری به چه علتی این مباحث را مطرح می‌کنند. همانطور که آقای علیدوست حرف‌های ایشان را حمل به صحّت می‌کردند، ما نیز امیدواریم که این صحبت‌ها باعث مطالبه و فعال شدن زنان و مردان طلبه برای تأملات بیشتر در حوزۀ مسائل دینی بشود و هدف آقای حیدری هم همین باشد؛ اما شما دیدید که بعد از چند روز چگونه وهابی‌ها در شبکه‌هایشان از او تشکر کردند و گفتند که ایشان به جای اینکه ما موشک به سر شیعیان بزنیم، کارمان را انجام دادند! بارها و بارها از کمال حیدری با ذکر اسم تشکر کردند.

اینگونه سخنان واقعا نتیجه خارجی‌اش این می‌شود که وهابیت می‌آیند و از این عالم شیعه تشکر می‌کنند. می‌بینید که این حرف‌ها در نهایت علیه شیعه می‌شود و ما واقعاً باید جواب این شبهات و این خدشه‌ها را پس بدهیم.