جامعه پردازی بر محور محله و مسجد / باید به دانش تحقق تمدن اسلامی برسیم

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام سید ناصر میرمحمدیان، مدیرعامل بنیاد هدایت با حضور در خبرگزاری حوزوی رسا با مدیر‌عامل، دبیران و خبرنگاران این رسانه دیدار و گفت‌وگو کرد.

حجت‌الاسلام میرمحمدیان در این دیدار به تشریح فعالیت‌های بنیاد هدایت پرداخت و گفت: ما ۸۰ هزار محله در کشور داریم که تقریبا ۸۰ هزار مسجد دارند، البته توزیع نامتناسبی هم در قرارگرفتن مساجد در مناطق مختلف وجود دارد.

وی افزود: ممکن است در ۱۰ هزار محله مسجد نداشته باشیم و نیاز به ساخت مسجد وجود داشته باشد و در ۱۰ هزار محله هم به دلیل نبود جمعیت مساجد خالی مانده باشد که این هم از جمله مشکلاتی است که نیازمند بازنگری و اصلاح است.

قائم مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی رویکرد بنیاد هدایت را مساجد فعال عنوان و هدف از گفتمان سازی مسجد محور را چنین بیان کرد: ما از ابتدا به دنبال گفتمان برای تبیین اهداف‌مان نبودیم زیرا به این نتیجه رسیدیم که اگر بتوانیم برای مردم الگوسازی کنیم، آن‌ها خودشان می‌آیند و حرف ما را گوش می‌دهند ما باید کاری کنیم که مردم دوست داشته باشند در محل امام داشته باشند و برای این کار ابتدا باید خصوصیات الگو‌هایی را استخراج می‌کردیم و در این راستا مساجد و محلات را در پنج سطح تقسیم‌بندی کردیم.

تقسیم‌بندی مساجد کشور در پنج سطح

حجت الاسلام میرمحمدیان با اشاره به شیوه تقسیم بندی مساجد کشور در پنج سطح گفت: اول، مساجدی که در آن نماز خوانده می‌شود و در مناسبت‌های خاص هم برنامه‌هایی مانند عزاداری و تلاوت قرآن دارند. این مساجد بیشتر حکم نمازخانه را دارند تا مسجد.

قائم مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی ادامه داد: دوم، مساجدی که کار تربیتی می‌کنند، تشکیلات خیریه دارند، مراسم‌های فرهنگی، آموزشی و خدمات مختلفی به مردم ارائه می‌کنند. این‌ها به معنی واقعی مسجد هستند.

وی افزود: سوم، در این سطح مسجد محله و امام محله با یک کارکرد مشخص به جز فعالیت‌هایی که در گروه ۲ وجود داشت تلاش می‌کنند مسائل و مشکلات محله را هم حل کنند.

حجت الاسلام میرمحمدیان ابراز کرد: چهارم، مساجدی که ظرفیت حاکمیت را پای کار می‌آورند و حکمرانی را بر عهده می‌گیرند و پنجم هم مساجدی که موضوع تمدن سازی را در دستور کار دارند، یعنی هم مدل برای تمدن سازی ارائه می‌کنند و هم برای آن نرم‌افزار طراحی می‌کنند.

قائم مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی مطرح کرد: به این صورت پنج سطح را برای مساجد تعریف کردیم و کارکرد هر سطح را هم مشخص کردیم، یعنی مثلاً در هر سطح کار به چه صورت باید باشد و آموزش‌ها چگونه باید انجام بگیرد.

باید به دانش تحقق تمدن اسلامی برسیم

قائم‌مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی سطح پنجم را تمدن سازی دانست و گفت: این سؤال مطرح می‌شود که نسبت ما با تمدن اسلامی چیست؟ هنوز این سؤالات حتی برای ما طلبه‌ها که مخاطب تحقق تمدن اسلامی هستیم تازه است. گویا فقط وظیفه ما مسجد داری و نماز و روزه و حج و جهاد و … است و اینکه گرسنه‌ای در کنار مسجد وجود نداشته باشد و همه‌ چیز مرتب باشد که البته باید همه این‌ها باشد.

وی اضافه کرد: آیا با این کارها، تمدن اسلامی تحقق می‌یابد، اگر با این چیزها تمدن اسلامی محقق می‌شود پس باید مدعی شد که الآن در عربستان تمدن اسلامی محقق شده است چون در آنجا ظاهراً گرسنه وجود ندارد و نماز و روزه و … وجود دارد؛ آیا کسی می‌پذیرد که در آنجا تمدن اسلامی محقق شده است؟ این تمدن اسلامی چیست؟

حجت الاسلام میرمحمدیان خاطرنشان کرد: تمدن‌های غرب و شرق اعم از اندیشه های کمونیسم و سوسیالیسم و حتی تمدن بودائیان معارض با تمدن اسلامی هستند؛ هرچند بعضی از آن‌ها پوسیده‌اند ولی گاه حرفی برای گفتن دارند و گاهی در انجام تبلیغات از ما موفق‌تر هستند.

قائم مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی عنوان کرد: به طور مثال رشد بودائیان در غرب از اسلام بیشتر است و این نشان از فعال بودن این تمدن در جهان امروز دارد؛ تحقق یک تمدن کار بزرگی است و ادعای آن خیلی سنگین است ولی ما ادعای ولایت‌پذیری داریم و باید برای تحقق آرمان‌های ولایت تمام همت خود را به خرج دهیم و این بنیاد هدایت برای تحقق این آرمان شکل گرفته و ما را دور هم جمع کرده است.

جامعه پردازی بر محور محله و مسجد 

مدیرعامل بنیاد هدایت با اشاره به سه مرحله خودسازی، جامعه پردازی، تمدن سازی در بیانیه گام دوم انقلاب برای پیشبرد و تحقق تمدن اسلامی افزود: خودسازی را مفروض گرفتیم و برای جامعه پردازی بر محور محله، مسجد و امام، طرح امام محله را مطرح کردیم.

وی ادامه داد: از این‌ رو اگر کسی تصور کند که قصد داریم بر روی این جامعه پردازی، تمدن اسلامی را شکل دهیم، این تصوری کودکانه است چون این حرف‌ها و کارها، کارهای کوچکی نیست که بتوان به این راحتی به آن دست پیدا کرد.

حجت الاسلام میرمحمدیان خاطرنشان کرد: برفرض اینکه قصد داشته باشیم که این تمدن اسلامی را محقق کنیم راهکار آن را نمی‌دانیم و بر اساس «ما من حرکة الا و انت فیها محتاج الی معرفه» ما تا معرفت و شناخت نداشته باشیم نباید در کاری ورود پیدا کنیم، ما کار عظیمی در پیش داریم، باید معلوم شود که دنبال چه هستیم و چگونه باید به آن برسیم؟

قائم مقام معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی عنوان کرد: ما باید برای تحقق اهداف رهبر معظم انقلاب و تحقق تمدن اسلامی باید طالب آن باشیم و برای رسیدن به این هدف باید دائم بین مبانی و اجرا در حرکت باشیم تا بتوانیم راهکار صحیح برای تحقق تمدن اسلامی را پیدا کنیم.

ضرورت تجربه نگاری دقیق از میدان

وی تأکید کرد: از این‌رو به تجربه نگاری دقیق از میدان احتیاج فراوان داریم، تجربه در میدان باید جمع‌بندی و تبدیل به دانش شود و سپس آن دانش برنامه‌ریزی شود و در میدان به کار گرفته شود و پس از آزمون و خطا به کار گرفته شود.

حجت الاسلام میرمحمدیان بیان کرد: آن‌قدر باید این مسیر را در حوزه‌های مختلف برویم و دائماً با مبانی و اصول دینی‌مان چک کنیم تا به تولید دانش تحقق تمدن اسلامی برسیم.

ضرورت همراهی رسانه

مدیرعامل بنیاد هدایت افزود: ما برای رسیدن به این اهداف به رسانه نیاز داریم زیرا هدف ما این است که امامان محله‌هایی که موفق هستند را به عنوان الگو به دیگر امامان معرفی کنیم، دوست داریم چهره‌ای به مردم معرفی شود که امام محله است، درد مردم درد اوست و به دنبال حل مشکلات مردم است. در این راستا روحانی‌های زیادی فعال هستند که کارهای بزرگ انجام می‌دهند و به کمک رسانه می‌توان آن‌ها را به عنوان الگو معرفی کرد.

ضرورت ایجاد شبکه رصد معضلات اجتماعی

حجت‌الاسلام محمدمهدی محققی، مدیرعامل خبرگزاری رسا، در این نشست با اشاره به تجارب تبلیغی خود در شهرها و روستاهای کشور گفت: اقدام بنیاد هدایت یک اقدام پربرکت، مخلصانه و ماندگاری است که برای نظام اسلامی نیز آثار و برکات فراوانی خواهد داشت.

وی اهتمام سازمان تبلیغات اسلامی به اهداف و مأموریت های اصلی را اقدامی مفید ارزیابی و تأکید کرد: تبلیغ و امامت مسجد در روستاها و محلات کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است و نیازمند دوره های مهارتی می باشد؛‌ از این‌رو حمایت و آموزش‌های ضمن خدمت برای روحانیون مستقر و مبلغان ضروری است و لازم است شبکه راهیاری، امامان جماعت و مساجد را با آخرین مسائل روز آشنا کنند.

حجت الاسلام محققی ابراز کرد: این که سازمان تبلیغات اسلامی به سراغ این مسأله رفته است ارزشمند است و با ارائه آموزش‌ها و توان‌افزایی که به آن‌ها داده می‌شود، از عوام‌زدگی جلوگیری کرده و مصونیت بخش است.

وی اظهار داشت: حضور گسترده امامان در روستاها، شهرها و محلات سبب توسعه و تعمیق نگاه و تحلیل حوزه و روحانیت درباره معضلات و مسائل عموم می شود. با یک مدیریت حساب شده می توان معضلات فرهنگی،‌ مذهبی، اجتماعی و اقتصادی جامعه توسط همین شبکه امامت مساجد و مبلغان رصد و احصا شود.

مدیرعامل خبرگزاری رسا بیان کرد: سازمان حوزه و روحانیت به عنوان محیط‌بانی و محیط بینی یک نقشه جامع و اطلس فرهنگی جامع درباره شاخص های دینداری به علم و اخلاق نیاز دارد تا بتواند برای پاسخگویی به شبهات و تعمیق فرهنگ دینی اقشار مختلف مهیا و آماده باشد.

وی با اشاره به مراحل پیدایش، رشد و تبدیل به بحران شدن یک مسأله عمومی گفت: هنگام پیدایش یک معضل یا مسأله نو، اگر از ظرفیت شبکه امامان استفاده و رصد شود و در اختیار سازمان تبلیغات اسلامی قرار گیرد و تبدیل به اطلس اجتماعی شود، می‌توان از بحران پیشگیری کرد.

حجت الاسلالم محققی مطرح کرد: تحولاتی که در دهه‌های اخیر در جغرافیای اسلام رخ داده، حکایت از پیدایش یک بیداری و همسویی مسلمانان برای تأسیس تمدن نوین اسلامی دارد، توجه اندیشکده‌های غربی به این مسأله نشانگر احساس خطر غرب نسبت به افول تمدنی خود می باشد. این اراده حتمی الهی است.

وی ویژگی های قرآن محوری، ایمان همراه با عمل، اخلق حسنه، عقلانیت اسلامی، همراهی عمومی و محوریت اهل بیت(ع) را از شاخص های تمدن نوین اسلامی در اندیشه امامین انقلاب برشمرد و گفت: نسخه‌های رقیب مثل تکفیر سلفی یا محور ترکی اخوانی نیز مدعی ایجاد تمدن نوین اسلامی هستند. گفتمان امامت ممکن است در نسخه‌های رقیب هم وجود داشته باشد، از این رو مقام و منزلت گفتمان امامت باید بر اساس اندیشه امامین انقلاب اسلامی در ابعاد و نگاه جهانی ترسیم و به منصه ظهور برسد.

گفتنی است، در پایان این نشست، دو طرف بر ضرورت همکاری و تعامل بیشتر تاکید کردند.

شایان ذکر است، بنیاد هدایت از جمله مجموعه‌های جدید سازمان تبلیغات اسلامی است که با هدف تعالی شبکه امامت راه‌اندازی شده است.

همچنین تلاش در جهت مردمی سازی تبلیغ در مساجد، گسترش دایره تبلیغ و ترویج آن برای تبدیل شدن به گفتمان رایج جامعه با تأکید بر حضور، مشارکت و نقش آفرینی حداکثری مردم در عرصه‌های مختلف فرهنگی اجتماعی بخشی از اهداف این بنیاد است./841/گ504/ف