حد ترخص و احکام سفر

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، در این بخش برآنیم تا به مسایل حد ترخص به عنوان بخشی از احکام سفر که مورد سؤال روزه داران است بپردازیم.

سؤال) معیار حدّ ترخّص شنیدن اذان و دیدن دیوارهای شهر است، آیا یکی از آن دو کافی است یا این‌که باید هر دو با هم وجود داشته باشند؟

جواب) احوط، رعايت هر دو علامت است، هرچند بعيد نيست که شنيده نشدن اذان برای تعيين حدّ ترخّص کافی باشد.

سؤال) آیا معیار حدّ ترخّص شنیدن صدای اذان از خانه‌‏های طرفی است که مسافر از آن طرف شهر خارج یا داخل آن می‏‌شود، یا این‌که معیار اذان وسط شهر است؟

جواب) معيار، شنيدن اذان آخر شهر از طرفی است که مسافر از آن خارج و يا داخل آن می‏‌شود.

سؤال) در این‌جا بین اهالی یکی از نواحی راجع به مسافت شرعی اختلاف وجود دارد. عده ‏ای می‏‌گویند که دیوارهای آخرین خانه‌‏های منطقه که به هم متصل هستند، ملاک است. عده ‏ای هم معتقدند که باید مسافت را از کارخانه‌‏ها و شهرک‌های پراکنده‏ای که بعد از خانه‌‏های شهر واقع شده است، محاسبه کرد، سؤال این است که آخر شهر کجاست؟

جواب) تعيين آخر شهر موکول به نظر عرف است. اگر در نظر عرف کارخانه‌‏ها و شهرک‌های پراکنده اطراف شهر جزو شهر نباشد، مسافت را از آخر خانه‌‏های شهر بايد حساب نمود.

سؤال) در یك قصبه یا روستای بزرگ تقریباً شش ده كوچك در طول هم قرار دارند و همگی یك قصبه محسوب می‌شوند. آیا حدّ ترخّص برای شخص مسافری كه می‌خواهد به هشت فرسخی سفر كند، آخرین حدود ده بالاست یا ششمین ده و در صورتی كه آخرین حدود ده بالا به عنوان حدّ ترخّص معین شد در موقع برگشت، اگر مجبور شود شب را در ششمین ده بیتوته كند و به ده خودش نرسد آیا باید نمازش را قصر بخواند یا تمام؟

جواب) اگر عرفاً چند محل مجزا محسوب می‌شوند، حدّ ترخّص برای هر محل مجزّا محسوب می‌شود.

سؤال) گاهی فاصله بین بعضی از شهرها (یعنی فاصله تابلوهای خروجی شهری و ورودی شهر دیگر) بسیار اندک بوده و به صد متر نمی‏‌رسد، حتی بعضی از خانه‌‏ها و خیابان‌‏های دو شهر کاملاً به هم متصل هستند، حدّ ترخّص این موارد چگونه است؟

جواب) با فرض اتصال يکی از دو شهر به ديگری به نحوی که در سؤال آمده است، آن دو، حکم دو محله يک شهر را دارند که خروج از يکی به ديگری مسافرت محسوب نمی‏‌شود تا نياز به حدّ ترخّص باشد.

سؤال) یك روز قبل از ماه مبارك رمضان در منزلی كنار دریای خزر برای مدت 20 روز قصد اقامه نمودیم. فاصله منزل تا اولین روستا كه آن روستا به خانه‌ها و مغازه‌های شهر بابلسر تقریباً وصل می‌شد دو كیلومتر بود. از ابتدا قصدمان این بود كه برای خرید روزانه و نماز ظهر و عصر هر روز قبل از اذان ظهر به شهر برویم و می‌رفتیم. تمام این مدت را روزه گرفته و نمازها را چه در شهر و چه در منزل تمام خوانده‌ایم. آیا تكلیف‌مان را درست انجام داده‌ایم؟

جواب) در صورتی كه شهر خارج از حدّ ترخّص محل اقامت شما بوده و مجموع اياب و ذهاب شما در تمام ده روز بيشتر از هفت ساعت بوده، حكم مسافر را داشته‌ايد و بايد نمازها را شكسته خوانده و روزه نمی‌گرفتيد و در صورت تخلف از وظيفه در فرض سؤال احتياط اين است که قضای آنها را به‌جا آوريد./1399/