پنجاهمین فصلنامه علمی پژوهشی «زن و جامعه» منتشر شد

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پنجاهمین فصلنامه علمی پژوهشی «زن و جامعه» به صاحب امتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت با مدیرمسئولی سوسن سهامی و سردبیری حبیب الله احمدی منتشر شد.

این فصلنامه در 15 مقاله و 240 صفحه منتشر شده و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:

بررسی رابطه طرحواره جنسیتی و سازگاری اجتماعی نوجوانان

لیلا عباداتی؛ نرجس عباداتی

چکیده: هدف: هدف این پژوهش بررسی رابطه بین طرحواره جنسیتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر وپسر دبیرستان‌های شهرستان جویم بود.

روش : روش تحقیق توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان دختر و پسر پایه اول دوره دبیرستان دخترانه و پسرانه دبیرستان‌های جویم است که 283 نفرهستند و 105 به عنوان حجم نمونه با فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. ابزار پژوهش پرسشنامه طرحواره جنسیتی بم (1976) و سازگاری اجتماعی کالیفرنیا تورپ و همکاران (1936) است که روایی و پایایی مطلوبی داشت.

یافته ها: نتیجه تحلیل واریانس در ارتباط با سازگاری اجتماعی و نقش‌های جنسیتی نشان می دهدکه (48 /10 = f) معنادار می‌باشد،همچنین

نتایج تحلیل واریانس دو طرفه نشان داد که میزان سازگاری اجتماعی دو جنس در نقش‌های جنسیتی (18/583=f) معنادار می‌باشد. نتیجه آزمون t مستقل برای بررسی میزان سازگاری اجتماعی در دانش آموزان دختر و پسر نشان داد که t بدست آمده برابر (35/3) معنی دار است. نتیجه آزمون خی دو برای بررسی رابطه سازگاری اجتماعی با نقش‌های جنسیتی در دانش آموزان دختر نشان داد که خی دو بدست آمده برابر با 7 معنی دار نمی‌باشد. نتیجه آزمون خی دو برای بررسی رابطه سازگاری اجتماعی با نقش‌های جنسیتی دانش آموزان پسر نشان داد خی دو بدست آمده برابر با 81/1 معنی دار نمی‌باشد. با توجه به آنچه که نتایج نشان داد، بین طرحواره جنسیتی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر رابطه وجود دارد.بنابراین اصلاح یا استحکام طرحواره های جنسیتی جهت دستیابی به سازگاری اجتماعی دانش آموزان اهمیت دارد.

بررسی ارتباط بین دینداری و گرایش به رفتارهای متکدیانه در بین زنان شهر شیراز

علیرضا نظری؛ غلامرضا جعفری نیا؛ حبیب پاسالار

چکیده: تکدی گری یکی از آسیب های اجتماعی است که در بروز و ترویج بسیاری از مسائل دیگر موثر است و این امر در جامعه می تواند در بروز و افزایش اعتیاد، حمل مواد مخدر، شیوع بیماری های پر خطر، سرقت، فحشا و سایر بزه های اجتماعی تاثیرگذار باشد. با توجه به اهمیت بحث از تکدی گری، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار تحقیق پرسشنامه به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می باشد که آیا بین بین دینداری با گرایش به رفتارهای متکدیانه زنان در شهر شیراز ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی زنان و دختران متکدی و شبه متکدی ۱۲ سال به بالای شهر شیراز می باشد که تعداد ۳۸۴ نفر از آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و معادلات ساختاری AMOS Graphic استفاده شده است.

نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین دینداری (۳۶/۰P= ) و شاخص های آن یعنی بعد اعتقادی (۲۶/۰P= )، بعد پیامدی (۳۳/۰-P= )، بعد مناسکی (۴۲/۰-P= )، بعد تجربی (۳۶/۰-P= ) و بعد عاطفی (۳۷/۰-P= )، با گرایش به رفتارهای متکدیانه زنان ارتباط منفی و معکوس و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تأیید می شوند. همچنین نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (AMOS) نیز نشان می دهد که دینداری بر گرایش به رفتارهای متکدیانه تأثیر منفی و متوسط (۴۲/۰-) دارد.

مهمترین عوامل موفقیت مدیران زن در سازمان آموزش و پرورش شهر شیراز

الهام بچه سقا؛ مهرداد احمدی؛ محمدحسین کمانی

چکیده: به طور کلی امروزه حضور و مدیریت موفق زنان یکی از راه‌های رشد، توسعه و موفقیت سازمان‌ها است. به همین جهت بررسی عوامل موثر بر مدیریت موفق زنان از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. لذا هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی و شناسایی عوامل موفقیت مدیریت زنان درسازمان آموزش و پرورش شهر شیراز با استفاده از روش فراترکیب است.

مواد و روش‌ها: جامعه آماری بخش فراترکیب شامل مقالات دوره زمانی سال 1380 تا سال 1397 با موضوع موفقیت زنان است که تعداد 80 مقاله با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده گردید. در پایان نتایج بررسی 80 مقاله از 330 مقاله مرتبط با موضوع عوامل موثر بر موفقیت مدیریتی زنان با استفاده از روش فراترکیب در 152کد، 44 مفهوم یا واحد معنایی و 4 طبقه گروه‌بندی و شناسایی گردید و بر اسـاس این عوامل مدل یکپارچـه نهایی ارایه و اعتبارسنجی شد و درنهایت، طبقه‌ها در قالب دو درونمایة عوامل و الزامات برون سازمانی و عوامل و الزامات درون سازمانی گنجانده شدند.

یافته‌ها: براساس یافته‌های این تحقیق، مهمترین عوامل موثر بر موفقیت زنان به دو دسته عوامل برون سازمانی و درون سازمانی تقسیم می‌شوند، که الزمات برون سازمانی در سطح کلان و مبانی و الزمات درون سازمانی در سطح خرد مطرح‌اند.

بحث و نتیجه‌گیری: در الزمات برون سازمانی عوامل مختلفی نظیر عوامل محیطی، عوامل فردی و عوامل خانوادگی در موفقیت زنان در آموزش و پرورش موثر می باشد.

دلالت‌های سیاستی مصرف در منظومه معنایی قرآن کریم مبتنی بر نظام خانواده

عباس ابراهیمی؛ سجاد نیکخو؛ عبدالعلی ابراهیمی

چکیده: خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی در اندیشه ونظام دینی دارای کارکردهای متعدد فرهنگی و تربیتی است. کارکردهای که متاثر از سیاست‌های حاکمیت و دولت سهم قابل توجهی را درساماندهی مصرف فردی و اجتماعی دارد. بررسی دلالت پژوهانه نظام معنای قرآن بیانگرتعلق ثروت به جامعه و کفالت عمومی اموال، رعایت شان، توجه به حد قوام، توجه به احکام دینی و تعیین سطح مناسبات مصرف خانواده بر مبنای عرف است. تبیین این گزاره‌ها و کشف وجوه افتراق مصرف خانواده در سبک زندگی از منظر قرآن و فرهنگ مصرف مدرن ما را به این نکته رهنمون می‌سازد که در منظومه فکری قرآن انسان موجودی با ابعاد مختلف روحی و جسمی است که برای تأمین نیازهای خود مصرف می‌کند. مصرف به‌‌خودی‌خود نکوهش نشده؛ ولی هدف غائی نیست؛ بلکه مقدمه‌ای برای رسیدن به هدف متعالی رشد و حیات طیبه است. لذاسامان هی این مقوله مهم نقش مهم واساسی درایجادوتعمیق وتوسعه سبک زندگی اسلامی ایرانی دارد.

تحلیل محتوای کیفی مصوبات مجلس شورای اسلامی با محوریت زنان در بازه زمانی بیست ساله (1376 تا 1396)

الهام شریفی؛ سروش فتحی؛ محمد علی محمدی قره قانی؛ خدیجه سفیری

چکیده: کیفیت زندگی گروه‌های مختلف اجتماعی تابعی از قوانین و سیاست‌های جامعه است.جایگاه گروههای مختلف اجتماعی در قوانین کشور از مهمترین عوامل موثر بر شرایط و کیفیت زندگی آنها می باشد.این پژوهش با هدف بررسی قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی ایران از سال 1376 تا 1396در حوزه مسائل زنان انجام شد.

روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی بود. مصوبات مذکور در نرم‌افزار MAXQDA2020 در سه مرحله کد گذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل و بررسی شدند. جهت اعتبارپذیری دادهها از مرور مطالعات و تکنیک کسب اطلاعات موازی و تثلیث، ارائه تحلیلهای دادهای و برای کسب پایایی، از ضریب توافق کاپا استفاده گردید که با مقدار 68/0 پایایی نتایج مورد تایید قرار گرفت.

پس از تحلیل داده ها، چهار مضمون اصلی استخراج شده: نابرابری در حقوق مرتبط با طلاق، عدالت جنسیتی،حمایت از منشور حقوق زنان،برابری جنسیتی در امتیازات گروههای خاص و تقویت نقش های سنتی زنان است. مدل استخراج شده، نشان می دهد که مصوبات بر تقویت نقش های سنتی زنان تاکید دارد.

در ایران نگاه جامع نسبت به مساله زنان، خانواده و توسعه بعنوان یک برنامه همه جانبه کم رنگ است. برنامه‌ریزی برای زنان بدون مشارکت آنها میسر نمی‌شود و توانمندسازی بانوان مقدم بر ایجاد فرصت‌های برابر است. همچنین، آموزش مدیران سازمانی و همراه نمودن آنها جهت تسهیل‌گری و سوق دادن جامعه به عدالت بسیار حائز اهمیت است.

ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش کجروی دختران نوجوان

شیوا پور قاضی؛ علی اصغر عباسی اسفجیر؛ علی رحمانی فیروزجاه؛ ماجده قلی پور

چکیده:  از آنجا که نوجوانان دختر، پتانسیل‌ها و سرمایه‌های اصلی هر کشوری به شمار می‌روند، کجروی آنان به عنوان یکی از چالش‌های مهم حوزه خانواده، تأثیر مستقیمی بر آینده‌ی کشور خواهد داشت. هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزار سنجش کجروی در دختران نوجوان بود.

روش: جامعه آماری پژوهش شامل دانش‌آموزان متوسطه اول شهر فیروزکوه به عنوان نوجوانان دختر در سال تحصیلی 1398-1399 است و نمونه آماری بر اساس فرمول کوکران، 200 نفر انتخاب شد. برای تهیه پرسشنامه، پس از بررسی مبانی نظری و مصاحبه با اساتید جامعه‌شناسی حوزه آسیب‌های اجتماعی و بررسی مسائل اجتماعی، پرسشنامه مورد هدف ساخته شد. پس از تأیید روایی محتوایی گویه‌ها، برای رفع ابهام و وقوف به مشکلات احتمالی آزمون، از چند نفر خواسته شد تا به پرسشنامه پاسخ دهند و عبارات و واژه‌های نامفهوم را مشخص کنند. به دنبال این اجرای آزمایشی، شکل برخی از گویه‌ها تغییر کرد، ولی گویه‌ای حذف نشد.

یافته‌ها: برای تحلیل داده‌های پژوهش، از آزمون‌های تحلیل عامل اکتشافی با نرم‌افزار spss24 و تحلیل عامل تاییدی مرحله دوم با نرم‌افزار Amos 24 استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد. یافته‌ها نشان داد که ابزار ساخته شده برای سنجش کجروی دختران نوجوان، همه ابعاد (تقلب، پرخاشگری، وندالیسم، کجروی فرهنگی، کجروی جنسی، کجروی دینی و کجروی نوپدید) را می‌سنجد.

نتیجه‌گیری: با توجه به میزان اعتبار و روایی بدست آمده، پرسشنامه طراحی شده با عنوان کجروی در دختران نوجوان ابزاری مناسب برای مطالعات در این زمینه است.

تجربه زیسته زنان سرپرست خانوار از خشونت پس از زلزله (مورد مطالعه زنان سرپرست خانوار ساکن در مناطق زلزله زده استان کرمانشاه)

طیبه گودرزی؛ ستار پروین؛ عالیه شکر بیگی

چکیده: زنان سرپرست‌خانوار از گروه‌های اجتماعی آسیب‌پذیر و فراموش شده در حوادث طبیعی هستند که به‌دلیل مسائل فرهنگی و اجتماعی همواره مورد خشونت قرار می‌گیرند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربه زیسته زنان سرپرست خانوار از خشونت پس از زلزله استان کرمانشاه انجام شد. جامعه مورد مطالعه کلیة زنان آسیب‌دیده در زلزله بودند که به‌صورت هدفمند با 15 نفر از آنها مصاحبه عمیق فردی انجام گرفت. حجم نمونه با استفاده از نمونه گیری نظری و تا رسیدن به اشباع نظری تداوم یافت. داده‌ها با استراتژی پدیدارشناسی تفسیری گردآوری و با روش دیکلمن و همکاران(1989) تجزیه‌وتحلیل شدند. در نهایت، 474 کد باز و اولیه، 55 درون‌مایة فرعی و 4 درون‌مایة اصلی استخراج شد. طبق یافته‌ها تجربه خشونت زنان عبارت بودند از:« دسترسی ناعادلانه به منابع، داغ ننگ، فقدان امنیت و تخریب اجتماعات». نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که رفع خشونت‌ها علیه این زنان منوط به حذف موانع فرهنگی ماقبل حوادث و توجه به قدرت تصمیم‌گیری آنها در بطن خانواده و جامعه است.

تبیین عوامل پایداری شغلی زنان در سطوح مدیریتی با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری

هدا مجتهدزاده؛ غلامرضا معمارزاده طهران؛ قنبر امیرنژاد؛ فؤاد مکوندی؛ سیروس کرراهی مقدم

چکیده: مناسب‌سازی بستری جهت پایداری زنان در سطوح مدیریتی، علاوه بر فراهم نمودن زمینه بهبود ارتباطات سازمانی و تسهیل نوآوری به رشد توانمندی‌های فردی آنان نیز منجر می‌شود. این پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی پایداری شغلی زنان در سطوح مدیریتی انجام شده است.

روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و برحسب نحوه گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 220 مدیر زن در سازمانهای تابعه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی شهرستان اهواز است که به روش تمام‌شمار انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از تکنیک فازی در بخش کیفی و پرسشنامه محقق ساخته در بخش کمی استفاده گردید. روایی و پایایی پرسشنامه با نظر خبرگان و ضریب آلفای کرونباخ (90/0) محاسبه و تایید گردید. جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل معادلات ساختاری در نـرم‌افـزار PLS بهره گرفته شد.

یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که عوامل سازمانی و فرهنگی سهم بیشتری در تبیین پایداری شغلی مدیران زن دارند که در این میان ارزیابی مدیران بر اساس موفقیت و نه جنسیت، برابری در توزیع پاداشها و نتایج، نظارت بر عملکرد مدیران بدور از جنسیت، دسترسی به منابع اطلاعاتی سازمان از مهمترین عوامل پایداری شغلی هستند.

تدوین مدل کیفیت زندگی براساس دلبستگی مادربه جنین، صمیمیت باهمسر و میانجی گری اضطراب در مادران باردار

سعید بختیارپور؛ زینب نژادحسینیان؛ فیروزه زنگنه مطلق

چکیده: با توجه به اهمیت کیفیت زندگی در دوران بارداری و شیوع اضطراب در این دوران، هدف این پژوهش آزمون مدل کیفیت زندگی بارداری براساس دلبستگی مادر به جنین و صمیمیت با همسر با میانجی گری اضطراب باردای در مادران باردار بود.

مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع همبستگی، تحلیل مسیر بود. به این منظور نمونه‌ای به حجم 372 نفر از جامعۀ آماری زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و مطب متخصصین زنان شهر اهواز در سال 1398، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های دلبستگی مادر به جنین، صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و اضطراب بارداری بودند. و به منظور تعیین پایایی ابزار از روش آلفای کرونباخ استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان دادند مسیر مستقیم دلبستگی مادر به جنین، با کیفیت زندگی معنی دار نبود، اما مسیر مستقیم صمیمیت با همسر به کیفیت زندگی مثبت و معنی دار و دلبستگی مادر به جنین و صمیمیت با همسر به اضطراب بارداری منفی و معنی دار و مسیر اضطراب بارداری به کیفیت زندگی منفی و معنادار بود. اضطراب بارداری رابطه بین دلبستگی مادر به جنین و صمیمیت با همسر را با کیفیت زندگی واسطه‌گری کرد.

بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت کیفیت زندگی بارداری و شایع بودن اضطراب در بین زنان باردار، لازم است با کنترل پیشایندهای اضطراب، از طریق کاهش اضطراب بارداری کیفیت زندگی زنان باردار را بالا برد.

پیش بینی عملکرد خانواده بر اساس شفقت به خود و سرمایه روانشناختی در زنان متاهل شیراز

آرمیتا شریف پور شیرازی؛ زهرا قادری

چکیده: پژوهش حاضر با هدف پیش بینی عملکرد خانواده بر اساس شفقت به خود و سرمایه روانشناختی بر روی زنان متاهل در ادارات دولتی شهر شیراز به مرحله اجرا درآمد.

مواد و روش ها: به منظور بررسی هدف پژوهش، روش توصیفی از نوع همبستگی انتخاب شد. 120 نفر از زنان متاهل شاغل در ادارات دولتی شهر شیراز به شیوه نمونه گیری خوشه ای تک مرحله ای انتخاب و پرسشنامه عملکرد خانواده اپشتاین، پرسشنامه شفقت به خود نف و سرمایه روانشناختی لوتانز را تکمیل نمودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس صورت گرفت.

یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که شفقت به خود در پیش بینی عملکرد خانواده نقش مثبت و معناداری دارد. همچنین سرمایه روانشناختی نیز در پیش بینی عملکرد خانواده نقش مثبت و معناداری دارد. شفقت به خود ، قادر به پیش بینی سه خرده مقیاس عملکرد خانواده شامل حل مشکل،نقش ها و کنترل رفتار نبود اما خرده مقیاس های: ارتباط ،همراهی عاطفی ،آمیزش عاطفی،عملکرد کلی بطور معنادار پیش بینی کرد.

بحث و نتیجه گیری:بر اساس نتایج این پزوهش می توان گفت کبفیت مطلوب عملکرد خانواده تحت تاثیر عوامل گوناگونی است در این رابطه .بهزیستی روانشناختی و شفقت به خود به عنوان خصیصه های مثبت و موثر عمل می کنند

تحلیل گفتمان غالب بر ورزش قهرمانی بانوان کشور (با تأکید بر فضای قهرمانی دهه 90)

متین طالقانی؛ زهرا حضرتی صومعه؛ اصغر مهاجری

چکیده: پژوهش حاضر در راستای شناخت و تحلیل گفتمان غالب بر ورزش قهرمانی بانوان کشور و تعیین اینکه چه کسانی و چه پدیده‌هایی بر این گفتمان بیشترین تأثیر را دارند، انجام گرفته است.

روش‌شناسی: روش پژوهش بر اساس ماهیت داده‌ها کیفی و از نوع روش تحلیل گفتمان بوده و بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل 42 نفر از بانوان قهرمانی است که در لیست افراد اعزامی به مسابقات جهانی المپیک و پارالمپیک 2012 و 2016 قرار داشته‌اند. در این پژوهش از نمونه‌گیری نظری استفاده شده که طبق دیدگاه هالووی و ایمی، تعداد 4 تا 40 نفر برای مطالعات کیفی کفایت می‌کند.

یافته‌ها: عواملی که بر توسعة ورزش قهرمانی بانوان تأثیرگذار هستند در قالب 2 مقوله اصلی بازدارنده و تقویت‌کننده دسته‌بندی می‌شوند. عوامل بازدارنده شامل: عدم حمایت مادی و معنوی مسئولان دولتی، تبعیض جنسیتی، عدم امکانات باشگاهی، محدودیت‌های زیرساختی، فرهنگ مردسالارانه، عدم دریافت پاداش و عوامل تقویت‌کننده شامل: اعتماد به نفس، حمایت خانواده، پشتکار، انگیزه بالا، حمایت مربی، رویه کار تیمی، اخلاق حرفه‌ای، توجه به ارزش‌های دینی و فرهنگ ورزش بانوان می‌باشند.

نتیجه‌گیری: برای توسعه ورزش قهرمانی بانوان کشور باید بر مقوله‌های استخراجی از این پژوهش متمرکز شد تا از آنها به عنوان سازوکارهایی جهت توسعة ورزش قهرمانی بانوان بهره گرفت.

استراتژی‌های کودک‌همسران در مواجهه با مسائل زندگی زناشویی (مقایسه دو گروه از کودک‌همسران)

افسانه کمالی؛ عهدیه اسدپور؛ خدیجه سفیری

چکیده: پژوهش پیش‌رو در پی مطالعۀ استراتژی‌های کودک‌همسران در مواجهه با مسائل برخاسته از ازدواج‌شان در دوران کودکی بوده است. جهت رسیدن به اهداف تحقیق از روش کیفی استفاده شده است. جمع‌آوری داده‌ها با کاربست مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با دو گروه صورت پذیرفت. گروه نخست شامل کودک همسرانی است که هنوز در سنین کودکی (زیر 18 سال) به سر می برند و گروه دوم کودک همسرانی هستند که دوران کودکی خود را طی نموده و در محدودۀ سنی 18 تا 35 سال قرار دارند. در این مطالعه که در پاییز و زمستان سال 1398 انجام شده، مشارکت-کنندگان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند یا نظری از چهار شهر بجستان، بردسکن، تربت حیدریه و گناباد انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل متون مصاحبه با استفاده از روش تحلیل تماتیک، نشان داد که مشارکت‌کنندگان تحقیق به صورت‌های مختلفی به مسائل پدید آمده در زندگی زناشویی خود واکنش نشان می‌دهند و استراتژی‌های مختلف و متفاوتی را برمی‌گزینند. این استراتژی‌ها در قالب دو مقولۀ اصلی 1. استراتژی‌های منفعلانه و 2. استراتژی‌های فعالانه مطرح شدند که نمایانگر غالب بودن استراتژی‌های منفعلانه در میان هر دو گروه بوده است. از طرفی غالب استراتژی‌ها در سطح فردی لحاظ شدند.

مطالعه کیفی سلامت اجتماعی زنان کودک همسر (مطالعه موردی: شهر اهواز)

زهره نجفی اصل

چکیده: ازدواج در سنین کودکی در کشورهای مختلف و از جمله ایران مسبوق به سابقه است. در این مقاله به مطالعه کیفی سلامت اجتماعی زنان کودک همسر در شهر اهواز پرداخته شد.

روش:

برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از تکنیک مصاحبه نیمه ‌ساخت‌یافته و راهبرد تحلیل محتوای کیفی و نرم‌افزار مکس‌کیودی‌اِی 2018 استفاده و در نهایت نقشه مکس بر اساس نتایج تحلیل‌ها ترسیم شد. اشباع نظری پس از 19 مصاحبه حاصل شد. در مرحله تحلیل داده ها از کدگذاری فرضیه ای بر مبنای فضای مفهومی برگرفته از نظریه های صاحب نظرانی که سلامت اجتماعی را به مثابۀ جنبه ای از سلامت فرد در نظر می گیرند، به ویژه نظریه سلامت اجتماعی کییز بهره برده شد پیامدهای ازدواج در سنین کودکی برای زنان مصاحبه شونده در پنج مقوله اصلی قرار می گیرد که هر کدام به نحوی در کیفیت ابعاد پنج گانه سلامت اجتماعی آنان نقش دارد.

یافته ها:

یکی از مهم ترین پیامدهای ازدواج زودهنگام برای دختران، کودکی از دست رفته آنان است. پدیده کودک مادری نیز زنان کودک همسر را در مسیر پذیرش مسئولیت اجتماعی سنگینی قرار می دهد . این کودک همسران پس از ازدواج با محدودیت های ارتباطی زیادی مواجه می شوند که انزوای اجتماعی نتیجۀ آن است که در کنار تحمل خشونت خانگی، میزان مشارکت اجتماعی و شکوفایی اجتماعی این افراد را تا پایین ترین سطح تنزل می دهد. تمام این موارد، نشان دهندۀ سطح پایینی از ابعاد پنج گانه سلامت اجتماعی این افراد است.

بررسی رابطه عادت های مطالعه با اهمال کاری و عملکرد تحصیلی با میانجی گری خودکارآمدی دختران مقطع متوسطه اول شهرستان نی ریز در سال تحصیلی 99-98

فریده حدادان؛ مژگان قاجاریه

چکیده:  این پژوهش با هدف بررسی رابطه عادت‌های مطالعه با اهمال‌کاری و عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری خودکارآمدی دختران مقطع متوسطه اول شهرستان نی‌ریز در سال تحصیلی 99-98 صورت گرفته است.

روش و مواد: روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی-پیمایشی و تحلیل مسیر است. جامعه آماری تمام دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه اول در سال تحصیلی 99-1398 شهرستان نی‌ریز بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای ابزارهای پژوهش در اختیار 314 نفر از دانش‌آموزان به عنوان نمونه گذاشته شد. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از: (1) پرسشنامه عادت‌های مطالعه پالسان ـ شارما، (2) مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی سولومون و راث‌بلوم، (3) پرسشنامه خودکارآمدی موریس و (4) پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور.

یافته‌ها: تحلیل مسیر مستقیم نشان داد که بین عادت‌ها مطالعه با اهمال کاری تحصیلی (001/0 p<) رابطه منفی و معناداری وجود دارد. ولی، بین عادت‌ها مطالعه با عملکرد تحصیلی (142/0 p<) رابطه وجود ندارد. علاوه براین، نتایج تحلیل مسیر غیر مستقیم نشان داد بین عادت‌های مطالعه با اهمال‌کاری با میانجی‌گری خودکارآمدی (002/0 p<) رابطه وجود دارد. علاوه براین یافته‌ها نشان داد، بین عادت‌ها مطالعه با عملکرد تحصیلی با میانجی‌گری خودکارآمدی (002/0 p<) رابطه وجود دارد.

بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان گفت هر قدر دانش‌آموزان عادت‌های مطالعه خوب و مطلوبی داشته باشند از میزان اهمال‌کاری آن‌ها کاسته خواهد شد. علاوه براین، یافته‌ها نشان داد که داشتن خودکارآمدی می‌تواند موجب افزایش عملکرد تحصیلی و کاهش اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان شود.

بررسی شناختی تفاوت نگاه ابزاری به زن در جوامع دارای زبان‌های خواهر از دیدگاه زبان‌شناسی فرهنگی؛ مطالعۀ موردیِ فرانسه و ایتالیا

حامد اکبرپور؛ علی علیزاده؛ شهلا شریفی

چکیده: این پژوهش به‌منظور نشان دادن کیفیت و آثار بازنمایی شناختی نگاه ابزاری به زن در جوامع دارای ریشۀ مشترک زبانی و آزمودن سنجۀ مقوله‌های شناختی و ابزار ساختواژی در برهم‌کنش‌های زبانی-فرهنگی به‌انجام رسیده است.

روش: پس از تعیین جنس دستوریِ تعداد 330 ابزارواژۀ متداول در صنایع مختلف، به‌عنوان مرتبط‌ترین پیکرۀ زبانیِ مبتنی بر چهارچوب نظری پژوهش؛ زبان‌شناسی فرهنگی، در زبان‌های فرانسوی و ایتالیایی و جوامع متبوع به‌عنوان نمونه، پژوهش حاضر از روشی ترکیبی در تحقیق استفاده نموده و داده‌ها از هر دو مسیر کیفی و کمّی تحلیل شده‌اند.

یافته‌ها: اگرچه فرهنگ ایتالیایی‌زبانان نسبت به فرانسوی‌زبانان، در رابطه با موضوع زنان، از منظر این پژوهش، در حدی جزئی، جنسیت‌زده‌تر و ابزارانگارانه‌تر است. با این وجود، آزمون کای‌دو، اختلاف بسامد جنس مؤنث و مذکر را در ابزارواژه‌های درون زبان ایتالیایی و نیز اختلاف بسامد جنس مؤنث بین دو زبان را معنادار ندانسته و در‌نتیجه مشخص گردید که شناخت فرهنگی متشابه ایتالیایی‏زبانان به «زن»، صرفاً از این جهت، در مقایسه با فرانسوی‏زبانان، در نسبت و هم‌بسته است با اشتراکات زبانی بالای آن‌ها. از دستاوردهای دیگر این تحقیق، ارائۀ روش‌شناسی نوین در گردآوری و تحلیل داده‌های مقوله‌بنیاد شناختی و نیز جانمایی نگاه ابزاری به زن در ساختواژۀ زبان‌های دارای جنس دستوری است.

علاقه مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره فصلنامه علمی پژوهشی «زن و جامعه» می توانند به نشانی فارس- مرودشت- کیلومتر 3 بلوار تخت جمشید- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت- دفتر مجله زن و جامعه با  تلفن  9-43311150-071   داخلی 442 دفتر مجلات یا به نشانی اینترنتی این فصلنامه به آدرس http://jzvj.marvdasht.iau.ir مراجعه کنند یا تماس بگیرند.