سینما با همه فراز و نشیب هایش همچنان انقلابی است

اشاره: جشنواره فیلم فجر، مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور است که هر خبری پیرامون آن، از اهمیت فراوانی برخوردار است. این رویداد، برای امسال اما اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به‌گونه‌ای که علاوه بر اهمیت ذاتی رویداد، باید به لحاظ فرامتن نیز اعتبار دیگری برای جشنواره امسال قائل شویم.

در جشنواره امسال، ۲۴ فیلم در بخش رقابتی به تصویر کشیده می‌شود. ضمن آن‌که طبق اخبار غیررسمی، قرار است علاوه بر این ۲۴ فیلم، آثار دیگری نیز با عنوان خارج از مسابقه به نمایش درآید. این تعداد فیلم در سالی که تصور می‌شد هیات انتخاب حتی در انتخاب همان ۲۲ فیلم همیشگی با مشکل مواجه باشد، یک آمار خوب به حساب می‌آید.

از این رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا در گفت و گو با آقای حنظله تاج الدینی رئیس هنرهای تصویری معاونت هنر و فضای مجازی دفتر تبلیغات اسلامی به گفت و گو پرداخته است.

رسا- برگزاری جشنواره فیلم فجر چه اهمیتی دارد؟

در همه کشورهای جهان پارامترهایی مثل آزادی بیان، فضای باز سیاسی وجود دارد که بسیار مهم هستند و این فضاهای باز سیاسی تجلی گاه هایی دارد و از پارامترهای متعددی می توان متوجه شد که در آن کشور آزادی بیان وجود دارد و چقدر فرهنگ و رشد فرهنگی در آن کشور مهم است، بنابراین یکی از این جلوگاه های متعدد، جشنواره سینمایی است.

در کشوری که جشنواره فیلم زیاد است یعنی تولید فیلم زیاد می باشد و وقتی تولید فیلم زیاد شود یعنی تولید بیان زیاد است و قتی تولید بیان زیاد شود یعنی آزادی بیان وجود دارد و وقتی تولید فیلم زیاد شود ثبت خاطرات آن زیست بوم زیاد می شود و اسناد آن مملکت به ثبت بصری می رسد و در واقع خاطره بصری آن کشور و فرهنگ ساخته می شود و ذخیره فرهگی آن کشور زیاد می گردد.

امروز شاهنامه فردوسی ذخیره فرهنگی برای ما است، مثلا معماری های ایران مثل منارجنبان اصفهان یک ذخیره فرهنگی است، بنابراین تعدد در تولید فیلم سبب می شود که خاطره بصری و شفاهی آن کشور قوت پیدا کند.

برای مثال در دهه هفتاد در کتابخانه کنگره آمریکا در رابطه با تئاتر ایران یک قفسه کتاب وجود داشته است و در رابطه با سینمای ایران حدود بیست قفسه کتاب موجود بوده و این نشان از این  دارد که در عرصه سینما توفیقات بیشتری در تولید محتوا داشته ایم و این سبب می شود خاطره بصری ما اگر بخواهد مورد آمایش قرار بگیرد به این میزان خروجی داشته باشد و یک سینمای با قدرت به این حجم در رابطه اش مطلب نوشته می شود.

جشنواره ویترینی برای نشان دادن آزادی بیان و به رخ کشیدن بیان های مختلف است و در عین حال انباری برای جمع آوری دیتاها است.

طبیعتاً هر کشور و فرهنگی برای یکی از جشنواره های خود سرمایه گذاری ویژه می کند که در ایران جشنواره فیلم فجر پدر و به نوعی المپیک جشنواره های هنری است.

مدل اجرای جشنواره فیلم فجر مهم است ما می توانیم آن را مسموم اجرا کنیم و می توانیم مفید هم اجرا کنیم لذا از این رو در دولت قبل این جشنواره را جشنواره زجر نامیدم اما اصل این جشنواره بسیار مهم و ضروری است و حمله به ماهیت این جشنواره خطا و اشتباه می باشد بلکه باید به شکل اجرایی، اجرا را انقلابی کنیم.

رسا- دوره های مختلف این جشنواره را با فراز و نشیب هایش چگونه ارزیابی می کنید؟

مناسبت های سیاسی در این جشنواره تاثیرگذار بوده است و با تغییر دولت ها و وزرا فراز و نشیب هایی را به خود دیده و بازخوانی ادوار مختلف در حال حاضر کمکی به ما نخواهد کرد.

رسا-چطور می توان نگاه انقلابی را در این جشنواره تزریق کرد؟

انقلابی ترین نگاه را بعد از بیست و دو بهمن پنجاه و هفت تا به امروز سینمای ایران دارد و سرافراز ترین نهاد انقلابی پس از بیست و بهمن پنجاه و هفت می باشد و عمیق ترین نگاه انقلابی را داشته است و ما در هیچ زمینه ای به اندازه سینما موفق نبوده ایم، البته در گذشته نظر متفاوتی داشتم که با مطالعه و فحص میدانی به نتیجه دیگری رسیدم.

به عقیده بنده نهادها به سه دسته تقسیم می شوند، دسته اول آن دسته ای هستند که دنباله رو ساختار شاهنشاهی به اسم جمهوری اسلامی بودند و تنها لگو تغییر کرده اما ساختار همان است.

دسته دوم نهادهایی هستند که بدنبال فاصله گرفتن از ساختار شاهنشاهی بودند و پنجاه پنجاه شدند و اما دسته سوم گروهی هستند که صددرصد توانستند مدل سابق خود را استحاله کنند تا به مدل جدید برسند و فقط سینما در این دسته قرار می گیرد.

شهید آوینی، رسول ملاقی پور و کیارستمی از دل سینما متولد شدند

سینمای ایران از فیلم فارسی به سینمای جنگ و دفاع مقدس می رسد، فیلم های تولید سال شصت دو و سه را ببینید به فاصله کمتر از پنج سال از جمع شدن بساط طاغوت، شهید آوینی، رسول ملاقی پور و کیارستمی امثال آنها از دل سینما متولد می شود.

نگاه انقلابی در سینما بوده و برای آن سند دارم. داریوش فرهنگ در انگلستان از حجاب در ایران و سینمای ایران دفاع کرده و فحش خورده است و من تردید دارم درصد بالایی از بچه حزب الهی ها در خارج از ایران در جایی که دوربین نیست پای آرمان ها بایستند و فحش بخورند، اما داریوش فرهنگ این کار را کرده است، در همین عصر معاصر نیکی کریمی فیلمش را از جشنواره اسرائیل بیرون آورد، متاسفانه هیچ کس از او تقدیر نکرد و چفیه خونین شهیدی به او اهدا نشد و در واقع هزینه ای نکرده ایم و آنچه نگاه انقلابی را از جشنواره فجر کنده است مدیران نالایق و یا اشتباه محاسباتی و استراتژیک بوده است.

بگوید انقلابی چیست و فاصله سینما با آن چقدر است

نگاه انقلابی بعد از انقلاب  پنجاه و هفت در سینما اتفاق افتاد و امروز برخی از نهادها یقیه سینما را گرفته اند. عمده مشکل مدیران و عدم الگوی است که بگوید انقلابی چیست و فاصله سینما با آن چقدر است.

لیبل ها در تصور ما از فیلم بسیار اثرگذار است مثلا اگر اخراجی ها را به جای آقای دهنمکی، رضا عطاران می ساخت، به نظرتان چه اتفاقی می افتاد؟ چون متر و معیاری نداریم می توانیم عنوان انقلابی و ضد انقلابی را به هرکس داد، شما می توانید از همین مصاحبه بگونه ای بسازید که یک انسان ضد انقلاب بیرون بیاید چرا که معیار صحیحی نداریم.

به تعداد انگشتان دست سلبریتی های معاند داریم

سینما در خدمت انقلاب بوده و با عنصر هنر ماهیت ضد انسانی دورهای قبل از انقلاب را به نمایش گذاشته است و به نوعی انقلابی واقعی هنرمندان هستند، در تمام دنیا سلبریتی ها سرمایه هستند و از آنها استفاده و موج آفرینی می کنند، از قهر و آشتی آنها پول در می آورند اما در ایران ساختارمان غلط است، البته این را هم قبول دارم که به تعداد انگشتان دست هم سلبریتی هایی داریم که معاند هستند و تعدادی هم داریم که شیک اما پوک می باشند و توان تحلیل اجتماعی و سیاسی صفر و ضعیفی دارند.

به دو نکته باید بیشتر توجه کنیم اولاً بازیگری که سواد سیاسی و قوه تمیز مطالب و تحلیل مسائل سیاسی و اجتماعی را ندارد و گاهی از روی ناآگاهی مطالبی را منتشر می کند، ضد انقلاب نیست و از سوی دیگر به انقلابی ها میدان داده نشده است و همیشه ته خط بوده اند.

در دراز مدت باید تغییر در نگاهمان ایجاد کنیم و سلبریتی را هدایت کنیم و ماجراهای پسا مهسا امینی را باید به فال نیک بگیریم که چهره واقعی برخی از سلبریتی ها برای ملت ایران رو کرد و امروز کسی نیست که نداند حمید فرخ نژاد چه نگاه و تفکری دارد اما به هر حال ماهیت و بدنه سینما قابل خدشه نیست.

رسا- این دوره از جشنواره را چگونه می بینید؟

باید فیلم ها را ببینم و بعد جواب این سوالتان را می دهم، وعده ما و شما بماند برای بعد از اکران و دیدن فیلم های جشنواره.

رسا- برای مقابله با هجمه های دشمن در رابطه با تضعیف این جشنواره چه کارهایی باید برای تقویت آن صورت پذیرد؟

جواب این سوال را در سوال های قبلی داده ام اما اعتقادم این است که اولاً اصلاح ساختار مدیریتی سینما لازم می باشد و مسئله من دولت ها نیست بلکه رویکرد و ساختار مدیرانی است و ثانیاً بخش دولتی و خصوصی در سینما بسیار مهم بوده و فکر می کنم اگر به سمت خصوصی برویم موفق تر خواهیم بود و ما ناظر باشیم.

از طرف دیگر باید سلبیریتی را سرمایه بدانیم و طراحی مدلی برای استفاده از این سرمایه  و پذیرش ضایعات این سرمایه داشته باشیم.

رسا- برای آنکه هنرمندان در دام دشمن نیفتند چه کارهایی راباید مسئولان انجام دهند؟

مگر ما سیاسیونی نداریم که در دامن دشمن افتاده اند، چرا آنجا به این فکر نمی افتیم. نباید نگران در دام افتادن هنرمندان باشیم، خیلی ها در هر لباسی به دام می افتند لذا در فاکتور و شیوه های مختلف به فکر تولید پروژه های معرفتی باید باشیم و هنرمندان را در متن و سوژه های انقلابی بکار بگیریم و مطمئن باشید پای کار می آیند، سریال حضرت یوسف، سریال اخراجی های آقای دهنمکی این تجربه را به ما ثابت کرده است.

رسا- آیا وقت آن نرسیده که این جشنواره پوست اندازی کند؟

سوالتان غلط است، سینما باید پوست اندازی کند و این پوست اندازی به ویترین سالیانه سینما و پدر جشنواره ها هم برسد.

اگر منظورتان پوست اندازی در محتوا است که در سوالات قبل پاسخ دادم.

رسا- آیا راه حل برون رفت از وادادگی برخی از هنرمندان خود باخته داخلی توجه دادن و بروز استعدادها نو نیست؟

واداده به کسی می گویند که زمانی وصل بوده در حالی که سلبریتی مستثنی از این ماجرا است، اصلا نبوده که بخواهد وا بدهد و توقعی از او نیست.

راه برون رفت متعدد است اما من اعتقاد دارم باید ساختار اصلاح شود و بودجه باید به دست کسانی باشد که در خدمت و ساختار هستند و میدان به بچه حزب الهی ها داده شود، اما من حیث المجموع وضعیت سینما خوب و مطلوب است.

رسا- با تشکر از حضرتعالی که با صبر و حوصله به تمام سوالات ما پاسخ دادید.

برای شما آرزوی موفقیت داریم.