روح، کمال بدن و انس یافته با آن است

وی اظهار کرد: در جلسه های قبل در خصوص مباحث اعتقادی و کلامی قرآن کریم در خصوص مرگ و ساعت موت و جدایی روح از بدن صحبت شد که ساعت احتضار و خروج روح از بدن ساعت حساسی است.

آیت الله سیدان به احساس کردن لحظه خروج روح از بدن اشاره و ابراز کرد: در جلد 6 کتاب بحار الانوار، صفحه 158 در حدیث هفدهم از امام صادق(ع) نقل می شود که چون روح و بدن با هم رشد پیدا کرده است بنابراین موقع جدایی از هم در موقع مرگ احساس می شود.

استاد حوزه علمیه به خلقت روح قبل از بدن با استناد به آیات و روایات اشاره و ابراز کرد: روح قبل از ابدان خلق و بعد از خلقت انسان وقتی که جنین در شکم مادر در حال تکامل است روح به او دمیده می شود و در روایات نیز به این امر اشاره شده است.

وی افزود: ملاصدار در کتاب عرشیه بیان می کند که بیش از 500 حدیث به این امر که ارواح قبل از ابدان خلق شده است، اشاره کرده است اما این فیلسوف در ادامه می گوید: «روح تکامل یافته جسم است.»

آیت الله سیدان افزود: علامه مجلسی در خصوص این که چرا در لحظه ورود روح به بدن حسی وجود ندارد اما در لحظه خروج حس وجود دارد، سه وجه را بیان می کند که چون روح با بدن در مسیر رشد و نمو انس و الفت گرفته است و همچنین  وقتی روح با بدن در تماس شد در مسیر حیات متوجه می شود اما در لحظه ورود هنوز حیات شروع نشده است.

استاد حوزه علمیه افزود: علامه مجلسی در ادامه در خصوص حس خروج روح از بدن می گوید: کم کم که بدن رشد کرد این روح نیز رشد می کند و هنگامی که خارج می شود، احساس می کند چون هنگام ورود حس و نموی هنوز ندارد.

وی خاطرنشان کرد: روح یا جسمانی است و یا انسانی و این روح انسانی است که وارد بدن شده و خارج می شود و کارها مربوط به او است اما روح حیوانی از خود این بدن تحقق یافته بنابراین ورودی نداشته تا حس داشته اما خروجش حس داشته است.

آیت الله سیدان ادامه داد: علامه طباطبایی نیز در این خصوص می گوید: «روح انسانی مرحله ای از این بدن است که در حرکت در جوهر تکامل یافته و روح مجرد می شود»، و در قرآن نیز اشاره شده است که روح قبل از بدن خلق شده است و خداوند می فرماید:«ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً» بحث های مفصل در این خصوص شده است اما همگی به این امر اشاره دارند که روح همان کمال بدن و انس یافته با بدن است و در لحظه خروج به خاطر انس و الفت از بدن احساس می شود.

استاد حوزه علمیه در ادامه به ساعت جدایی روح از بدن اشاره کرد و گفت: این ساعتی حساسی است که برای برخی بسیار زیبا و مایه نشاط و لذت، برای برخی همراه با درد فوق حد تصور و برای برخی دیگر در جهت ناراحتی و راحتی است از نظر مدارک و مشاهدات خارجی مشخص است و روایاتی است که به وقت مردن پیامبر(ص) و ائمه معصومین(ع) در بالین محتظر حضور می یابند./864/پ202/ب1