شاخصه های نماینده اصلح
خبرگزاری رسا ـ تدین، کارآمدی، دلسوزی و شجاعت از شاخصه های مورد تاکید مقام معظم رهبری در انتخاب نماینده اصلح در مجلس شورای اسلامی است.
قبول مسئولیت اجتماعی باری سنگین بر دوش انسان است که وقتی آن را پذیرفت باید تمام همّتش را در انجام دقیق و کامل آن به کار بندد، حال تفاوت نمی کند که این مسئولیت ازدواج و تربیت فرزندان باشد یا کلاس داری در مدرسه و دانشگاه یا شهردار و فرماندار و نماینده مجلس؛ قبول مسئولیت های اجتماعی برای کسانی که عهده دار آن می شوند، تعهدهایی نوشته شده و گاه نوشته نشده می آورد که فرد ملزم به انجام می باشد.
بر طبق قانون اساسی، نمایندگان منتخب مردم در اولین جلسه حضور در مجلس باید بدین صورت سوگند بخورند؛«من در برابر قرآن مجید، به خدای قادر متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که پاسدار حریم اسلام و نگاهبان دستاوردهای انقلاب اسلامی ملت ایران و مبانی جمهوری اسلامی باشم، ودیعه‌ای را که ملت به ما سپرده به عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در انجام وظایف وکالت، امانت و تقوا را رعایت نمایم و همواره به استقلال و اعتلای کشور و حفظ حقوق ملت و خدمات به مردم پایبند باشم، از قانون اساسی دفاع کنم و در گفته‌ها و نوشته‌ها و اظهارنظرها، استقلال کشور و آزادی مردم و تأمین مصالح آنها را مدّ نظر داشته باشم.»
هر چند مراجع قانونی در تأیید صلاحیت ها به حداقل ها اکتفا می کنند،اما از آنجا که پایبندی به این سوگند،تنها از انسان های وارسته و توانا برمی آید،مردم باید در زمان انتخابات به نماینده ای رأی دهند که نسبت به دیگران شایستگی های بیشتری داشته باشد.
مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: "آن کسانى که به وسیله‌ى شوراى نگهبان صلاحیت آنها اعلام می شود، معنایش این است که این از حداقل صلاحیت مورد نیاز برخوردار است. در بین این کسانى که اعلام میشوند، افرادى هستند با صلاحیتهاى بالاتر، افرادى هستند در سطح پایین‌تر. هنر ملت ایران و مردم شهرها و حوزه‌هاى انتخابیه این است که دقت کنند، نگاه کنند، بشناسند اصلح را، بهترین را انتخاب کنند؛ بهترین از لحاظ ایمان، بهترین از لحاظ اخلاص و امانت، بهترین از لحاظ دیندارى و آمادگى براى حضور در میدانهاى انقلاب؛ دردشناس‌ترین و دردمندترین نسبت به نیازهاى مردم را انتخاب کنند....." 1
و در جایی دیگر بیان می فرمایند: "ببینید و بفهمید چه کسى را به مجلس مىفرستید. آن کسى که به عنوان وکیل این ملتِ انقلابى و مؤمن و شجاع به مجلس مىرود، باید انقلابى و مؤمن و شجاع باشد. اگر نگوییم شجاعترین و مؤمنترین و انقلابىترین؛ لااقل در سطح این توده عظیم مردم که این گونه از خود درخشش نشان مىدهند، باشد."2
بیانات مقام معظم رهبری، معیار کاملی برای شناخت نماینده شایسته ای که می خواهد به این سوگند پایبند باشد، ارائه می دهد. معظم له برای نماینده مجلس شورای اسلامی، چهار خصوصیت را از همه لازم تر می دانند و می فرمانید: " به نظر من مهم ترین شرایط نماینده عبارت است از اینکه متدین، کارآمد، دلسوز و شجاع باشد. اگر این چهار شرط در نمایندهای جمع شد، همان کاری را که شما آرزو و توقع دارید، انجام خواهد داد." 3
شرط نخست: تدین
دینداری مفهومی جامع برای انسانی است که توانسته است فضایل گفتاری- رفتاری را در خود بپروراند و جانش را از بدی ها پیراسته کند. متدین کسی است که با ایمان و تقوای الهی، نسبت به نمایندگی مردم به دیده امانت می نگرد و خود را به معنای واقعی خادم مردم می داند. او نماینده می شود تا بتواند در تحقق یک مجلس کارآمد و عدالت محور که مصوباتش گره گشای کار مردم است نقش سازنده ای ایفا کند، نه اینکه وزنه ای برای لابی های قدرت و ثروت باشد.
مقام معظم رهبری در تبیین این شرط فرمودند: " نماینده باید متدین باشد. بیدینی و بی تقوایی چیز بدی است؛ هرجا باشد، انسان را آسیبپذیر میکند. اگر در جای حساس باشد، آسیبپذیری آن بسیار گران تمام خواهد شد." 4
و در جای دیگری اظهار داشتند: " ارتباط نامزدها با مراکز ثروت و قدرت را بسیار مخرب می باشد چرا که این، همان شیوه ای است که در باصطلاح دموکراسی های دنیا بویژه در امریکا مرسوم است و نامزدها با حمایت مالی کمپانی ها، شرکتها و افراد ثروتمند، وارد انتخابات می شوند و بعد از پیروزی در انتخابات نیز وامدار این افراد هستند و به جای خدمت به مردم، در جهت منافع صاحبان قدرت و ثروت، قانون وضع می کنند." 5
شرط دوم:کارآمدی
وقتی مجلس در رأس امور یک کشور باشد، پس نقطه بازگشت عظمت ها یا کاستی ها در حد زیادی به مجلس بازمی گردد.
حضرت امام (ره) در این مورد می فرمودند: "[نمایندگان باید].... بر اساس اسلام عزیز در کمیسیونها با طرح قوانین و لوایح به سمتى حرکت کنند که مشکلات اساسى کشور مرتفع و سیاستهاى زیربنایى کشور در امور فرهنگى و اقتصادى و اجتماعى و سیاسى در راستاى کمک به محرومین و رفع استضعاف ، مدون و به مورد اجرا درآید." 6
انقلاب ما، انقلابی نوپا است.علاوه بر مشکلات ناشی از ظلم و ستم زمان طاغوت و تحریم ها و سختی های اول انقلاب و زمان جنگ که هنوز آثارشان در کشور باقی است، مشکلاتی هم چون بیکاری، اعتیاد، فقر اقتصادی و فرهنگی، طلاق و از هم گسیختگی نظام خانواده، جامعه ما را در معرض تهدید قرار داده است. کارآمدی مجلس مایه پایین آمدن آمارهای منفی در کشور می باشد.البته این مهم وقتی به دست می آید که نمایندگان یا خود در زمینه های مورد نظر صاحب نظر و خبره باشند و یا با مراجعه به کارشناسان و مشاوران شایسته، قانون های جامع و مفیدی که توسط دولت قابل اجراء باشند را تصویب کنند.
در ادوار هشتگانه مجلس شورای اسلامی تاکنون، ضمن تصویب قانون های بسیاری که گامی در راستای حل مشکلات مردم بوده است، گاه مجلس که نماد اتحاد و انسجام ملت است به وسیله برخی نمایندگان به محل جولان سیاست بازان و ایجاد اختلاف و آشفتگی فکری در جامعه تبدیل شده است.نماینده ی شایسته کسی است که قادر باشد با گریز از گرفتار شدن در دام این گونه مسایل، با روشن اندیشی و اعتقاد به عزم ملی و توکل بر خداوند، تمام تلاش خود را در حفظ اتحاد جامعه و پیشبرد آرمان های انقلاب به کار گیرد.
مقام معظم رهبری در این رابطه می فرمایند: "آحاد ملت، هر کسى هر عقیده‌اى داشته باشد، اشکال ندارد؛ اما آن کسى که عقیده‌اش این است که این ماشین باید راه نیفتد، این را نمی شود پشت رُل گذاشت. یک آدمى که عقیده‌اش این است که از این جا باید این اتومبیل حرکت نکند، این شخص را پشت فرمان خودرو بگذاریم، هیچ وقت این اتومبیل حرکت نخواهد کرد. باید کسى را بگذاریم که معتقد به این حرکت باشد، معتقد به این راه باشد، معتقد به آن هدف باشد، معتقد به توانائیهاى ملى باشد، معتقد به اسلام، معتقد به انقلاب باشد و شاخصها را قبول داشته باشد. این آن نقطه‌ى حساس است." 7
شرط سوم: دلسوزی
نماینده ی مجلس باید فردی آگاه به مشکلات و سختی های مردم و دلسوز نسبت به آن ها باشد. یکی از آسیب های که متوجه برخی نمایندگان مجلس است، بی تفاوتی آنها نسبت به مشکلات مردم یا اشتغال به بازی های سیاسی و حزبی است. علت این گونه امور را باید در عدم آگاهی یا در عدم دلسوزی نسبت به خواسته ها و دردهای مردم جستجو کرد، البته این غفلت در مورد افرادی که از بین قشر مرفه و سرمایه دار هستند، مضاعف می شود.
امام علی علیه السلام در نامه معروف خود به مالک اشتر در مورد توجه حاکم به قشر ضعیف جامعه می فرمایند: "خدا را خدا را در طبقه پایین اجتماع، از آنان که راه چاره ندارند، و از کار افتادگان و نیازمندان و دچارشدگان به زیان و سختى و صاحبان امراضى که از پا در آمدهاند، در میان اینان کسانى هستند که روى سؤال و اظهار حاجت دارند و کسانى که عفت نفسشان مانع از سؤال است. بنا بر این آنچه را که خداوند در مورد آنان از حفظ حقوق از تو خواسته به حفظ آن پرداز، ... که براى دورترین آنها همان سهمى است که براى نزدیکترین آنان است، در هر صورت رعایت حق هر یک از آنان از تو خواسته شده، پس نشاط و فرو رفتن در نعمت تو را از توجه به آنان باز ندارد، چه اینکه از بىتوجهى به امور کوچک آنان به بهانه پرداختن به کارهاى زیاد و مهم معذور نیستى، از اندیشهات در امور ایشان دریغ مکن، و رخ از آنان برمتاب، نسبت به امور نیازمندان و محتاجانى که به تو دسترسى ندارند، از آنان که دیدهها خوارشان مىشمارد، و مردم تحقیرشان مىکنند کنجکاوى کن، براى به عهده گرفتن امور اینان انسانى مورد اعتماد خود را که خدا ترس و فروتن است مهیّا کن، تا وضع آنان را به تو خبر دهد. سپس با آنان به صورتى عمل کن که به وقت لقاء حق عذرت پذیرفته شود،زیرا اینان در میان رعیت از همه به دادگرى و انصاف نیازمندترند، و در اداى حق همگان باید چنان باشى که عذرت نزد خداوند قبول شود." 8
مقام معظم رهبری شرط دلسوز بودن نماینده را این گونه توضیح دادند که: " نامزدهای انتخابات مراقب باشند خود را وامدار ثروتمندان و قدرتمندان و امثال اینها نکنند. اگر کسی وامدار دستگاهها و اشخاص و وامدار پول و قدرت شد، دیگر نمیتواند برای مردم دلسوزی کند. پس دلسوزی هم یک شرط بزرگ است. " 9
در بیانات حضرت امام(ره)که مستضعفین و کوخ نشینان را صاحبان اصلی انقلاب می دانستند نیز می خوانیم:"باید گفت مجموعه خواستهها و انتظارات اسلامى مردم از مجلس ، رفع گرفتارىها و محرومیتها و دگرگونى در نظام پر پیچ و خم ادارى کشور ، از انتظارات بحقى است که باید آنها را جدى گرفت. و نمایندگان محترم مجلس قبل از پرداختن به لوایح و تبصرهها و مواد غیرضرورى به فکر مسائل اصلى و کلیدى کشور باشند ...." 10
شرط چهارم:شجاعت
چه بسا نماینده ای از دینداری و دلسوزی و توانایی های علمی و عملی بالایی برخوردار باشد، اما باز هم نتواند وظیفه نمایندگی خود را درست انجام دهد. تصویب قوانینی که تحقق عدالت اجتماعی و از بین بردن شکاف طبقاتی را به دنبال داشته باشد، خوشایند همه اقشار جامعه نمی باشد.
افرادی که با استفاده از خلأهای قانونی و یا ضعف نظارتی مجلس، به کسب ثروت و مال مشغول هستند، وقتی که قانونی را برای خود زیان بار بدانند، با تشکیل لابی هایی در سطح مسئولین و ایجاد فضای تبلیغاتی منفی در سطح کلان جامعه به کارشکنی می پردازند. به حق سخن گفتن و دفاع از حقوق کارگران و زحمت کشان رده های پایین جامعه که معمولا رسانه ای در اختیار ندارند، به شجاعت و صراحت نماینده مردم نیاز دارد.شجاعتی که از تهمت ها و بداخلاقی ها نهراسد و با تمام قدرت، زبان مردمی باشد که صاحبان حقیقی انقلاب هستند.از قانون هایی که مصلحت و آسایش مردم و اهداف نظام را تأمین می کند دفاع کند و در برابر بی قانونی ها و کج روی ها با صراحت کامل بایستد.
کلام رهبر انقلاب اسلامی در این باره خواندنی است که می فرمایند: "اگر چنان چه نامزدها به مراکز ثروت و قدرت متصل شوند، کار خراب میشود؛[...] آن نماینده‌ى مجلسى که با پول فلان شرکت و فلان کمپانى و فلان ارباب و فلان پولدار توى مجلس بیاید، مجبور است آنجائى که آنها لازم میدانند، قانون جعل کند، قانون بردارد، توسعه و تضییق در قانون بکند. این نماینده به درد مردم نمی خورد. نه باید به مراکز ثروتهاى شخصى متصل بود، و نه به طریق اولى به ثروتهاى عمومى. کسى بیاید از پول بیت‌المال مصرف کند، براى اینکه به وکالت مجلس برسد؛ این دو برابر اشکال دارد، اشکال مضاعف دارد. اینها را باید مردم مراقب باشند." 11
مقام معظم رهبری، بعد از بیان چهار شرط لازم، در مورد تشخیص مصداق نامزدی که چنین مواردی را دارا باشد، فرمودند: " اگر خودتان توانستید کسانی را بشناسید که دارای این خصوصیات باشند، بروید به آنها رای دهید؛ اما اگر خودتان آشنایی ندارید در هر نقطه کشور از آدمهای امینی که به آنها اطمینان داشته باشید، بپرسید. آنها معرفی میکنند، تا ان شاءالله یک مجلس قوی، مردمی و متکی به آراء مردم تشکیل شود و بتواند کارهای بزرگی را که بر عهده او قرار دارد، انجام دهد و مردم را- طبق آنچه شایسته این مردم آزاده و بزرگ است- إن شاء الله راضی و خشنود کند، که این، رضایت الهی را هم به دنبال دارد." 12
همچنین بیان داشتند: ".... برای تشخیص درست دو راه وجود دارد : یا انسان خودش تحقیق کند و به نتیجه برسد و یا استفاده از نظرات افرادی که بین انسان و خدا حجت ایجاد می کنند.
امید است که با توجه به روشنگری های رهبر معظم انقلاب، در انتخاب نمایندگانی که شایستگی ملت بزرگ ایران را داشته باشند، موفق باشیم و گامی عظیم در اعتلای مملکت اسلامی تا نیل به قله های والای ایمان و علم و پیشرفت برداریم. / عبدالرضا بختیاروند، دانش آموخته حوزه علمیه قم/
1- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه12/10/86
2- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه 1/12/74
3- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری ف مورخه24/118/82
4- همان
5- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه ۱۳۹۰/۱۰/۱۹
6- صحیفه نور، جلد ۲۰، صفحه ۲۱۴
7- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه 28/11/86
8- نهج البلاغه، نامه53
9- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه 24/11/82
10- صحیفه نور، جلد ۲۰ صفحه ۲۱۴
11- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه ۱۳۹۰/۱۰/۱
12- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه 24/11/82
13- بخشی از بیانات مقام معظم رهبری، مورخه 19/10/90
/909/ ی702/
ارسال نظرات