درس اخلاق درس ذکر و کنار زدن غفلت و بی‌توجهی است
حجت الاسلام ابراهیم کفیل، استاد اخلاق حوزه علمیه قم، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به حدیث شریف «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق»، توجه و اهتمام خدا، دین و رسول او به اخلاق را متذکر شد و گفت: از‌این‌رو است که عموم افراد در ارتباط خود با خدا، خود و مردم دارای تکالیف و آدابی هستند.
وی در ادامه افزود: این مجموعه از آداب اساس ایمان است، اما اگر بخواهیم به صورت تخصصی وارد قضیه شویم باید عرصه ها را تقسیم کنیم، آن عرصه ای که مربوط به ملکات و خصایص نفسانی می شود یعنی اخلاق در مقابل باور که همان عقاید است و حیطه اعمال که موضوع علم فقه است.
حجت الاسلام کفیل اظهار داشت: نسبت به عموم جامعه بر اساس حشر و نشری که در دنیا داریم کاربرد اخلاق معلوم است و همچنین باید بدانیم که انسان بر اساس ملکاتش محشور می شود از این‌رو اهمیت این مطلب قابل تردید نیست .
بایدنمونه‌های عینی حجت الاسلام در جامعه وجود داشته باشد
وی خاطر نشان کرد: وظیفه صنفی طلاب و روحانیون افزون بر وظیفه ایمانی‌شان این است که به صورتی عمل کنند که ـ در عصری که حدود 1300 سال از حضور معصوم(ع) در آن جامعه می گذرد ـ کسی نگوید که دیگر احکام دین قابل اجرا و پیاده شدن نیست و تاریخ مصرفش گذشته است.
این استاد اخلاق حوزه تأکید کرد: باید نمونه های عینی حجت‌الاسلام در جامعه وجود داشته باشد، حجت‌الاسلام یعنی کسانی که وجودشان دلیل بر حقانیت اسلام است و اگر کسی تردید کرد آیا امروز احکام اسلامی قابل اجراست یا نه، بگویند بله امروز هم این احکام قابل اجراست و می شود حسن خلق، صداقت، ایثار، تواضع و گذشت داشت؛ و اگر کسی دنبال نمونه عینی بود، روحانیان و طلاب را به آنان نشان دهند.
وی یادآور شد: از سال 62 که طلبه شدم درس اخلاق آقای مظاهری شلوغ ترین درس ها بود و همچنین درس اخلاق آیت الله شب‌زنده‌دار، آیت الله اشتهاردی و آیت الله مشکینی برقرار بود، اینها درس‌های اخلاقی بود که به صورت مرتب برگزار می شد.
موعظه های اساتید اخلاق اثر‌بخش و امید‌آفرین باشد
حجت الاسلام کفیل ادامه داد: اکنون طلاب با یک ذهن برخوردار از علوم جدید به حوزه می آیند، توقع دارند در دروس اخلاق استاد«صاحب نفس» و موعظه های او اثر بخش و امید آفرین باشد.
وی تأکید کرد: درس های اخلاق باید روال منظم داشته باشد و طلاب در آن کلاس‌ها با مکاتب اخلاقی آشنا شوند و اگر خواستند سیری را دنبال کنند، راه برایشان مشخص باشد.
این استاد اخلاق حوزه بیان داشت: آیت الله مشکینی همیشه تقید داشت، همانگونه که در خطبه های نمازجمعه نام اهل‌بیت را یک‌به یک می برد در درس اخلاق هم نام حضرات را ببرد و توجه، توکل و توسل کند و بیان می داشت، اسامی ائمه اطهار(ع) همانند اسم اعظم است و کارگشا است.
وی ادامه داد: حضرت آیت الله مشکینی توصیه می کردند سه کتاب را زیاد مطالعه کنید، کتاب قرآن، کتاب طبیعت و کتاب نفس؛ درباره کتاب نفس می‌گفت که این کتاب باید دایم مورد مطالعه باشد و غلط گیری شود و منظورشان از طبیعت نیز جهان پیرامون ما است؛ آیت الله جوادی آملی در این‌باره تعبیری دارند و می‌گویند« همانطور که قرآن کلام خداست عرصه طبیعت فعل خداست و بررسی این فعل خدا بسیار می تواند ثمر بخش باشد و انسان را متوجه خدا کند».
درس اخلاق، درس ذکر و کنار زدن غفلت و بی‌توجهی است
وی با بیان این که درس اخلاق باید دارای نتیجه باشد،تأکید کرد: درس اخلاق باید حالت موعظه، ذکر و توجه داشته باشد، زیرا مشکل انسان، مشکل درس نیست مشکل غفلت است.
حجت الاسلام کفیل تصریح کرد: خداوند متعال در قرآن‌کریم خطاب به جهنمیان می‌گوید« اولئک هم الغافلون » پس توقع این است که درس اخلاق درس ذکر و کنار زدن غفلت و بی‌توجهی در انسان باشد.
وی در پایان گفت: اگر درس اخلاقی این حالت را ایجاد کند، درس اخلاق مطلوبی است و ارزش دارد که برای آن وقت بگذاریم، به طور مثال حضرت آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق خود اغلب اخلاق را به صورت علمی بیان می کنند که بسیار تأثیر گذار و برطرف کننده غفلت است./908/ت303/ن