دیدگاه حکمت متعالیه درباره انسان به ورود در سیاست و تشکیل نظام می‌انجامد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا حجت‌الاسلام والمسلمین احمد بهشتی، نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری پیش از ظهر سه‌شنبه در نشست علمی نسبت حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی که در سالن همایش‌های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: خداوند در قرآن کریم به امت اسلامی خطاب فرمود که «وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ» این تعبیرات در موضوعات گوناگون زندگی از معرفت تا عمل الهام‌بخش است.
وی افزود: این اعلی و برتربودن را باید در همه موضوعات در نظر بگیریم و اهل رکود و سقوط نباشیم.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به این‌که فلسفه از یونان آمد، خاطرنشان کرد: بزرگان و متفکران ما به مسائل فلسفه یونان که 200 مسأله بود، قانع نشدند و آن را به 600 تا 700 افزایش دادند.
وی ادامه داد: برخی از این مسائل فلسفی یونان ناقص بود و مسلمانان آن را کامل کردند، آنچه که در عالم اسلام رواج یافت حکمت متعالیه بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی اضافه کرد: ابن‌سینا آغازکننده حکمت متعالیه بود، شاید پیش از آن فارابی اقداماتی انجام داده بود اما آغازکننده ابن‌سینا بود که در دو کتاب اشارات و تنبیهات موضوعات خود را مطرح کرد.
وی ابراز داشت: وی در نمط دهم می‌گوید که برخی مسائلی وجود دارد که برای پیروی‌کننده فلسفه مشا مستور است و کسانی آن را می‌فهمند که در حکمت متعالیه راسخ باشند.
حکمت متعالیه امری کاربردی و اجتماعی است
رییس دانشگاه قم گفت: خواجه نصیرالدین طوسی راه ابن‌سینا را ادامه داد، خواجه نصیر گفت حکمت مشا حکمتی نظری است و با ذوق سروکاری ندارد، آنان هم که گرفتار ذوق هستند گاه تخیلات خود را به حکمت راه می‌دهند اما اگر میان حکمت بحثی و ذوقی جمع شود، امکان اشتباه و لغزیدن از میان می‌رود.
وی فلسفه خواندن حکمت متعالیه را بی‌انصافی دانست و ادامه داد: حکمت متعالیه نسبت به فلسفه یونان تفاوت‌های بسیاری دارد، از حکمت متعالیه بحث‌هایی همانند نبوت، امامت و معاد جوشید که فلسفه یونان این موضوعات را دارا نبود.
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی خاطرنشان کرد: ابن‌سینا در پرتو حکمت متعالیه به بیان موضوع نبوت می‌پردازد و در الهیات شفا می‌گوید که همه در معرض اشتباه هستند مگر انبیا، آنان از هیچ جهتی گرفتار سهو و خطا نمی‌شوند.
وی اضافه کرد: حکمت متعالیه در زمان ملاصدرا پیشرفت بسیاری کرد، ملاصدرا وحی را وارد حکمت متعالیه می‌کند و بیان می‌دارد که وحی بر ذوق و عقل اشراف دارد.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری ابراز کرد: ملاصدرا حکمت متعالیه را در جایی برترین علم به همه معلومات و در محل دیگری اقتدا به خالق در سیاست به قدر طاقت بشری و در جایی علمی که سبب سعادت نفس انسان و رسیدن وی به ملأ اعلی می‌شود، می‌خواند.
وی گفت: بر اساس این تعاریف ملاصدرا، حکمت متعالیه علمی کاربردی و اجتماعی است، باید وارد میدان شود و با ظالمان و ستمگران مبارزه کند، این حکمت متعالیه از حکمت متعالیه سینوی بالاتر رفته است.
در حکمت متعالیه انسان باید همشه متحرک باشد
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی افزود: حکمت متعالیه نیز دچار قبض و بسط هایی شده است، از این رو علامه طباطبایی در مواردی که ملاصدرا دچار قبض شده به بسط و شرح آن پرداخته است.
وی با بیان این‌که ما حکمت متعالیه داریم اما حکیم متعالی کم داریم، افزود: امام خمینی(ره) یک حکیم متعالی بود، اگر حکیم متعالی نداشته باشیم و پرورش ندهیم از سرمایه حکمت متعالیه نمی‌توانیم استفاده کنیم، حکیم متعالی بوده است که توانسته حکمت متعالیه را اجرایی و انقلاب اسلامی را رهبری کنند.
رییس دانشگاه قم خاطرنشان کرد: غرب فلسفه و جهان‌بینی، حکمت عملی و نظری را ندارد و در ورطه‌های فساد افتاده است، مارکسیست فلسفه نبود موضوعات جدید که در غرب مطرح شده فلسفه نیست.
وی گفت: حکمت متعالیه از وجود آغاز می‌کند و به تشکیک وجود و وحدت وجود می‌رسد و مسیر خود را ادامه می‌دهد تا به حرکت جوهری دست می‌یابد و انسان را موجودی متوقف، راکد و ایستا نمی‌بیند.
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی با اشاره به این‌که در حکمت متعالیه انسان باید همیشه متحرک باشد، بیان داشت: این حکمت منتهی می‌شود به سیاست به معنای تدبیر و به اداره جامعه می‌رسد و این بحث در حکمت متعالیه پیش می‌آید که رابطه سیاست و دیانت عرضی، طولی یا عینی است.
وی اظهار داشت: شهید مدرس نیز با سرمایه حکمت متعالیه به میدان می‌آید و با حکومت جور مقابله می‌کند تا حدی که جان خود را بر سر این مبارزه می‌گذارد.
سیاست جسم است و شریعت روح آن
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری اضافه کرد: اسفار با همه حجم آن کامل نیست، یا قسمت‌هایی از این کتاب از میان رفته یا ملاصدرا فرصت نکرده است به بحث سیاست و دیانت بپردازد اما در شواهدالربوبیه وارد شده است و گفته است که سیاست جسم است و شریعت روح آن محسوب می‌شود و سیاستی که از شریعت فاصله بگیرد مانند جسد بی‌سر است.
وی ابراز داشت: ملاصدرا مطالب ارزنده‌ای در اواخر شواهد الربوبیه آورده است، ایشان گفته است که دنیا باید به سوی آخرت سوق داده شود نه این‌که با یکدیگر رقیب باشند، دنیا باید در خدمت آخرت قرار گیرد و هنگامی می‌توان به این امر دست یافت که به عقل رسید.
حجت‌الاسلام والمسلمین بهشتی دست‌یابی به عقل را نیازمند جهاد با نفس خواند و افزود: امام(ره) وقتی در نجف بحث جهاد با نفس را طرح کردند، اگر این جهاد با نفس وجود نداشته باشد جهاد با ظلم به نتیجه نمی‌رسد، شاید یکی از دلایل ناکامی مشروطه این بود، انقلاب اسلامی همراه با جهاد با نفس بود.
وی با بیان این‌که برخی گمان می‌کردند که کار با پیروزی انقلاب به پایان رسیده است، تصریح کرد: کار پایان نیافته است و همچنان نیاز تلاش‌های بسیاری است تا انقلاب همچنان پویایی و بالندگی خود را حفظ کند.
نماینده مردم فارس در مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر کم وجود داشتن حکیم متعالی خاطرنشان کرد: وجود حکیم متعالی برای نظام و انقلاب بسیار مفید است و می‌تواند جهت‌دهی فکری و عملی مطلوبی در جامعه انجام دهد که انزوای حکمت متعالیه سبب این امر می‌شود.
وی افزود: تکفیر کردن افراد منتسب به حکمت متعالیه و صدرالمتألهین کاری پیش نمی‌برد و اگر کسی نقدی نسبت به این اندیشه دارد باید با فکر و اندیشه وارد میدان شود، که خود این اندیشه و فکر نوعی فلسفه است./914/پ202/ن