نبوّت راه تضمین شده برای تحصیل کمال
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام رضا محمدی، کارشناس اخلاق، تربیت و اعتقادات، در برنامه پرسمان اعتقادی که از رادیو معارف پخش می‌شد، گفت: درباره نبوت تعریف‌های متفاوتی بیان شده است؛ برخی می‌گویند «نبوت عبارت است از سفارت بین خداوند و بندگان دارای خِرَد او؛ برای از بین بردن مشکلات آن‌ها در امر دین و دنیایشان».
وی افزود: از این تعریف استفاده می‌شود که انسان‌ها و جنیان به نبوت نیاز دارند و شامل حیوانات نمی‌شود، چون دارای عقل و خرد نیستند، شامل فرشتگان هم نمی‌شود چون آن‌ها در امر معاد و معاش خودشان مشکلی ندارند که به وسیله پیامبران برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگر اینکه پیامبران، بر خلاف آنچه سکولاریسم می‌گوید، تنها به امر آخرت و معاد مردم نمی‌پردازند، بلکه اصلاح امر معاش و دنیای آن‌ها هم بر عهده پیامبران است، این‌طور نیست که دین از دنیا جدا بوده و فقط برای آخرت و تنظیم ارتباط انسان با خدا باشد.
حجت‌الاسلام محمدی گفت: تعریف دیگری که می‌شود برای نبوت ارائه کرد، این است که بگوییم «نبوت راه تضمین شده ای است از سوی خدای متعال، برای رسیدن انسان‌ها و سایر موجودات مختار به کمال، که به تنهایی قادر به راه یابی به سعادت و کمال نهایی نیستند» به بیانی دیگر، این راه تضمین شده‌ای که انسان‌ها و موجودات مختار را به سعادت و کمال نهایی می‌رساند، اسمش نبوت است.
وی ادامه داد: از این تعریف هم چند نکته به دست می‌آید؛ اول اینکه نبوت، راه تضمین شده الهی است برای تحصیل کمال، بنابراین هرگز کسی در این راه وارد نمی‌شود، مگر اینکه حتماً به مقصد می‌رسد؛ چون تضمین شده است و از طرف خدا وضع شده است؛ در این راه گمراهی و انحراف وجود ندارد.
وی ابراز داشت: دوم اینکه نبوت و هدایت تشریعی، برای موجوداتی تصور می‌شود که دو ویژگی داشته باشند، یکی اینکه دارای اختیار باشند، بنابراین نبوت برای جمادات، نباتات و موجودات غیر مختاری مثل حیوانات، معنا ندارد چون آن‌ها اختیار ندارند و دوم اینکه به تنهایی و با استفاده از علم و عقل خودشان نتوانند راه سعادت خودشان را پیدا کنند.
وی تاکید کرد: بنابراین نوبت شامل فرشتگان نمی‌شود، چون آن‌ها به سبب قدرت عقلشان و اینکه در آخرین حد کمال خلق شده‌اند و ظرفیت‌ها پر است، راه را پیدا می‌کنند و مشکلی ندارند.
این کارشناس حوزوی اظهار داشت: اگر نبی از واژه «نَبْوَه» باشد، به معنای رفعت مقام و علو مرتبه است، اما اگر از ماده نبأ باشد، به معنای خبر یا صاحب خبر مهم است، چون به هر خبری هم نبأ گفته نمی‌شود.
وی ادامه داد: در آیه «عَمَّ یَتَسَائَلُونَ عَنِ النَّبَأ العَظِیمِ» کلمه «عَظِیم» تاکیدی است برای نبأ؛ چون خود نبأ به معنای خبر عظیم است، پس در اصطلاح، «نبی» شخصی است که از سوی خداوند متعال خبر می‌دهد آن هم خبرهای مهم و به همین دلیل هم باید مقام والایی داشته باشد، چون دیگران قدرت این گونه خبر دهی را ندارند.
وی در ادامه به بحث تفاوت‌های رسول و نبی پرداخت و گفت: رسول در لغت به معنای پیک و فرستاده و در اصطلاح هم به معنای فرستاده خدای متعال است.
وی افزود: در قرآن به فرشتگان هم کلمه رسول اطلاق شده است: تَوَفَّتْهُمْ رُسُلنَا؛ فرستادگان ما جان این‌ها را می‌گیرند، آنجا مراد فرشتگان است، امّا در بحث ما، مراد رسولی است که از نوع بشر باشد.
این کارشناس مسائل اعتقادی گفت: از آنچه گفته شد، تفاوت بین نبی و رسول آشکار شد، در عین حال دو تفاوت مهم دیگر را برای این دو واژه ذکر می‌کنیم: اول اینکه مفهوم رسول، اعم از نبی است؛ یعنی هر رسولی لزوماً نبی هم هست چون خبر دادن خودش فرع بر خبر داشتن است، پس رسول هم خبر دارد، یعنی نبی است و هم مأموریت و رسالت رساندن آن به مردم را دارد.
وی در پایان با ذکر تفاوت دوم، گفت: رسول فرشته وحی را می‌بیند و سخنش را می‌شنود، اما نبی نمی‌بیند، فقط سخن او را می‌شنود، روایتی نقل شده است که زراره از امام باقر (ع) درباره این کلام خداوند متعال که می‌فرماید «وَ کَانَ الرَّسُولُ نَبِیّاً» پرسیدم، امام فرمود: نبی کسی است که در خواب می‌بیند و صدا را می‌شنود و فرشته رانمی بیند ولی رسول کسی است که صدا را در بیداری و خواب می‌شنود و فرشته را هم می‌بیند. /9194/پ202/ی