اهمّیّت عید فطر در آیات، روایات و سیره رسول خدا

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام حمید ملکی، کارشناس حوزوی مسائل قرآنی، در برنامه پرسمان که از رادیو معارف پخش می‌شد، به بحث عید فطر پرداخت و گفت: آیه ای که مستقیماً به عید فطر اشاره کند در قرآن نیست، ولی آیه ای هست که می‌توان گفت، یکی از مصادیق آن، عید فطر است.

وی ادامه داد: خداوند در سوره اعلی، آیات 14 و 15، می‌فرماید: قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکَّى وَذَکَرَ‌ اسْمَ رَ‌بِّهِ فَصَلَّى؛ رستگار آن کسی است که خود را پاک گردانید و نام پروردگارش را یاد کرد و نماز گزارد، در روایات است که این از باب جری و تطبیق است، یعنی یکی از مصادیق زکات، تزکیه نفس و دیگری زکات فطره است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در همه آیات قرآن، ابتدا صحبت از نماز است سپس زکات، امّا در اینجا ابتدا زکات مطرح شده است؟ گفت: این هم یکی از دلایل و مویّدات مطلبی است که ذکر شد، به این معنا که می‌گویند «زکات فطره را قبل از نماز عید بدهید»، این را می‌توان به عنوان تایید آورد که کسی که روزه گرفته است، حالا فطریه را به فقیر تحویل می‌دهد و بعد از آن نماز عید را به جا می‌آورد.

وی افزود: در روایات داریم که «کَانَ رَسُولُ اللهِ یَخْرُجُ فِی الْعیدَیْنِ رَافِعاً صَوْتُهُ بِالتَّحْلِیلِ وَ التَّکْبِیرِ؛ یعنی رسول خدا (ص) روز عید فطر و قربان، از خانه خارج می‌شد در حالی که «لَا اِلَه اِلَّا الله» و «اللهُ اَکْبَر» بر زبانش جاری بود.

این کارشناس حوزوی بیان داشت: هنگامی که لفظ «کان» استعمال می‌شود، به این معنا است که روش آن شخص، این است، بنابراین، روش و سیره رسول خدا در عیدهای فطر و قربان، هرساله این بوده است.

وی در ادامه توصیه‌ای به پدران و مادران کرد و گفت: روز عید فطر، همان اوایل طلوع آفتاب، با «الله اکبر» و «لا اله الا الله» بچه‌ها را متوجه اهمّیّت این روز کنید، چون در این روز، شیطان به انسان القا می‌کند که بخوابد، زیرا او دوست ندارد روش و سنّت پیامبر (ص) اجرا شود، پس لازم است، پدرها و مادرها با خوشحالی بلند شوند و با صدای تکبیر، اعضای خانواده را بیدار کنند و با دست خودشان، زکات فطره را به دست مستمندان و یا وکلای آن‌ها برسانند.

این کارشناس مسائل قرآنی در پاسخ به این سؤال که معنای تزکیه چیست؟ گفت: افزون بر روایاتی که گفته شد، روایات دیگری است که می‌فرماید: عید فطر و قربان را مزیّن کنید به یاد و ذکر خدا.

وی ادامه داد: امام صادق (ع) می‌فرماید «روزه را با زکات تمام کنید»؛ یعنی همان گونه که گفته می‌شود، نماز را با صلوات بر پیامبر (ص) تمام کنید و در غیر این صورت نمازتان کامل نشده است، اینجا هم حضرت می‌فرماید روزه را با زکات تمام کنید، در غیر این صورت، اگر روزه بگیرید و زکات فطره را ندهید، مانند این است که اصلاً روزه‌ای نگرفته باشید.

وی افزود: نکته دیگر در زمینه تزکیه این است که: روزه، بدن انسان را تزکیه می‌کند؛ در روایات داریم که «زکات بدن، روزه است» همچنان که زکات علم، نشر آن و زکات مال، دادن مقداری از آن، به فقیر است.

حجت‌الاسلام ملکی خاطرنشان کرد: در ماه رمضان چند اتفاق می‌افتد؛ اول اینکه زکات بدن داده می‌شود و دوم زکات روح، یعنی اگر کسی حسود و بخیل بوده، یا حال نماز خواندن و بندگی نداشته است، بعد از این 30 روز روزه گرفتن، روحش مطهر و پاک می‌شود و این هم می‌تواند برداشت دیگری از معنای تزکیه باشد. /9194/پ202/ی