خودشناسی سبب ایجاد تواضع در انسان می‌شود
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عزیزالله حیدری، کارشناس معارف قرآن و حدیث، در برنامه ارمغان که از رادیو معارف پخش می‌شد، به ارائه بحث تواضع و فروتنی در انسان پرداخت و گفت: تواضع در بین مردم مورد ستایش قرار می‌گیرد، در ادبیات ما آمده است «افتادگی آموز اگر طالب فیضی».
وی ادامه داد: افراد و شخصیت‌هایی که دارای خصوصیت تواضع و فروتنی هستند ستایش می‌شوند، چون برخوردشان با مردم صمیمانه و خوب است، برعکس کسانی هستند که تکبر و غرور دارند و مردم این صفات را مورد مذمت قرار می‌دهند، در حقیقت انسان‌های بزرگ که برخورد فروتنانه و متواضعانه دارند دوست داشتنی هستند و مردم آن‌ها را از خودشان می‌دانند و با آن‌ها رابطه صمیمانه برقرار می‌کنند.
این کارشناس حوزوی ابراز داشت: تا انسان هزینه‌ای برای به دست آوردن فضایل نپردازد به این ویژگی‌ها نمی‌رسد، ممکن است بعضی افراد به صورت ارثی خصوصیات و فضایلی داشته باشند، اما در عین خوبی ارزش چندانی ندارد، اگر انسان این ویژگی را در خودش پرورش دهد و با تمرین و ممارست به این فضایل برسد، ارزش و اهمیت بسیار بالایی دارد و حتماً سیر و بینشی در او ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: کسی که با تمرین به تواضع رسیده باشد در دلش یک شکستگی ایجاد می‌شود، بعد در اعضا و جوارحش این را ایجاد می‌کند، سپس در برخوردها، کلام و رفتارش این حس فروتنانه را مشاهده می‌کنیم و او را می‌ستایم، این افراد در زندگی‌شان دو مبنا و بینش تربیتی دارند، یکی اینکه در درون این انسان‌ها درکی که از عظمت خداوند ایجاد می‌شود.
حجت‌الاسلام حیدری ابراز داشت: انسان متواضع به این بینش می‌رسد که در جهان کسی هست که همه خوبی‌ها برای او است، در قدرت، بخشندگی، زیبایی، توانایی، علم و آگاهی از همه بالاتر است، من چه سهمی از او دارم که بخواهم در برابر دیگران از خودم علو و بزرگی نشان دهم، در حدیث آمده «لباس کبریایی مال خداوند است و هر کس بخواهد بپوشد خوار می‌شود».
وی ادامه داد: این مفهوم سبب می‌شود، انسان به این نتیجه برسد که خداوند عظمت مطلق است و چیزهایی که ما در زندگی به دست آورده‌ایم از عنایات خداوند است، این زیبایی، قدرت و ثروت از آن خداوند است و این فکر و بینش باعث می‌شود انسان فروتن و متواضع باشد و این فروتنی ریشه دار است.
این کارشناس معارف قرآن اظهار داشت: از دلایل نبود تواضع در انسان تکبر، فخر فروشی و غرور است، غرور در وجود انسان است یعنی یک حس درونی است اما تکبر یک حالت و حس بیرونی است، کمبودی که انسان در بیرون احساس می‌کند باعث ایجاد تکبر در او می‌شود، که هر دو این‌ها یعنی غرور و تکبر باعث می‌شود که انسان هم نوع و انسان‌های دیگر را کوچک‌تر از خودش بداند و این کمبود درونی یا بیرونی را به زبان بیاورد.
حجت‌الاسلام حیدری بیان داشت: دومین بینش و نگرش تربیتی که سبب تواضع در انسان می‌شود، خودشناسی و انسان شناسی است، در دیدگاه دینی ما آیات و روایات زیادی در این باره آمده است، امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید «تعجب می‌کنم از آدم، اولش یک نطفه است و آخرش هم مرداری که باید زود دفن شود، وسطش هم ظرفی برای مواد زاید و مدفوع، آن وقت انسان تکبر می‌کند».
وی در پایان خاطر نشان کرد: درست است که خداوند انسان را اشرف مخلوقات قرار داده است و به فرشتگان دستور می‌دهد که بر انسان سجده کنند، اما اگر واقعیت انسان را بررسی کنیم می‌بینیم جایی برای تکبر و غرور برای او نمی‌ماند، امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید «فرزند آدم مریضی‌هایش ناشناخته است، مرگش هم حتمی است، اعمالش هم محفوظ می‌ماند، پس برای چه تکبر می‌ورزد؟». /9194/پ202/ی