بررسی علل پیدایش مذاهب اربعه از سوی آیت الله رضازاده
آیت الله رجبعلی رضازاده، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، درباره کتاب خود با عنوان «علل پیدایش مذاهب اربعه» گفت: این کتاب با هدف ایجاد وحدت بین شیعه و سنی تألیف شده است و حاصل منبرهایی است که در بین سنی های اقصی نقاط کشور صورت گرفته است.
وی در ادامه اهداف تألیف این کتاب با بیان این که بیشتر اهل سنت از مذهب خودشان بی اطلاع هستند، افزود: در واقع مذاهب چهارگانه اهل سنت «حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی» تصور می کنند که پیامبر اکرم(ص) هم همین مذهب را داشته اند و در این کتاب اثبات می شود که این مذهب پس از قرن دوم هجری با عنوان ابوحنیفه پیدا می شود و بعدها نیز صدها مذهب به مذاهب آنان افزوده شد.
چهار مذهب اربعه «حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی» با پول در زمان خلیفه عباسی رسمیت پیدا کرد
آیت الله رضا زاده ادامه داد: در اوایل قرن پنجم با شور و مشورت سران مذاهب قرار شد که به دلیل سرگشتگی مردم تعداد این مذاهب کم شود و بعد از 600 سال این چهار مذهب رسمیت پیدا کرد که این زمان مصادف است با 11 سال قبل از انقراض بنی عباس.
وی با بیان این که این چهار مذهب با پول در زمان خلیفه عباسی رسمیت پیدا کرد، اظهار داشت: با اثبات این موضوع که به رسمیت شناخته شدن مذاهب چهارگانه در زمان خلیفه عباسی و به وسیله پول انجام شده است نه در زمان پیامبر اکرم(ص)، بدین گونه تعصب سنی‌ها گرفته و زمینه وحدت با شیعه فراهم می شود.
آیت الله رضا زاده با بیان این که کتاب«علل پیدایش مذاهب اربعه» پاسخی در راستای این پرسش است که چرا اهل سنت چهار مذهب دارند و تعداد مذاهب آنان سه یا پنج مذهب نیست؟ گفت: در واقع پاسخ های این کتاب به گونه ای است که تاکنون هیچکدام از اعضای دانشگاهی و علمای اهل سنت نتوانسته اند اشکال و ایرادی به این مباحث وارد سازند و تمام مطالب گفته شده براساس مدارک مستند است.
وی درباره چگونگی بهره مندی از این کتاب نیز اظهار داشت: «علل پیدایش مذاهب اربعه» هم برای شیعه و هم سنی ها مفید است چرا که علمای اهل سنت نمی گذارند که سنی ها تاریخ اسلام را مطالعه کنند و این کتاب به بررسی تاریخ اسلام می پردازد و در این راستا سنی ها به تاریخ مذهب خودشان نیز واقف می شوند و برای شیعه نیز مناسب است چرا که در همین راستا مذهب شیعه هم تقویت می شود.
معرفی کتاب «علل پیدایش مذاهب اربعه»
کتاب«علل پیدایش مذاهب اربعه» در دو بخش تدوین شده است که در بخش اول مؤلف در فصل اول به دلایل پایین آوردن مقام نبوت و شکستن قداست پیامبر اکرم(ص) با طرح یازده شاهد می پردازد که دراین شواهد می توان به عنوان نمونه به یکی از آنها با نام افسانه غرانیق یا آیات شیطانی اشاره کرد که در این افسانه پیامبر اکرم(ص) طوری معرفی می شود که قادر نیست فرقی بین وحی خداوند و القائات شیطان بگذارد.
در واقع نقل افسانه غرانیق در منابع معتبر اهل سنت علاوه بر تنزل جایگاه پیامبر اکرم(ص) چهره زشتی برای اسلام ترسیم کرده است که علامه عسکری درباره این موضوع می گوید« در حرکتی که علیه اسلام شروع شده بود، تصمیم برآن بود که برای همیشه عظمت اسلام و پیامبر اکرم(ص) را از بین ببرند و در ابتدا این کار توسط سلمان رشدی انجام گرفت و بنا بود این توطئه ادامه یابد که با فتوای تاریخی رهبر فقید انقلاب اسلامی آیت الله العظمی خمینی(ره) مبنی بر ارتداد سلمان رشدی، جلوی این حرکت گرفته شد.»
در بخش دیگری از همین فصل کتاب موؤلف به بررسی دلایل بالابردن مقام صحابه خصوصا خلیفه دوم با بیان هشت شاهد می پردازد که عبارتند از شاهد اول: نزول آیه بر طبق نظرعمر، شاهد دوم: ادعای نزول وحی بر عمر!،شاهد سوم:عمر از انبیاء هم بهتر است!، شاهد چهارم: ترس شیاطین جن و انس از عمر!، شاهد پنجم: شرط بیعت با خلیفه سوم عمل به سیره ابوبکر و عمر بن خطاب است!، شاهد ششم: نماز تراویج بدعت یا سنت عمر، شاهد هفتم: ابوبکر بهترین نامزد برای خلافت وشاهد هشتم: معاویه امین الله است.
عظمت دادن به مسند خلافت در برابر منصب نبوت
عظمت دادن به مسند خلافت در برابر منصب نبوت از دیگر سرفصل های بخش دیگری از همین فصل کتاب است که نویسنده با سه شاهد به بررسی این دلیل می پردازد و آن چنان مسند خلافت و حکومت را ارزش داده و ان را عظمت بخشیدند که از مسند نبوت هم، ارزش و منزلتی بیشتر پیدا کرد به گونه ای که هرکس در این مسند قرار می گرفت، چه صحابی و چه غیر صحابی(مثل یزید و متوکل عباسی ...) همگی دارای قداست و عظمت می شدند، آن چنان که دستور یا فعل خلیفه اگر چه مخالف دستور پیامبر اکرم(ص) و اسلام نیز می بود، همگان اطاعت از آن را بر خود واجب می دانستند.
در فصل دوم کتاب«علل پیدایش مذاهب اربعه» طرح « جداسازی قرآن کریم از فرمایشات پیامبر اکرم(ص)» با پنج مقدمه و دیدگاه علمای شیعه و سنی دراین باره آغاز می شود و در بخش دیگری از آن موؤلف به بررسی سرانجام مصحف های جمع آوری شده توسط عثمان و علت اقدام عملی عثمان در سوزاندن مصحف های می پردازد که دلیل این جداسازی در احتمال اول شواهدی بر ترس مردم از خلیفه اول و دوم و در احتمال دوم تشویق مردم بر حفظ آیات قرآن بدون فرمایشات پیامبر اکرم(ص) و شدت عمل در جلوگیری از نشر بیانات پیامبر اکرم (ص) است و فصل سوم بخش اول این کتاب نیز پیرامون سنت رسول الله است.
حدیث متواتر ثقلین از مهمترین دلایل حقانیت شیعه
در بخش دوم این کتاب با توجه به سه طرحی که از سوی دستگاه خلافت برای پیدایش مذاهب اهل سنت اجرا شد به دیگر دلایل پیدایش مذاهب اربعه نیز پرداخته می شود که یکی از این دلایل که درمقدمه پنجم وجود دارد اینست که مکتب خلفاء واهل سنت براین عقیده اند که پیامبر اکرم(ص) از دنیا رحلت فرمود درحالی که رهبر سیاسی و مرجع دینی برای امت اسلامی تعیین ننمود بلکه تعیین خلیفه و رهبر سیاسی را به مردم واگذار کرد، لذا آنها به ابوبکر رأی دادند و صحابه را به عنوان مرجع دینی پذیرفتند و دراین خصوص نیز حدیثی را به پیامبر اکرم(ص) نسبت می دهند که فرمود« اصحاب من مانند ستارگانند به هرکدام از آنها اقتدا کنید هدایت می شوید.»
البته احمد بن حنبل که از بزرگ ترین محدثین اهل سنت است این حدیث را ضعیف شمرده و قابل اعتماد نمی داند و مرحوم شیخ انصاری نیز در کتاب فرائد الاصول حدیثی مراد از اصحاب رسول الله را اهل بیت ایشان می داند و اما شیعیان نیز معتقدند که پیامبر گرامی اسلام(ص) مرجع سیاسی و نیز مرجع دینی مردم را معرفی کرد، شیعه می گوید: نبی اکرم(ص) حضرت علی(ع) و یازده فرزند گرامیشان را به عنوان مرجع دینی و سیاسی مردم بعد از خود معرفی کرده است ازجمله مدارکی که شیعه بر این کلام خود اقامه می کند حدیث متواتر ثقلین است که مرحوم امام خمینی(ره) نیز در ابتدای وصیتنامه خویش به آن اشاره نموده و می فرماید این حدیث حجت را برهمه مردم تمام کرده است.
گفتنی است، کتاب«علل پیدایش مذاهب اربعه» با همکاری موسسه آموزشی پژوهشی بیان معرفت در چاپ اول با شمارگان سه هزار جلد از انتشارات شاملو در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است./934