ضرورت اجتهاد در سیره معصومین به منظور تحقق زیارت عارفانه در جامعه

حجت‌الاسلام محمدرضا جباری، مدیر گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد گفت: زیارت را می‌توان به معنای ملاقات و ایجاد ارتباط بین فرد زائر و مزور معنا کرد که گاهی این ارتباط، جسمی بوده و زائر به صورت ظاهری در بارگاه مزور حاضر می‌شود ولی حقیقت زیارت، ارتباطات معنوی در قالب ارتباط نفس و جان زائر با نفس و حقیقت مزور است.

 وی تصریح کرد: افراد در عصر ائمه اطهار(ع) به زیارت حضوری نائل می‌شدند اما در بسیاری از این دیدارها تنها نزدیکی جسمی و قرب جسمانی حاصل می‌شد، چرا که افراد از معرفت لازم برخوردار نبودند.

  کارشناس تاریخ اسلام و سیره معصومان(ع) ادامه داد: اگر چه ممکن است امروز شیعیان نتوانند به صورت ظاهری به زیارت امام عصر(عج) مشرف شوند و یا تنها در حد زیارت مرقد مطهر، با امام(ع) ارتباط برقرار کنند، اما اگر معرفت اهل بیت(ع) وجود داشته باشد، بی شک ارتباط حقیقی برقرار خواهد شد.

حجت الاسلام جباری اظهار کرد: بر این اساس انسان به درجه‌ای از شایستگی و لیاقت می‌رسد که وقتی به زیارت امام(ع) مشرف می‌شود، جانش با آن حضرت مرتبط شده و با حقیقت جان، با آن حضرت سخن می‌گوید.

این استاد حوزه و دانشگاه، درجات زائران را متفاوت دانست و گفت: با وجود آن که در مقام تئوری و عقیده، شیعه به زنده بودن ائمه اطهار(ع) معتقد است، اما متأسفانه برخی از زائران آداب زیارت را در محضر ایشان رعایت نمی‌کنند و برخی از اعمال آنان با آداب زیارت و دستورات قرآن سازگار نیست؛ این‌ها ناشی از فقدان درجه بصیرت لازم نسبت به حقیقت و مقام امام(ع) است.

وی با اشاره به اهمیت مراکز فرهنگی و کارشناسان دینی در ارتقاء معرفت زائر، تأکید کرد: مراکز فرهنگی مختلف و کارشناسانی که در حوزه امام‌شناسی فعالیت می‌کنند، باید حقیقت امام را در زمان حیات و ممات برای زائر‌ان روشن کنند تا در رفتار زائران تأثیرگذار باشد.

مدیر گروه تاریخ موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)  یادآور شد: یکی از کارهایی که در مورد مسأله زیارت باید انجام شود، امام‌شناسی و شناخت سیره و سلوک امام معصوم(ع) در زمان حیاتشان است که بحث پر دامنه‌ای است.

حجت الاسلام جباری با بیان این که برخی روایات ناظر بر حیات فردی، حیات اجتماعی، حیات سیاسی، حیات عبادی و روحانی امام رضا(ع) است، اضافه کرد: بی‌شک شناخت زائر از این زوایای زندگی امام(ع)، بر کیفیت زیارت زائران تاثیرگذار است.

وی افزود: معرفی شخصیت رفتاری و گفتاری امام(ع) تاثیر بسزایی در رفتار زائران دارد و بر این اساس فرد زمانی خود را یک زائر حقیقی می‌بیند که توانسته باشد به رابطه با معشوق خود کمک کرده باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به فقدان اقدامات محوری در باب سیره‌شناسی ائمه اطهار(ع)، تصریح کرد: جامعه ما در سطوح مختلف، نیاز به آشنایی با سیره ائمه(ع) دارد، از این رو باید اجتهاد در سیره ائمه(ع) صورت گرفته و سیره معصومین(ع) تبیین و تحلیل شود و سپس به فراخور سطوح مختلف اجتماع، به جامعه عرضه شود./930/ت302/س