روحانیت طلایه‌دار احیا و نوسازی تمدن اسلامی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، سید عباس صالحی، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم آیین افتتاح نخستین دوره آموزشی و پژوهشی سبک زندگی اسلامی که در سالن همایش پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه برگزار شد، گفت: امروزه حوزه علمیه به سمت تخصص گرایی موضوعی و مسأله محور رفته تا نسبتی میان دانش و نیاز همچنین میان علم و فرهنگ باشد.
وی ادامه داد: دوره جدیدی از دانش‌های کاربردی در حال تولید است که حرکت از دانش‌های نظری به سوی دانش موضوع پرور و مسأله محور نسبت جدیدی برای نسبت حوزه و روحانیت با واقعیت‌های کف میدان جامعه پدید می‌آورد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد: اگر در محیط‌های دانشگاهی فاصله بسیاری میان دانش و صنعت وجود داشته و حل نشده است، در حوزه علمیه این فاصله به مراتب بیشتر و عمیق‌تر است.
وی اضافه کرد: فرصت‌هایی همچون مطالعات زنان و سبک زندگی که در مسیر حرکت‌های آموزشی حوزه پدید می‌آید، ما را وارد دوره دوم تخصص گرایی آموزش‌های حوزوی دینی کرده است و همچون هر پدیده دیگر نیازمند مراقبت است.
باورها، ارزش‌ها و اطلاعات، سه مؤلفه اساسی فرهنگ
صالحی با بیان این‌که این حرکت آموزشی در حوزه علمیه را باید قدر دانست، ابراز داشت: عنوان سبک زندگی در اصطلاحات علوم دینی از تازگی ویژه‌ای برخوردار است و از همین رو قرائت‌های مختلفی از دامنه، عمق و مؤلفه‌های آن صورت پذیرفته است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس یکی از قرائات سبک زندگی اسلامی، زمانی که فرهنگ را با مؤلفه‌های باورها، ارزش‌ها و دانش و اطلاعات بشناسیم، باید به سه مؤلفه دیگر که فاصله نزدیکی با فرهنگ سبک زندگی دارند نیز توجه کنیم.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: نمادها، رفتارها و محصولات و مصنوعات ارتباط بسیار نزدیکی با بحث سبک زندگی داشته و قسمت عمده و اصلی آن را فرامی‌گیرد.
نمادها، رفتارها و مصنوعات، نمود مؤلفه‌های فرهنگ
وی تأکید کرد: گرچه فرهنگ مجموعه‌ای متشابک و به‌هم پیوسته از سه عنر باورها، ارزش‌ها و دانش و اطلاعات است، اما این عناصر در لایه‌های بیرونی و نمایان‌تر عرصه فرهنگ تأثیر گذاشته و نمادها، رفتارها و محصولات و مصنوعات را به سوی خود سوق می‌دهد.
صالحی گفت: با پذیرش این‌که نمادها، رفتارها و محصولات و مصنوعات جهات اصلی سبک زندگی را تشکیل می‌دهند باید گفت که سبک زندگی اسلامی با سه سطح از زندگی افراد ارتباط دارد.
وی اضافه کرد: نیازهای اولیه و گریزناپذیر افراد همچون غذا، پوشاک و درمان، نیازهای ثانویه همچون آرایش، دکوراسیون و تفریح، و روابط اجتماعی از جمله نمادها، رفتارها و مصنوعات از مهم‌ترین سطوح مرتبط با سبک زندگی هستند.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: بخش قابل توجهی از جهات سبک زندگی به حوزه روابط اجتماعی مربوط است و از همین‌رو اموری همچون شهرنشینی، آپارتمان نشینی، معماری اماکن و فرهنگ ترافیک و رانندگی ارتباط مستقیمی با سبک زندگی دارند.
لیست بلندبالایی از سوژه‌های مرتبط با سبک زندگی وجود دارد
وی بیان داشت: زمانی که مثلث نمادها، رفتارها و مصنوعات را با باورها، ارزش‌ها و دانش و اطلاعات ضرب کنیم، لیست بلندبالا و مجموعه عظیمی از سوژه‌های مرتبط با سبک زندگی به دست می‌آید و در اینجاست که مسأله سبک زندگی به عنوان یک فرهنگ اجتماعی حائز اهمیت می‌شود.
صالحی با اشاره به نسبت حوزههای دینی با بحث سبک زندگی ابراز داشت: میان سبک زندگی و حوزههای علمیه سه نوع نسبت فاصله‌گذارانه، منفردانه و تعامل فعال امکان برقراری دارد اما به نظر می‌رسد که حوزههای علمیه‌ای چاره‌ای جز تعامل فعال با وجوه سبک زندگی نداشته باشند.
ضرورت ورود روحانیان به مبحث سبک زندگی
وی با اشاره به علل و ضرورت‌های ورود روحانیان در بحث سبک زندگی تأکید کرد: با اعتقاد به جامعیت اسلام نمی‌توان دین را در حجم بسیار عظیم مسائل سبک زندگی بی تفاوت تلقی کرد؛ جامعیت دین حتی اگر حداقلی باشد اقتضای جست‌وجو و کسب علم در خصوص وجوه متعدد و مرتبط با سبک زندگی را دارد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دومین دلیل ورود روحانیان به مبحث سبک زندگی گفت: ما معتقدیم که دین در زندگی فردی و اجتماعی کارآمد است؛ این اعتقاد نباید صرف ادعا باشد بلکه تمام حوزههای زندگی یک انسان را باید وارد بحث نظری کرد و سپس به آن عینیت بخشید تا نسخه اسلام پاسخگو باشد.
وی تصریح کرد: امروزه دین با هزاران مسأله حوزه سبک زندگی مواجه شده و در برابر پرسش‌های کارآمدی قرار گرفته است، در این میان وظیفه یک طلبه دفاع از کارآمدی نسخه دین است و راه آن نیز یافتن نسخه‌های طبابت قرآنی است.
صالحی هویت سازی اسلامی را سومین دلیل برای ورود روحانیان به مبحث سبک زنددگی دانست و ابراز داشت: روحانیت در طول تاریخ تنها حافظ نظر توده‌ها و مدافع کارآمدی دین نبوده بلکه از هویت اسلامی جامعه مسلمان نیز در طول تمام 14 قرن گذشته محافظت کرده است.
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین وظایف روحانیت مرزبانی و پاسداری از هویت اسلامی بوده و امروزه بحث سبک زندگی هویت‌ها را مغشوش کرده است؛ بنابراین روحانیان به عنوان حافظان هویت اسلامی مسؤولیتی سنگین در این خصوص دارند.
روحانیت طلایه دار تمدن سازی اسلامی
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این‌که روحانیت طلایه دار تمدن سازی اسلامی است، تأکید کرد: بحث تمدن سازی مسأله‌ای مهم در اندیشه‌های مقام معظم رهبری است چراکه روحانیان و حوزههای علمیه تنها پاسدار یک تمدن نبوده‌اند بلکه آن‌ها موظف به احیا و نوسازی تمدن اسلامی هستند.
وی با بیان این‌که سبک زندگی روح تمدن اسلامی است، اظهار داشت: این ادله چهارگانه ایجاب می‌کند تا حوزه علمیه وارد بحث سبک زندگی شده و در چهار ساحت برنامه ریزی، ساماندهی، کنترل، نظارت ورود پیدا کند.
وظیفه حوزههای علمیه در ارتباط با سبک زندگی اسلامی
صالحی بیان داشت: بازخوانی و نوخوانی منابع و دانش‌های اسلامی در حوزه سبک زندگی و پاسخ به این‌که چگونه باید رشته‌های اسلامی را به سمت سبک زندگی برد، وظیفه حوزههای علمیه در ارتباط با سبک زندگی اسلامی است.
وی تصریح کرد: امروزه سه دانش کهن ما که همان فقه، اخلاق و فلسفه است، نسبت‌های جدی با سبک زندگی اسلامی پیدا کرده‌اند و نیز این علوم دارایی‌های قابل توجهی دارند که می‌تواند به سبک زندگی جامعه جهت دهد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: برای تحقق سبک زندگی اسلامی ابتدا باید دانش سبک زندگی را بازآفرینی کرد و سپس به ساختارسازی دانشی و تربیت منابع انسانی مناسب پرداخت؛ این وظایف جز از دست حوزههای علمیه برنخواهد آمد و مؤسسه دین و معنویت آل یاسین توجه ویژه‌ای به این مباحث دارد./997/پ202/س