پس از انقلاب شاهد افزایش فساد و بی عدالتی بوده ایم/ هیچ الگوی عملی برای توسعه اسلامی وجود ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، صادق زیبا کلام عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، بعد از ظهر امروز در تالار پیامبر اعظم دانشگاه اصفهان، پیرامون موضوع توسعه و پیشرفت گفت: در خصوص اصل موضوع باید گفت که این دو مقوله قطعاً با هم متفاوت هستند ولی نیازی نیست که به این بپردازیم توسعه چه فرقی با پیشرفت دارد، زیرا در دوران پس از انقلاب به قدر کافی به این مطالب پرداخته ایم و همواره مسأله توسعه و پیشرفت به علت غربی بودن تعاریف مقبول واقع نشده است.

وی در ادامه افزود: چند سالی است که الگوی اسلامی پیشرفت، الگوی اسلامی توسعه و سبک زندگی اسلامی و مطالبی از این قبیل مطرح شده است ولی من به این موضوعات اعتقادی ندارم زیرا انتهای این حرف‌های قشنگی که زده می‌شود هیچ چیزی وجود ندارد و سخنرانانی که پیرامون این مسائل صحبت می‌کنند علیه غرب موضع می‌گیرند بدون تبیین این که غرب دقیقاً چه مصداقی دارد و چه کشورهایی غرب به حساب می‌آیند.

زیبا کلام مفاهیمی نظیر توسعه و پیشرفت اسلامی را بی محتوا دانست و تصریح کرد: کشور ترکیه زمانی که در ایران انقلاب شد یک اقتصاد کشاورزی و مبتنی بر کشاورزی داشت و در حقیقت بخش اصلی اقتصاد این کشور دامی و کشاورزی بود ولی امروزه بعد از 3 دهه 150 میلیارد دلار صادرات در سال از غیر نفت دارد، ترکیه کشوری است که از نفت و گاز بی بهره است و باید ببینیم ترکیه چه کرده و چه الگویی داشته است که چنین دستاوردی داشته است، کشاورزهایی نظیر مالزی و برزیل نیز در چنین شرایطی هستند.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به توسعه و پیشرفت هند در زمینه آی تی گفت: باید ببینیم نسل کشورهایی که در سه دهه گذشته جهش اقتصادی داشته و از مدار کشورهای درحال توسعه و توسعه نیافته خارج شده‌اند چه الگوها و مدل‌هایی دارند و در حالی که این کشورها پیشرفت کرده‌اند ما همچنان درگیر مفاهیمی نظیر الگوهای اسلامی و شرقی و ایرانی هستیم و تا کنون همه چیز به صورت کلی در این زمینه‌ها مطرح شده است و هنوز چیزی به عنوان الگوی ایرانی اسلامی تولید نشده و روی کاغذ نیامده است.

وی با اشاره به تیترهای روزنامه ها در زمان پیروزی انقلاب اسلامی خاطر نشان کرد: در آن زمان بخش عمده سخنرانی‌ها پیرامون اقتصاد اسلامی با نام اقتصاد توحیدی بود و صحبت‌های بسیاری در این زمینه می‌شد، بنی صدر به علت اینکه به عنوان نظریه پرداز اقتصاد اسلامی معرفی شد در انتخابات پیروز شد، نسل اول انقلاب با تمام وجود به اقتصاد اسلامی معتقد بود که نه غربی است و نه شرقی است.

مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران تصریح کرد: بخشی از ادبیات آن زمان پیرامون اقتصاد اسلامی بود که شباهت عجیبی به مباحثی دارد که امروزه پیرامون عدالت و الگوی اسلامی پیشرفت و توسعه مطرح می‌شود، در بخش اول این مباحث معایب اقتصاد سرمایه داری مطرح می‌شود و پس از آن در بخش وسیع‌تری معایب اقتصاد سوسیالیستی مطرح می‌شود و پس از بررسی کتاب‌هایی که در این زمینه بود شاهد بودیم که تنها عیب جویی ها مطرح می‌شود و نظری راجع به ماهیت اقتصاد اسلامی ارائه نمی‌گردد که مخاطب چه نظری راجع به اقتصاد اسلامی دارد و تنها کلی گوئی هایی مطرح می‌شود که بی حاصل و بی نتیجه است.

زیبا کلام با اشاره به جنبش هایی که در آمریکا فعال شده‌اند خاطر نشان کرد: اگر فرض کنیم امروز آمریکا نابود شده و عده ای به ایران می‌آیند برای تبیین الگوی اسلامی اقتصاد و سیاست، چه جوابی باید به آنها داد؟ هرجای این کشور را دست بگذاریم پوسیده است، سود بانکی ایران در حالی 20 درصد است که در غرب این سود دو درصد است، صنعت و دیگر بخش‌های سیاسی و اقتصادی کشور نیز به همین صورت است و ما چیزی برای ارائه کردن و الگوی عملی برای کشورهای دیگر نداریم.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه ابتدای انقلاب شعار این بود که اسلام برای همه چیز برنامه دارد اظهار کرد: در طول این 35 سال علیرغم اینکه نظام همه امکانات و میلیاردها دلار درآمد نفتی داشته اما کارایی نداشته است باید کسی باشد که به جای کوبیدن مبانی غرب و تمدن غرب بگوید دستاورد اسلام و نظام اسلامی چه بوده است و در طول این 35 سال نظام توسط چه کسی اداره می‌شده است که هیچ چیز اسلامی نیست و شاهد پیشرفت اسلامی نبوده ایم.

زیبا کلام ضمن تأکید بر این که باید به جای پاک کردن صورت مسأله به حل مسأله پرداخت ابراز داشت: پس از 35 سال که آقای کشوری و همفکران ایشان تمام قدرت را در اختیار داشته‌اند اظهار می‌کنند که آنهایی که در رأس امور بودند غیر اسلامی بوده‌اند و حتی احمدی نژاد را پس از اینکه نظریه های توسعه و پیشرفت اسلامی وی ناکارآمد ظاهر شد با تهمت انحراف و مکتب انحرافی کنار زدند و او را نیز غیر خودی معرفی کردند و این یعنی پاک کردن صورت مسأله از سوی نظام و همفکران آقای کشوری.

وی با اشاره به اینکه در همه ادیان و مکاتب عدالت وجود دارد و کسی نیست که عدالت را قبول نداشته باشد بیان کرد: عدالت یعنی داشتن حداقل ها برای زندگی و در این زمینه ما بسیار از غرب عقب تر هستیم و در حقیقت عدالت در کشور ما بسیار کمتر از دیگر کشورها به خصوص غرب است، بسیاری از کشورهای غربی فاصله طبقاتی بسیار کمتری نسبت به ایران دارند و این یعنی در این کشورها شاهد عدالت هستیم و معیار عدالت ضریب ژنی است نه حرف‌های قشنگ و سخنان مختلف.

مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران سرآغاز مشکلات را مطرح شدن نظریه الگوی اسلامی و مدل اسلامی دانست و تصریح کرد: این موضوع باعث شد تا زمانی که با الگوها و مدل های غربی مواجه شدیم به خاطر پایبندی به الگوهای اسلامی دیگر مدل ها را که نقاط قوت بسیاری داشتند انکار کنیم و توانایی ها و سودمندی های آنها را نادیده بگیریم، گرچه هیچ الگویی کامل نیست و شاهد مشکلات اقتصادی در غرب هم بوده ایم ولی غرب هربار پس از درگیری با بحران به ترمیم نقاط ضعف خودپرداخته است و تا امروز نیز توانسته‌اند بحران های خود را حل کنند و البته این ممکن است که غرب با بحرانی لاینحل مواجه شود و فروپاشی شود ولی تا کنون چنین مسأله ای رخ نداده است.

زیبا کلام با اشاره به اینکه در این 35 سال به جز کلی گویی هیچ الگوی دیگری وجود نداشته است بیان کرد: تمامی دولت های پس از انقلاب غرب را ناکارآمد می‌دانسته اند ولی الگویی هم برای پیشرفت و توسعه اسلامی نداشته اند این درحالی است که خیلی از کشورها علیرغم حفظ فرهنگ و تمدن و دین خود توانسته اند جهش کنند و من اگر سمتی داشته باشم و در رأس قرار بگیرم گروه‌هایی را برای بررسی علت‌های پیشرفت کشورهای مختلف می‌فرستادم و در کنار آن از آقای کشوری می‌خواستم به بررسی های خود ادامه دهند و هشتاد نقشه راهبردی آنها را دعا می‌کردم هشتصد عدد شود.

وی اسلام را مانع اصلی الگو برداری از پیشرفت دیگر کشورها ذکر کرد و افزود: هندی ها بسیار سنت گرا تر و متعصب تر از مردم ما هستند ولی در صنایع مختلف پیشرفت بسیاری داشته و نگاه ایدئولوژیک هند موجب شده است تا بتوانند با الگو برداری از غرب به پیشرفت و توسعه دست پیدا کنند و این درحالی است که ما همه مردم دنیا و کشورها را فاسد می‌دانیم و این تنها ما هستیم که انسان‌های خوبی هستیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران عدالت را از ابتدای انقلاب در حال زوال توصیف کرد و گفت: فساد در تمام کشور وجود دارد، هیچ فرشی نیست که در زیر آن فساد وجود نداشته باشد و بهتر است به جای کلی گویی به این نکته توجه کنیم که چه اتفاقی افتاده است که فساد در کشور رشد کرده است ولی عدالت در حال کم رنگ شدن است، باید مشخص شود که مدل غربی مشکل داشته است و یا اینکه کسانی که مدل غربی را پیاده می کرده‌اند مشکل داشته اند، اگر مدل غربی مشکل داشت پس چرا در غرب فساد در حال گسترش نیست و این سؤال مطرح می‌شود که اگر مشکل الگوی توسعه و پیشرفت غربی است پس چرا در غرب فساد در حال افزایش نیست ولی پس از انقلاب فساد در کشور در حال رشد است.

گفتنی است، صادق زیباکلام برای نخستین بار نیست که این چنین شوق خود را نسبت به غرب نشان می دهد و دیدگاه های خود را بدون در نظرگرفتن 8 سال جنگ و سی و پنج سال تحریم اقتصادی مطرح می کند و به پیشرفت های کشور در زمینه های مختلف اشاره ای نمی کند. /1304/200/ع