نحوه شکل گیری و اقدامات جریان های تکفیری در مشهد بررسی شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، محمدحسین رجبی دوانی، رییس مرکز اسناد و کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شب گذشته در نشست فعالان جوان فرهنگی مشهد مقدس که در محل موسسه جوانان آستان قدس رضوی برگزار شد، به بررسی تاریخی شکل گیری و اقدامات جریان های تکفیری پرداخت و گفت: آل بویه که قدرت را در ایران به دست داشتند در سال334 هجری، یعنی پنج سال بعد از وفات آخرین نائب خاص امام زمان(عج) که در بغداد ساکن و به شدت مورد غضب خلفا بود، وارد بغداد شدند و به احیای شعائر شیعی پرداختند؛ این در حالی بود که اگر زودتر و در زمان حیات حسین بن روح که سال ها در زندان بود، به بغداد می رسیدند، شاید قضایای غیبت امام زمان(عج) به نحو دیگری رقم می خورد.

وی در تشریح اقداماتی که آل بویه پس از ورود به عراق انجام دادند، اظهار کرد: در جامعه ای که در آن بنی امیه و بنی عباس به ظلم در حق اهل بیت(ع) پرداخته بودند و حتی امام علی(ع) را لعن می کردند، آل بویه شعائر شیعه را زنده کردند و برای اولین بار جشن عید غدیر برگزار کرده و عزاداری امام حسین(ع) را باب کردند و «حی علی خیرالعمل» را به اذان برگرداندند و در حالی که خلیفه حضور داشت، شهادت به ولایت امام علی(ع) از مناره ها بلند شد.

رییس مرکز اسناد و کتابخانه مجلس خاطرنشان کرد: با این که آل بویه هیچ فشاری به اهل تسنن وارد نمی کرد اما جریان های تندی در میان اهل تسنن بود که نمی توانست آزادی عمل را برای شیعه به رسمیت بشناسد و چندین بار به دسته های عزاداری شیعیان هجوم بردند و گروه های شیعی را زنده زنده سوزاندند.

رجبی دوانی، اقدامات امروز جریان های تکفیری را ادامه تکفیری های قرون اولیه اسلام دانست و گفت: وقایع امروز در عین وحشتناک بودن، سابقه دیرینه ای از قرن چهار هجری دارد و این تکفیری ها از همان زمان گستاخی را به جایی می رساندندکه زنی را سوار شتر می کردند و او را دنبال می کردند و می گفتند به جنگ اصحاب علی می رویم و این اقدامات در کتب اهل تسنن هم ذکر شده است.

وی با اشاره به برخی از اقدامات جریان های تکفیری در برابر شعائر شیعی، اظهار کرد: در برابر عزاداری اباعبدالله ع)، برای «مصعب بن زبیر» که او نیز در کربلا کشته شد به عزاداری می پرداختند، یا در برابر جشن عید غدیر، «یوم الغار» می گرفتندکه این اقدامات باب نشد چرا که ذاتا قداست نداشت و آل بویه هم برای این که متهم به حمایت از شیعه نشود گاه هر دو طرف را محاکمه می کرد.

این پژوهشگر تاریخ اسلام تصریح کرد: از زمانی که اهل تسنن دیدند مجد و عظمت خلافت از بین رفت، در پی احیای آن بر آمدند، تا قرن هفتم که «ابن تیمیه» ظهور کرد و تفکرات تکفیر را مطرح کرد و کار را به جایی رساند که علمای حنبلی هم با او مخالفت کردند.

بنیان های فکری سلفی گری

رجبی دوانی در تشریح بنیان های فکری سلفی گری یادآور شد: ابن تیمیه می گفت مسلمانان سه قرن اول اسلام برترین مسلمانان بودند که شامل اصحاب، تابعبن و تابعین تابعین می شوند که برای ما حجت اند و هرکه خلاف آن ها عمل کند بدعت گذاشته است؛ او این عقیده را بر پایه حدیثی منقول بین اهل سنت از پیغمبر(ص) مطرح کرد که «پس از این سه نسل مردمانی خواهند آمد که نه پیمان شان و نه سوگندشان قابل اعتماد است»؛ ابن تیمیه این سه نسل را سه صده تلقی کرد و نه تنها با معتزله که با اشعری ها هم در افتاد و در مسائل فقهی با فرقه های مختلف درگیر شد و برای اولین بار واژه «سلف» را در این معنا به کار برد که سلف مسلمانان آن سه دهه هستند؛ سپس شیعه را مشرک خواند و توسل و دعا و زیارت را کفر دانست.

وی افزود: ابن تیمیه نسبت به امام علی(ع) عناد داشت و حتی در همین راستا کتابی در فضیلت های یزید بن معاویه می نویسد و می گوید خدا گناهان او را بخشیده است؛ دیدگاه های تند او باعث دستگیر شدن و مرگش شد و شاگردانش خواستند راه وی را ادامه دهند اما مورد اقبال واقع نشد؛ این جریان تکفیری تا قرن 12 هجری رو به افول رفت تا این که در نجد و حجاز جریان تکفیری با سردمداری «محمد بن عبدالوهاب» به وجود آمد که خود حنبلی و بی سواد بود.

رییس مرکز اسناد مجلس خاطرنشان کرد: کاری که باعث بالا رفتن موقعیت محمد بن عبدالوهاب شد این بود که جد آل سعود خبیث افکار او را پذیرفت و استعمار انگلیس هم که برای تجزیه امپراطوری عثمانی به دنبال ایجاد فتنه های مذهبی بود به محمد بن عبدالوهاب کمک کردند.

رجبی دوانی به تشریح افکار و عقاید «محمد بن عبدالوهاب» پرداخت و اظهار کرد: اولین کسی که به صراحت حکم به حلال بودن خون شیعه می دهد همین شخص است و با همین تفکر وهابی ها در سال 1206 به عراق حمله کرده و به سمت کربلا می روند و مدافعان شهر را در هم شکسته و عده زیادی را سر بریدند و در حرم امام حسین(ع) به تخریب و غارت پرداختند و بسیاری از مناطق مقدس را در کربلا ویران کردند راهی نجف شدند که با فتوای علمای شیعه و آمادگی مردم مواجه شده و عقب نشستند.

وی اضافه کرد: این جریان در زمان جنگ جهانی اول با حمایت انگلیس بر کل عربستان احاطه یافتند که از خدا می خواهیم خداوند این شجره خبیثه و تفکر انحرافی را به دست مومنان پاک نابود فرماید.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع) یادآور شد: در حال حاضر آمریکا بهترین رتبه در بهره‌گیری از جریانات تکفیری را دارد و با اعلام به قتل رسیدن چند شهروند آمریکایی و انگلیسی، افکار عمومی جامعه تحت سلطه خود را به سوی مبارزه با داعش سوق و خود را موافق با این جریان مردمی جلوه داده تا جنایات خود را توجیه کنند./820/پ202/ب5