ضرورت تأکید بر برگشت‌پذیری در صورت عبور غرب از تعهدات

به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، اصغر زارعی، کارشناس مسائل هسته‌ای اظهارداشت: آنچه که در لوزان پس از یک ماراتن 9 روزه اتفاق افتاد، و منجر به صدور یک بیانیه مطبوعاتی شد، که در واقع راه حل هایی را برای برون رفت از مشکلاتی که ضمن توافق در آینده در نظر گرفته تبیین شد.

وی تصریح کرد: در این بیانیه مطبوعاتی عموما می توان دو بخش از مسائل را مطرح کرد، در واقع آنچه که تکالیف و تعهدات جمهوری اسلامی ایران و آنچه که تکالیف و تعهدات 1+5 و عموما امریکا را در بر می گیرد.

با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران در تفاهم نامه اقدام مشترک هم در ژنو تعهداتی را پذیرفته بود و بخشی از این تعهدات را هم داوطلبانه انجام داده بود، انتظار این بود که طرف های مقابل در این نشست طولانی و این مذاکرات چند روزه بسیار گسترده به یک تفاهم و توافقی دست پیدا کنند که اصرار طرف های غربی خصوصا امریکا در پافشاری بر حفظ تحریم ها و همین طور اعمال فشار و زیاده خواهی ها باعث شد که نتیجه این دور از مذاکرات هم منتج به یک توافق جامع نشود و صرفا به یک روند بسیار بسیار طولانی و فشرده در سطوح مختلف کارشناسی، معاونین وزرای امور خارجه و همین طور وزرای خارجه منتج به صدور بیانیه شد.

زارعی افزود: البته بعد از صدور بیانیه مطبوعاتی ما شاهد آن هستیم که کاخ سفید هم اقدام به یک کار غیر اخلاقی کرد و آن هم صدور یک فکت شیت بود که در آن تفسیر و برداشت یک سوئه خودشان را از توافقات انجام شده به نفع خودشان مصادره کردند بحث تعلیق تحریم ها را مطرح کردند و در واقع زیاده خواهی هایی را که نتوانسته بودند در صدور بیانیه صراحتا تصریح بکنند در این فکت شیت روی آن اصرار دارند که قاعدتا وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ظرفیت های دیپلماتیک و خانم موگرینی و سایر وزرای خارجه در نشست لوزان باید این موضوع را متذکر شوند که دولت امریکا نسبت به تعهدات خودش پایبند باشد و بی اخلاقی و عدم صداقتی که از این دولت شاهد بودیم در آینده شاهد نباشیم چرا که می تواند اثرات غیر سازنده ای را در روند مذاکراتی که طی روزهای آینده شروع خواهد و تا تیرماه قرار است به توافق جامع منجر شود، مشکل ساز نشود.

این کارشناس مسائل هسته ای با اشاره به آنچه که در این بیانیه برای جمهوری اسلامی ایران تکلیف و تعهد شده است، ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران پیش از این هم پذیرفته بود که مانند باز طراحی آب سنگین اراک که در عین حال در این بیانیه هم جمهوری اسلامی ایران آن را پذیرفته است که ضمن حفظ ساختار راکتور آب سنگین اراک به عنوان یک مرکز هسته ای اما بنا شده است که سوخت حاصل از فعالیت این راکتور به خارج صادر شود و در ایران نگهداری نشود بخاطر نگرانی از اینکه این سوخت تبدیل به پلوتونیوم شود.

زارعی اضافه کرد: درباره فردو هم باید گفت که از یک مرکز تولیدی و غنی سازی اورانیوم به یک مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی تنزل پیدا کرده و صرفا تعداد محدودی سانتریفیوژ در حدود هزار سانتریفیوژ به عنوان یک مرکز مطالعاتی و تحقیق و توسعه به کار خودش ادامه خواهد داد و دانشمندان و پژوهشگران هسته ای ما می توانند در موضوع پیشرفت مکانیزم ها و سیستم های فناوری جدید تولید دستگاه های مدرن و پیشرفته سانتریفیوژها مانند آی آر 8 و قبلی ها آی آر 6 و آی آر 5 دستگاه سانتریفیوژ که در سطوح پایین تر قرار دارد مطالعات خودشان را ادامه دهند که باز با توجه به هزینه سنگینی که جمهوری اسلامی ایران در ایجاد و زیرساخت های بسیار ارزشمندی که در فردو انجام داده انتظار است که ما بتوانیم بهره برداری لازم را از این مرکز داشته باشیم هر چند که بازده زمانی 10 تا 15 ساله فعالیت های جمهوری اسلامی ایران را در این مرکز محدود می کند و زیر نظر نظارت های سنگین آژانس و سازمان های بین المللی باید فعالیت های خودش را محدود کند.

وی تصریح کرد: درباره نطنز هم باید گفت آنچه که اتفاق افتاد چندان مطلوب نبوده چرا که در حدود 20 هزار دستگاه سانتریفیوژ تا قبل از مذاکرات ما در این مرکز ایجاد کرده بودیم و فعالیت می کرد و در حال تولید و غنی سازی بود که متاسفانه در این بیانیه روی سقف 5 هزار دستگاه توافق شده که بتوانند روند غنی سازی را در مقیاس 60 یعنی زیر 5 درصد دنبال کنند که باز این هم نوعی محدود سازی بسیار بسیار نامطلوبی است که اتفاق افتاده و آن چیزی که مقام معظم رهبری اشاره فرموده بودند که 190 هزار سو احتیاج داریم تا بتوانیم غنی سازی انجام دهیم و نیازمندی های خودمان را برطرف کنیم، فاصله بسیار زیادی تا آن مطالبه ایجاد شده است.

این کارشناس مسائل هسته ای بیان داشت: ما انتظارمان آن است که بر اساس آنچه که در این توافق یا بیانیه آمده است، طرف های مقابل هم به تعهدات شان عمل کنند چرا که جای نگرانی جدی وجود دارد زیرا لغو تحریم ها منوط شده به صدور قطعنامه جدید در شورای امنیت که در این قطعنامه جدید باید قطعنامه شش گانه قبلی منتفی و لغو شود و تمام تحریم هایی که مرتبط با پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران بوده و تحریم های یک جانبه ای که خارج از چارچوب قطعنامه از طرف دولت امریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران صادر شده، آنها هم لغو شود که متاسفانه اینجا هم یک شیطنت سیاسی صورت گرفته که در بیانیه صادره زمان لغو تحریم ها منوط به اجرای توافقنامه شده است و نه امضای توافقنامه که تفسیر از اجرای توافقنامه کار را مشکل می کند و لغو تحریم ها مستلزم آن است که طرف های مقابل به این درک و این برداشت اجماعی برسند که در واقع توافق نامه دارد اجرایی می شود و لغو تحریم ها اگر چه حتی امریکایی ها لغو آن را به تعلیق تحریم ها تفسیر می کنند، جای نگرانی دارد.

زارعی ادامه داد: در مجموع ما امیدواریم که قدمی که برداشته شده، حداقل طی دو سه ماهه آینده ای که در پیش روست هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران بتواند بر این حداقل هایی که در این بیانیه اتفاق افتاده اصرار کند و زیاده خواهی های همه طرف های مقابل خصوصا امریکا بر روند مذاکرات تاثیر نگذارد و جمهوری اسلامی ایران بتواند از این فرصت برای پیشبرد فعالیت خارجی خودش و حضور در عرصه های بین المللی استفاده کند و با فضایی که ایجاد شده حداقل در حوزه های اقتصادی، پولی و تجاری در عرصه نظام بین الملل این خلا و عدم حضور را بتواند جبران کند با لغو سوئیپ که اقدامی بسیار زشت و غیر انسانی بر علیه ایران بود که همه صنایع نفتی ما، پتروشیمی ما، کشتیرانی ما و همه تحریم هایی که درحوزه های تولید ارائه قطعات و فروش نیازمندی های فراوری های مورد نیاز ما صورت گرفته بود، جمهوری اسلامی ایران بتواند بعد از اجرایی شدن حداقل بندهای مربوط به بیانیه که می تواند الزام آور باشد برای کشورهای طرف های مذاکره ما بتوانیم در یک فضای جدید روابط بسیار پربار و گسترده ای را در عرصه نظام بین الملل ایجاد کنیم.

وی تصریح کرد: متاسفانه همان طور که اشاره شد امریکایی ها با صدور یک فکت شیت، به قول آقای عراقچی روایت خودشان را از صدور بیانیه بیان کردند و آنها قائل به لغو تحریم ها نیستند و به لغو مرحله ای تحریم ها قائل هستند که حتی آن را منوط به اجرای بندهای بیانیه و در نهایت توافق نامه ای که قرار است در 11 تیرماه میان کشورهای 1+5 و جمهوری اسلامی ایران امضا شود، منوط به آن کردند هر چند که در مورد تعهدات جمهوری اسلامی ایران عرض شد، از قبل هم ایران به صورت داوطلبانه بخش هایی از این تعهدات را عملی کرده ولی طرف های مقابل این صداقت و نیت سالم را نداشتند و همچنان بر زیاده خواهی خودشان اصرار دارند و احساس می شود نه تنها لغو تحریم ها را یک جا لغو نخواهند کرد و دنبال نخواهند کرد بلکه حتی تحریم ها سطح بندی شده و در بیانیه هم آورده شده است که صرفا تحریم هایی قابل بحث و مذاکره است که مربوط به پروژه هسته ای باشد و مسائلی مانند نقض حقوق بشر، تروریسم یا صنایع دفاعی و موشکی ایران قابل لغو نیست.

این کارشناس مسائل هسته ای یادآور شد: من فکر می کنم طرف های مقابل از یک نیت صاف و شفافی برخوردار نیستند و مذاکره کنندگان ایرانی، خیلی باید مراقب باشد که روی اصلی که باید خیلی اصرار کنند، برگشت پذیر بودن همه ی تعهدات است؛ آنان اعلام کرده اند که اگر چنانچه ایران به تعهدات خودش عمل نکند، این فشارها و تحریم ها برگشت پذیر است بنابراین جمهوری اسلامی ایران هم باید شرایط را طوری طراحی کند که چنانچه طرف مقابل به تعهدات خودش عمل نکرد، بلافاصله بتوان آن اقدامات را برای اجرایی شدن آن موانعی که داوطلبانه شده یا کنار گذاشته شده، بتوانیم احیا کنیم و روند را به مانند گذشته برگردانیم./907/د101/ح

منبع : روزنامه جوان