بزرگ ترین موقوفه حضرت زهرا در خراسان رضوی با قدمتی بیش از یک قرن

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، یکی از بزرگ ترین و در عین حال ناشناخته ترین موقوفات استان خراسان رضوی واقع در شهرستان کاشمر، موقوفه ای معروف به امین التجار است.

حاج سید مهدی رشتی در زمان حیات خویش ازبزرگ ترین تجار منطقه بود. از آنجا که وی از اعتبار خاصی در بین مردم و کسبه برخوردار بود و در آن زمان هنوز بانک وجود نداشت مردم پول، طلا و امانات خود رانزد وی می سپردند به همین دلیل وی به امین التجار معروف شد.

این موقوفه در سال 1348هجری قمری طبق وصیت حاج سید مهدی حسینی، توسط فرزند ارشد مرحوم و با نیت عزاداری ایام فاطمیه(س) ثبت شد.  

 وی با توجه به ارادت خاصی که به اهل بیت عصمت و طهارت خاصه حضرت زهرا(س) داشت، دو موقوفه بزرگ با نیت عزاداری ایام فاطمیه(س) از دهه اول شهادت حضرت تا جشن روز ولادت ایشان به مدت 40 شب وقف کرده است.

وقف دیگری این نیکوکار،  با 88 سال قدمت، طبق وصیت وی بعد ازحیاتش توسط ورثه وی به ثبت رسیده است.

سید محمد رحیمی، دبیر بازنشسته آموزش پرورش و نوه پسری مرحوم امین التجار، متولی فعلی موقوفه امین التجارمی گوید: «حدود 132 سال پیش مرحوم امین التجار ملکی شامل 24 ساعت آب و زمین در روستای جردوی را وقف کرد و هرسال به مدت 10 شب روضه حضرت زهرا(س) را برپا  و حاضران که حدودا 50 نفر بودند را اطعام می کرد. در اواخر عمر، امین التجار که عازم سفر کربلا بود به پسرش آقا میرزا بزرگ توحیدی گفت دوست دارم پس از سفر کربلا کاروانسرا و مغازه ها را وقف حضرت زهرا (س) کنم. مرحوم امین التجار در کربلا بیمار می شود ولی با توسل در حرم حضرت ابوالفضل(ع) از قمر بنی هاشم درخواست می کند که توان بازگشت به وطن(ترشیز) ازتوابع شهرستان کاشمر را بیابد وی بعد از دو روز بازگشت از سفر عتبات دعوت حق را لبیک می گوید».

حاج آقا توحیدی، پسرارشد مرحوم امین التجار قبل از دفن پدرش در حالی که تمام مردم و بزرگان وعلما منتظر تشییع جنازه پدرش بودند ابتدا کاروانسرا را وقف می کند سپس به مراسم تشییع جنازه پدرمی رود و وقتی مورد اعتراض قرار می گیرد که چرا وقف را به بعد از هفتم یا چهلم موکول نکرده است، در پاسخ می گوید چون این ملک با ارزش است و در بهترین نقطه کاشمر قرار دارد خوف داشتم اگر صبر کنم وسوسه باعث تعلل در کارم شود.

این ملک شامل 67 رقبه دریکی از بهترین نقاط شهرستان کاشمر است که شامل مغازه های ابتدای خیابان امام خمینی(ره) و حاشیه فلکه مرکزی و ابتدای خیابان مدرس و نیز مغازه های داخل کاروانسرا است.

از ابتدایی که وقف صورت گرفته است، تعداد مغازه ها شش باب بود که در سال های بعد ازمحل درآمد موقوفات مذکور این تعداد مغازه به 33 باب افزایش یافت و هم اکنون در اجاره هستند.  برآورد قیمت این ملک در سال 1388 حدود 90 میلیارد تومان بوده است.

این گزارش حاکیست؛ مراسم ایام فاطمیه(س) تا روز ولادت حضرت زهرا(س) از 88 سال پیش تاکنون مرتب در این موقوفه برگزار می شود وحتی در زمان رژیم منحوس پهلوی که موقوفه خواری معمول بود با عنایت ائمه اطهار(ع) موقوفه حفظ و نیت آن بر اساس نیت واقف برقرار بود.

 این مراسم هر سال به مدت 40 شب برگزار و هرشب 550 نفر و به طور متوسط هر سال حدود 22 هزار نفر پذیرایی و اطعام می شوند.

احداث مجتمع موقوفه  انسیه الحوراء از محل درآمد موقوفه امین التجار

 این مراسم ابتدا در تکایا برگزارمی شد اما از سال 80 در ضلع شرقی کاروانسرای امین التجار اقدام به ساخت مجتمع انسیه حوراء از محل درآمد موقوفه شد و این مجتمع در سال 83 به بهره برداری رسید.

مجتمع مذکوربا مساحت 1500 متر مربع زیر بنا در سه طبقه با ظرفیتی بالغ بر هزار نفر حدود 11 سال است که پذیرای عزاداران در ایام فاطمیه(س) است و متولیان در نظر دارند سالن پذیرایی انسیه حورا را وسعت دهند تا بتوانند ازافراد بیشتری پذیرایی کنند.

ترتیب مراسم به این شرح است که هر شب دو منبر توسط روحانیان مدعو برگزار می شود و هرکسی که دعوت می شود حداقل باید یک روضه را گوش دهد وبلافاصله بعد از اتمام روضه خوانی درب ها بسته و اطعام شروع می شود.

مجلس معروف به «سه خورشته» شهرستان کاشمر

به دلیل نوع پذیرایی در این مجلس که درآن سه نوع خورش شامل قیمه و قرمه سبزی و فسنجان وجود دارد این مجلس در شهرستان کاشمر به «سه خورشته» معروف است. طعام با سه نوع خورش با گوشت گوسفندی بدون استخوان که یک خورش آن شیرین باشد با بهترین برنج ایرانی و روغن زرد تهیه می شود.

هر سال 2 یا 3 شب مجلس روضه خوانی در زندان کاشمر برگزار می شود و  زندانیان نیز اطعام می شوند؛ ترتیب دعوت از میهمانان به دلیل وسعت و جمعیت کاشمربه این صورت است که هر سال یک منطقه از شهر دعوت می شوند و هر چند سال نوبت به یک قسمت از شهر می رسد.

سایر اقدامات نیکوکارانه امین التجار

از مرحوم امین التجار به جز این موقوفات وقف های دیگری نیز به یادگار مانده است که پل علی آباد در محور کاشمر به شادمهر و رباط علی آباد در همین محور از این جمله است. به کارگیری کارگران از کار افتاده در کاروانسرا و نیز کمک به قالیبافان برای اشتغال از دیگر اقدامات نیکوکارانه ایشان در زمان حیات پربرکتش است.

بر اساس این گزارش، حاج سید مهدی رشتی که اصالتا ازاهالی دارالمرمنین(شهرستان یزد) است،  در سوم جمادی الثانی سنه 1348 هجری قمری همزمان با روز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) وفات یافت و در سالن اصلی باغمزارامامزاده سید حمزه(ع) در قسمتی که اکنون مصلای بانوان زائر است به خاک سپرده شد./930/ت301/ب5