تاریخچه جریان تکفیر

حجت‌الاسلام شریفات استاد حوزه علمیه و محقق و پژوهشگر موسسه دار الاعلام قم، در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در کرمان، با اشاره به پیشینه جریان های تکفیری، گفت: منشأ گروه های تکفیری به اصحاب حدیث و سرچشمه اصحاب حدیث نیز به اموی ها ختم می شود.

وی با اشاره به مهم ترین عامل ترویج این تفکر تروریستی در جهان امروز، افزود: داعش امروز به وجود نیامده است، بلکه دارای پیشینه تاریخی و تبلیغی است و همین پشتوانه های تجربی و تبلیغی مهم ترین علت ترویج و توسعه فرهنگ تکفیر در تمام دنیا شده است.

حجت الاسلام شریفات با اشاره به تاریخ تکفیر در ابتدای اسلام، افزود: تاریخ تکفیر به اوایل اسلام باز می گردد و محققان و پژوهشگران اجماع دارند بر این که خوارج نخستین گروهی هستند که به تکفیر افراد و گروه های مختلف حکم می کردند و انسان ها را خارج از اسلام می دانستند.

وی گفت: با وجود ازدیاد گروه های سلفی جهادی، امروز دولت اسلامی عراق و شام (داعش) به عنوان خشن ترین جریان در تاریخ حرکت های اسلامی یاد می‌شود که دارای سازمان بزرگ اقتصادی و نظامی است.

این پژوهشگر فرق و ادیان گفت: داعش از سال 2003 تا 2006 جزء القاعده بوده است و از سال 2006 به بعد با القاعده اختلاف پیدا کرد و به رهبری شهروند اردنی بنام ابو مصعب الزرقاوی، مؤسس «جماعه توحید و جهاد» در کشور عراق اعلام رسمیت کرد.

وی به بیان پیشینه تاریخ القاعده پرداخت و گفت: چند گروه در تشکیل القاعده نقش موثر دارند که عبارتند از گروه های سلفی مصری( الجماعه الاسلامیه ) ، گروه های تندروی اخوان المسلمین در مصر و جنبش وهابیت عربستان سعودی ( سروریه ) و جماعه التکفیر و الهجره ( مانند قبطیون).

این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نقطه عطف قدرت یافتن جریان های سلفی جهادی، گفت: در دهه دوم و سوم قرن بیستم (1912- 1930) عربستان گروه های انقلابی مصر و سوریه را به مکه فراخواند و دانشگاه ها و کرسی های تدریس را به آنان سپرد تا بتواند با استفاده از اندیشه انقلابی آن ها و تفکر سلفی وهابیت مدارس مذهبی سلفی جهادی را تشکیل دهد و از این فرصت فکر سلفی جهادی را به تمام دنیا ارسال کند.

این کارشناس مسایل مذهبی با اشاره به تاریخ سلفی گری در مصر، گفت: سلفی‌گری در مصر با تأسیس ‌الجمعیه الشرعیه در سال 1912‌م و سپس با تأسیس ‌الجمعیه التبلیغ در 1926 آغاز شد.

وی به بررسی بیشتر تاریخ سلفی گری در مصر پرداخت و گفت: پیشینه تمام گروه های جهادی سلفی به مصر بازگشت می کند و از مهم ترین اجتماعات سلفی گری در مصر می توان به الجماعه الاسلامیه در سال 1964 اشاره کرد و یا قبل از آن جماعت کاملا وهابی مانند الجماعه الانصار السنه و المحمدیه در سال 1926 و یا قبل از این دو الجمعیه الشرعیه للعاملین بالکتاب و السنه در 1912 نام برد.

این محقق عرصه وهابیت، با اشاره به تاریخچه اخوان المسلمین در مصر، اظهار داشت: در سال 1928 اخوان المسلمین در مصر از سوی شیخ حسن البنا به وجود آمد.

این کارشناس مسایل فرق و ادیان با اشاره به نقش استعمار و استکبار در تقویت و یا تاسیس گروه های تکفیری جهادی، گفت: باید دانست که بر اساس تاریخ موجود در زمینه گرایش به سلفی گری، تکفیر ساخته دست استعمار نیست، بلکه مستکبران عالم در جهت تامین منافع خویش به این گروه های تروریستی بها داده و از آن ها حمایت تسلیحاتی و اقتصادی می کنند.

این استاد حوزه علمیه با بیان سایر علل توسعه تفکر سلفی جهادی داعش در میان فرق اسلامی به ویژه اهل سنت، افزود: اهل سنت در اثر خفقان سیاسی و اجتماعی بعد از امپراتوری عثمانی، احساس نیاز شدیدی به افکار جهادی و مبارزه پیدا کردند تا مسلمان ها بتوانند با وجود انگیزه دینی در راه مبارزه با این خفقان و محدودیت سیاسی مبارزه کرده و بتوانند دولت جمال عبد الناصر ( پان عربیسم ) را سرنگون کنند.

وی با اشاره به این ضعف اعتقادی، خاطر نشان کرد: بر اساس همین تفکر نو و عزت طلبانه جهاد و مبارزه با ظلم، مهم ترین و بهترین گروه های سلفی جهادی در طی سال های 1926 و 1964 ایجاد شدند که عمده آن ها با انگیزه های متفاوت به دنبال سرنگونی دولت وقت ( دولت جمال عبد الناصر معروف به دولت پان عربیسم) بودند.

این کار شناس مذهبی افزود: اغلب گروه های جهادی تشکیل شده در این دوره زمانی ماهیت تروریستی و دارای ادبیات تکفیر و ارتداد اند و با کوچک ترین مبانی فاسدی کشتن انسان ها را در دستور کار خود می گیرند.

حجت الاسلام شریفات به بیان گروه های سلفی جهادی پرداخت و گفت: در زمان 1953 حزب التحریر از سوی نبهانی اعلام رسمیت کرد، این گروه در تمام مناطق جهان شعبه دارد و هدف آن ها احیاء حکومت بر اساس منهاج النبوه است.

وی با اشاره با اشاره به نقش آل سعود در ترویج وهابیت، تصریح کرد: در سال 1902 دولت سعودی بر روی کار آمد و آن ها با بهره گیری از افکار محمد بن عبد الوهاب و حمایت از او حرمین شریفین را میدانی برای تبلیغات او قرار دادند و او نیز با استفاده از این فرصت و موقعیت استراتژیک مکه توانست افکار انحرافی خود را در تمام دنیا انتشار دهد.

حجت الاسلام شریفات در پایان با اشاره به گروه های سلفی تکفیری فعال در پاکستان، گفت: باید حساب تروریست های پاکستان و جنوب افغانستان را از حساب داعش و القائده جدا کرد؛ چرا که آن ها فقط دشمنی با شیعه دارند و تنها بر ارتداد و کفر شیعیان حکم می کنند و هیچ عنادی با سایر فرق اهل سنت ندارند./302/9701/ب1