از برگزاری درس خارج در پادگان‌ها تا تربیت 2 هزار طلبه/ ایشان تنها جوانانی که اهل جبهه و رزمنده بودند را جذب حوزه علمیه خود می‌کردند
به گزارش سرویس اندیشه خبرگزاری رسا، در گفتوگو با حجت‌الاسلام علیرضا مالکی، مدیر مدرسه علمیه بقیةالله شهر اهواز به نقش آیت‌الله موسوی جزایری در تأسیس حوزه‌های استان خوزستان و سابقه چندین ساله برگزاری درس خارج فقه و اصول ایشان پرداختیم.
علاقه‌مندان در ادامه متن این گفتوگو را از نظر می‌گذارنید؛
رسا ـ فعالیت آیت‌الله موسوی جزایری در تأسیس حوزه‌های علمیه خوزستان از چه زمانی آغاز و در راستای چه اهدافی صورت گرفت؟
آیت‌الله موسوی جزایری پس از اتمام تحصیلات در نجف و دریافت اجازه اجتهاد از علمای نجف، پس از مهاجرت به جمهوری اسلامی ایران در شهر اهواز مستقر شدند. در اردیبهشت سال 1360 یعنی 8 ماه پس از شروع جنگ تحمیلی حوزه علمیه امام خمینی(ره) در اهواز را تأسیس کردند. البته پیش از آن حوزه‌های دیگری در اهواز وجود داشتند که تعداد طلبه‌های آن کم و بیش غیر اهوازی و معمولاً از سن بالایی برخوردار بودند که با شروع جنگ تحمیلی این حوزه‌ها تعطیل شدند.
آیت‌الله موسوی جزایری نیز در صدد آن بودند که برای پاسخ‌گویی به نیازهای جوانان انقلابی، حوزه‌ای را تأسیس کنند. به همین دلیل حوزه علمیه امام خمینی(ره) را تأسیس کردند. پس از آن‌که نام مدرسه را به نام مبارک امام خمینی(ره) مزین کردند، در پذیرش طلاب نیز اهتمام ویژه‌ای به خرج دادند و از پذیرش عمومی ممانعت و در حقیقت تنها جوانانی که اهل جبهه و رزمنده بودند را جذب حوزه علمیه کردند. حوزه در ابتدا با حدود 5 تا 10 نفر آغاز به کار کرد، ولی اکنون در حدی به شکوفایی رسیده که امروز 2 هزار طلبه این مدرسه در اهواز مشغول تحصیل و تبلیغ هستند.
رسا ـ سابقه تدریس درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری به چه زمانی باز می‌گردد و طلبه‌ها در آن زمان چه تعداد بوده‌اند؟
آیت‌الله موسوی جزایری از آغاز، مدرس درس خارج فقه و اصول بودند. در آغاز طلبه‌ای که به حد درس خارج برسد، وجود نداشت. بنابراین ایشان در آغاز به تدریس دروس مقدماتی و سطح مشغول شده و پس از رساندن طلبه‌ها به حد درس خارج، نخستین دوره درس خارج را در اواخر دوران جنگ تحمیلی با حدود 5 یا 6 نفر شروع کردند.
پس از آن تعداد طلبه‌های درس خارج افزایش یافت و پس از اتمام دوره نخست درس خارج، بلافاصله دوره دوم را شروع کردند. سال گذشته(1393) دوره سوم خارج آغاز شد. طلاب این دوره 250 نفر بودند ـ صرف نظر از روحانیان موجود در قم و صاحبان مناصب ـ و هر دوره 10 تا 12 سال طول می‌کشد.
رسا ـ آیا محل برگزاری کلاس‌های درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری ثابت است؟ عمده‌ترین محل برگزاری این کلاس‌ها در کجا قرار دارد؟
درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری در آغاز در مدرسة الامام و در حجره کوچک با 5 یا 6 نفر برگزار شد. پس از آن به واسطه افزایش تعداد طلبه‌های این درس، در مَدرَس یا همان کلاس در مدرسه الامام ادامه یافت و در جنگ تحمیلی این کلاس‌ها با حضور طلبه‌ها در پادگان‌ها برگزار می‌شد. اکنون سال‌ها است که در مسجد اعظم برگزار می‌شود.
رسا ـ در زمان جنگ تحمیلی کلاس‌های درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری همچنان دایر بودند؟
در دوران جنگ تحمیلی طلبه‌ها در کنار درس خواندن باید به جبهه‌ها اعزام می‌شدند. حوزه در تابستان و زمستان کلاس‌هایش دایر و به هیچ وجه تعطیل نشده بود. برخی اوقات کلاس درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری در دوران جنگ تحمیلی به جبهه‌ها منتقل و در پادگان‌ها به ویژه پادگان لشکر حضرت ولی عصر(عج) در پلاژ اندیمشک با حضور طلبه‌ها در چادرهای رزمندگان برگزار می‌شد.
طلبه‌ها صبح با حضور در گردان‌های رزمندگان از کلاس درس ایشان استفاده و پس از آن به وظایف خود مشغول می‌شدند. وقفه‌ای در برگزاری کلاس‌ها صورت نگرفته و در حال حاضر دوره سوم این درس در حال برگزاری است.
رسا ـ میزان استقبال طلاب از کلاس‌های درس خارج فقه و اصول آیت‌الله موسوی جزایری را چگونه ارزیابی می‌کنید و در این کلاس‌ها کدام عناوین و موضوعات بررسی می‌شوند؟
استقبال طلبه‌ها از کلاس‌های درس خارج فقه و اصول ایشان فوق العاده خوب و استفاده بهینه و مثمر ثمری می‌برند. آیت‌الله موسوی جزایری در کلاس فقه، فقه عبادات و مباحث مربوط به طهارات، نماز، زکات و خمس را بیان می‌کنند. در معاملات بحث مضاربه، اجاره و مسائل مستحدثه را مطرح می‌کنند. مسائل مستحدثه یعنی مسائلی که در گذشته وجود نداشت و اکنون به اقتضای زمان وجود پیدا کرده‌اند. همچنین مسائل بانک‌ها، ربا، قراردادها و معاملات بانکی همچون مضارعه، مضاربه، شرکت و جعاله مورد بحث و نقد قرار می‌دهند.
رسا ـ شیوه تدریس آیت‌الله موسوی جزایری چگونه است؟
تدریس درس خارج به سادگی نبوده و در تدریس آن کتاب خاصی مدنظر نیست. در این کلاس استاد نظریات اجتهادی خود را خارج از کتاب بیان می‌کند و لازمه چنین درسی و اداره آن مطالعه چندین ساعته است. آیت‌الله موسوی جزایری با وجود مشغله فراوان و با توجه به مناصبی از جمله نماینده ولی‌فقیه در خوزستان و امام جمعه اهواز را دارند، همچنین از آنجایی که از بزرگان استان هستند و به مراجعان از صبح تا شب پاسخ‌گو هستند، اگر علمیتشان نبود، درس خارج تقریباً محال و انجام نشدنی بود.
استمرار و تشکیل کلاس‌های درس خارج به طور منظم دلیلی بر علمیت آیت‌الله جزایری است. ایشان اشراف بسیار متقن و مستحکمی بر مطالب داشته و درس خارج را اداره و طلاب از محضر ایشان بهره‌مند می‌شوند.
خبرگزاری رسا ـ ویژگی و امتیاز طلبه‌هایی که در کلاس درس خارج فقه و اصول ایشان شرکت می‌کنند، چیست؟
عده‌ای از طلبه‌های درس خارج آیت الله موسوی جزایری با توجه به امام جمعه بودن یا اشتغال در منصب قضاوت و دفاتر نماینده ولی‌فقیه در یگان‌های نظامی، به صورت مجازی از محضر ایشان بهره برده و نمی‌توانند در کلاس درس به صورت مستقیم حضور یابند. این تعداد طلاب جدا از حاضران همیشگی در کلاس‌های درس برگزار شده ایشان در مسجد اعظم هستند.
ویژگی طلاب درس خارج در اهواز این است که در کنار درس خود به فعالیت‌های تبلیغی اشتغال دارند و وظیفه محول شده را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهند. بنابراین طلاب درس خارج آیت‌الله موسوی جزایری افزون‌بر درس خواندن مطلوب از محضر اساتید دیگر مشاوره و راهنمایی می‌بردند. ولی در کنار فعالیت‌های درسی خود به اداره کردن مساجد و فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی می‌پردازند.
خبرگزاری رسا ـ آیا درس‌های خارج ایشان را پوشش رسانه‌ای می‌‌دهید؟
در برهه‌ای از زمان کلاس‌های درس خارج آیت‌الله موسوی جزایری از شبکه ماهواره‌ای الاهواز پخش می‌شد، ولی اکنون دیگر پخش نمی‌شود. با این وجود نیازی نیز به پخش رسانه‌ای احساس نشده و پوشش رسانه‌ای برگزاری کلاس‌های درس خارج مرسوم نیست.
خبرگزاری رسا ـ آیا متن یا صوت دروس خارج آیت‌الله موسوی جزایری در اختیار طلاب غیر اهوازی نیز قرار می‌گیرد؟
درس خارج آیت‌الله موسوی جزایری جزو معدود درس‌هایی است که به عنوان درس خارج معتبر در سایت مدرسه فقاهت قم به صورت صوتی و نوشتاری مورد استفاده طلبه‌ها است. یعنی درس خارج ایشان پیاده، تنقیح و به سایت مدرسه فقاهت فرستاده می‌شود. در حالی که این مدرسه همه درس‌های خارج فقه و اصول را مورد استفاده قرار نمی‌دهد. آیت‌الله موسوی جزایری از اساتید درس خارجی هستند که از طریق مدرسه فقاهت طلاب نیز از محضر ایشان استفاده می‌کنند./9456/403/ر
گفتوگو از حاتم شرفی