زنان قربانیان اصلی عرفان حلقه/ کم‌کاری نهادهای دینی؛ یک تهدید بزرگ
اشاره
در قرن اخیر پس از آن که اربابان قدرت و ثروت به‌این‌علت که دین را مانع دست‌یابی به خواسته‌های نامحدود مادی خود می‌دانستند دست کلیسا و دین را از مبادلات زندگی جمعی و فردی بشر کوتاه کردند و توانستند این دیدگاه را که دین هیچ ارتباطی به زندگی فردی و اجتماعی انسان ندارد را در سرتاسر گیتی ترویج دهند و سکولاریسم و لائیسم را بر تمدن بشری حاکم کنند و در همین زمان بعدازآن که بشر تمامی لذت‌های مادی و حیوانی را تجربه کرد و به اوج لذت‌گرایی رسید بازهم در وجود خود یک خلأ و یک گمشده را احساس کرد که هرچه بر لذایذ خود می‌افزود این حفره و خلأ بیشتر می‌شد تا این‌که به پوچی و نهیلیسم رسید و سر از خودکشی و قتل نفس درآورد و تنها در همین هنگام بود که اربابان قدرت و ثروت متوجه شدند که گمشده بشر معنویت و دین است ولی باز ازآنجایی‌که حاضر نبودند دین را به زندگی بشر بازگردانند تصمیم گرفتند جای آن را با دین‌های ساختگی و عرفان‌های انحرافی نوظهور پر کنند تا به‌این‌ترتیب بتوانند بشر را به گمشده او رسانده و از طرف دیگر بتوانند در قالب این دین‌های ساختگی و عرفان‌های کاذب به اهداف و منافع بیشتری دست‌یافته و بهره‌کشی خود را از بشر دوچندان‌تر از قبل کنند.
هرچند که امروزه بیشتر شمار فرقه‌های ساختگی و نوظهور در غرب و کشورهای مبتنی بر فرهنگ غربی است؛ اما متأسفانه جوامع اسلامی هم از این تحفه غربی بی‌نصیب نبوده و غرب و اربابان قدرت در قالب ماهواره و رسانه‌های مختلف این فرقه‌های منحط را در راستای تأمین اهداف خود در جهان اسلام نیز منتشر کردند و ایران هم از این تحفه بی نصب نبوده و متأسفانه در سال‌های اخیر با استفاده از جریان‌های سیاسی خاص و ورود سبک زندگی غربی به کشور ما شاهد ظهور عرفان‌های منحط مختلف ازجمله عرفان حلقه بوده‌ایم که متأسفانه عرفان انحرافی حلقه بیشترین طرفدار را در کشور به‌خصوص در میان بانوان و بیماران داشته و توانسته به بهانه انرژی‌درمانی از غفلت مسِؤولان استفاده کرد ه و بیشترین سو استفاده مالی و جنسی را از مردم به‌ویژه بانوان داشته باشد.
خبرنگار خبرگزاری رسا در همین زمینه با خانم فاطمه میرزاییان، کارشناس عرفان و فرقه‌های نوظهور و دانش آموخته جامعه الزهرا(س)قم به گفت‌وگو نشسته و دیدگاه‌های ایشان را در خصوص علل گرایش زنان به عرفان‌های نوظهور ازجمله عرفان منحط حلقه را در ایران جویا شد که تقدیم حضور خوانندگان محترم می شود.
رسا ـ اگر ممکن است در ابتدا برای ما در خصوص عرفان‌های نوظهور در ایران توضیح داده و بفرمایید پرطرفدارترین عرفان نوظهور در کشور چیست؟
عرفان‌های نوظهور یا همان مکاتب و فرقه‌های انحرافی در ایران با ورود سبک زندگی غربی و ورود کشور به عرصه تمدن شبه مدرن غربی آغاز شد و جریان‌های سیاسی خاص هم با ترویج سبک زندگی غربی به گسترش این‌گونه عرفان‌های کاذب به بهانه پرستیژ یا کلاس فردی و اجتماعی کمک کردند.
در حال حاضر در کشور یکی از پرطرفدارترین فرقه‌های نوظهور عرفان حلقه است که به‌وسیله انرژی‌درمانی و سوء استفاده از بیماران صعب‌العلاج به‌خصوص بانوان توانسته برای خود طرفداران زیادی کسب کند و درحالی‌که ورود به این فرقه آسان است ولی خارج شدن از آن گاهی بهایی به گرانی جان افراد داشته و در این فرقه شیطان، جنیان و موجودات ماورایی از تقدس خاصی برخوردار هستند و مسترها( واسطان میان خدا و انسان) معتقدند که خروج از عرفان حلقه موجب می‌شود که این موجودات به انسان ضربه بزنند و اولین مقدمات آموزشی این فرقه ارتباط با این موجودات و استفاده از آن‌ها است.
تأکید بر مشکلات اساسی مردم محوری‌ترین دلیل جذب به عرفان حلقه است
رسا ـ باوجود خطراتی که این فرقه دارد مهم‌ترین دلایل جذب افراد به‌خصوص زنان را به این فرقه در چه می‌دانید؟
یکی از محوری‌ترین دلایلی که مردم از جمله زنان به این فرقه‌ها جذب می‌شوند این است که این فرقه‌ها برخلاف دیگران که به مشکلات مردم بی‌توجه هستند مشکلات اساسی مردم را در دستور کار خود قرار داده و ادعا می‌کنند مشکلاتی را که حتی مابقی افراد ازجمله متخصصان قادر به حل آن نیستند را می‌توانند حل کنند و متأسفانه ازآنجایی‌که عرفان حلقه بر روی مشکلات اساسی مردم ازجمله بیماری‌های صعب‌العلاج تکیه کرده و معتقد است از طریق مسترها که واسطه میان مردم و خدا هستند و از طریق انرژی‌درمانی می‌تواند مشکلات مردم را حل کند جذب زیادی داشته است.
به‌جز دلیل بالا دلایل دیگری هم برای جذب افراد به این فرقه وجود دارد که تبلیغ رودررو یا چهره به چهره توانسته به این فرقه در جذب افراد کمک مؤثری داشته باشد.
ضعف تعلیم و تربیت دینی یکی دیگر از دلایل جذب بانوان به عرفان حلقه بوده است به‌گونه‌ای که تعلیم و تربیت دینی در جامعه ما به کلیشه‌هایی تبدیل‌شده که در کتب مدارس یا رسانه‌ها به آن پرداخته می‌شود و بیشتر بر مباحث کلامی یا دستورات فقهی استوار است و ابعاد تربیتی در آن‌ها به‌روشنی دیده نشده تا در درونی سازی باورها و ارزش‌های دینی موفق باشد که همین ضعف موجب سو استفاده مؤسسان عرفان‌های نوظهور شده است.
همچنین ناکارآمدی، روزآمد نبودن و بی‌توجهی به نیاز مخاطبان در امر تبلیغ از یک‌سو و سستی و سوء تدبیر در مدیریت نظام تبلیغ فرهنگ دینی از سوی دیگر به‌طورکلی موجب ضعف تبلیغات دینی شده و زمینه را برای تأثیرپذیری بخشی از مردم در برابر تبلیغات فرق فراهم کرده است.
غفلت از ابعاد انگیزشی دیندومین دلیل گرفتار شدن افراد در دام فرقه‌های انحرافی است
ازآنجایی‌که پرداختن به معارف دینی در ابعاد شناختی و رفتاری محصورشده و بعد هیجانی و عاطفی کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد به همین دلیل این خلأ زمینه را برای گسترش فرقی که رویکردهای انگیزشی قوی دارند، گشوده و هموار کرده است.
همچنین رفاه‌طلبی افراد، مادی‌گرایی، مصرف‌گرایی و تجمل‌گرایی افراد را از توجه به معنویت ناب بازداشته و به معنویت‌هایی که رویکردی دنیوی و این جهانی دارند سوق می‌دهد.
مشغله‌های فزاینده در زندگی افراد را سرگرم و گرفتار کرده و فرصت پرداختن و تعلق‌خاطر به مسائل دینی را زا آن‌ها گرفته است به همین دلیل گرایش افراد به معنویت‌های در دسترس و تفننی بیشتر شده است.
کم‌کاری نهادهای دینی و سرخوردگی سیاسی به‌نوعی ترویج گر فرق و عرفان‌های نوظهور است
کم کارکردی نهادهای دینی نظیر مساجد و حوزه‌های علمیه زمینه مناسبی را برای فعالیت و عضوگیری جریان‌های فرقه‌ای ایجاد کرده است، در یک حکومت دینی هر مشکلی که مردم را به احساس نارضایتی از سازمان‌ها و مدیران نظام سیاسی برساند، نسبت به دین هم نوعی حالت سرخوردگی ایجاد می‌کند که در این شرایط زمینه مناسبی برای گرایش به ادیان غیررسمی و فرقه‌های ناهم‌سو با حکومت پدید می‌آید.
رسا ـ نقش حوزه های علمیه در مبارزه با عرفان های نوظهور چیست؟
کمرنگ شدن اجتهاد پویا در مراکز حوزوی زمینه گسترش فرقه‌های انحرافی را فراهم کرده است
در حوزه‌های علمیه به‌ویژه در بعد علوم اخلاقی اجتهاد پویا وجود ندارد و ذخیره موجود در منابع دینی در دسترس جامعه نیست، به‌طوری‌که از جهت حجیت و کارآمدی آموزه‌های اخلاقی و معنوی مشکل‌داریم و معمولاً افراد احساس می‌کنند که دین خشک‌تر و نحیف‌تر از آن است که نیازهای معنوی آن‌ها را پاسخ دهد به همین جهت زمینه برای رفتن به‌سوی فرقه‌های انحرافی و ادیان ساختگی فراهم می‌شود.
تضاد هنجاری بعدازآن قلاب دیگر علت رشد فرقه‌های انحرافی در کشور است
انقلاب اسلامی با تکیه‌بر نیروی مستضعفین و طرح آرمان‌های درخشان اسلامی و ملی شکل گرفت، اما پس از سال‌های دفاع مقدس به‌تدریج آن آرمان‌ها کمرنگ شد و گاهی برخلاف آن عمل شد به‌این‌ترتیب نوعی تضاد هنجاری (آنومی) پدید آمد که موجب شکل‌گیری زمینه‌های گرایش به فرقه‌ها و ادیان غیررسمی شد و همچنین بی‌توجهی و بی‌خبری مسؤولان نظام و حوزه‌های علمیه نسبت به توسعۀ فرقه‌های انحرافی و ادیان ساختگی نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبود.
اضافه بر این در چند دهه گذشته ایالات‌متحده در توسعه صنایع فرهنگی در راستای ارائه ابر فرهنگ جهانی رشد زیادی را تجربه کرده است؛ بنابراین امروزه سایر فرهنگ‌ها تحت تأثیر فرهنگ و ارزش‌های آمریکایی بوده و «بحران ارزش‌ها یا هنجارها در جوامع صنعتی نوین غرب به‌ویژه ایالات‌متحده» کم‌وبیش سایر کشورها، حتی فرهنگ ایران اسلامی را نیز تحت تأثیر قرار داده و موجب افزایش تعداد فرق در قلب انقلاب شده است.
هوش معنوی (عقلانیت عبودی) استعدادی است که در همه انسان‌ها و جود دارد و فرد با استفاده از آن می‌تواند، معبود حقیقی را از معبودهای دروغین، اهل معنای حقیقی را از مدعیان معنویت و راه درست سلوک را از راه‌های انحرافی بازشناسند، متأسفانه ناتوانی نظام‌های آموزشی و پرورشی و خانواده‌ها و برنامه‌های دینی و تبلیغی حوزه‌ها در شکوفایی هوش معنوی، زمینه گرایش و پذیرش مردم نسبت به فرق و ادیان انحرافی را مساعد کرده و زمینه گستردگی این فرق را فراهم می‌کند.
نیاز فطری به معنویت و دین بستر گرایش مردم به فرق
گرایش فطری مردم به دین و معنویت فشاری را ایجاد می‌کند که انسان را به‌سوی معنویت و دین پیش می‌برد و درحالی‌که معنویت حقیقی عرضه مناسبی نداشته باشد و زمینه برای فرقه‌های انحرافی و معنویت‌های کاذب فراهم می‌شود.
سبک زندگی غربی، سودجویی اقتصادی،مدرنیته و سرعت تغییرات، رسانه‌ها، برخی از رویکردها پژوهشی و تحلیلی در جامعه‌شناسی،معرفی سینه‌به‌سینه، کارآمدیبرخی از تعالیم فرق، اعتراض فرق به وضع موجود مردم و حمایت از آن‌ها، جستجوی معنای زندگی،خوش برخوردی مبلغان فرقه‌ها، انجام فعالیت‌های خیرانه، نهادسازی فرق، جاذبه‌های جنسی و داشتن روابط آزاد میان پیروان فرق و ترویج نمادها بخصوص در رابطه با گروه‌های مرتبط با شیطان‌گرایی ،معنویت‌های نوظهور و دوره‌های آموزشی،کلاس اجتماعی،زوال اشتراک اجتماعی و جستجوی هویت‌بخش از دلایل عمومی گرایش مردم به فرق است.
رشد شور تبلیغی جدید از سوی بسیاری از دین‌های شرقی و افزایش و گسترش اطلاعات درباره آن‌ها علت پیدایش فرقه‌ها در کشورهای مختلف ازجمله ایران بوده و همچنین حرکت‌های معنوی خود خاسته و رقابت با سایرین در فضایی که به علت کثرت‌گرایی، فردگرایی و خصلت بازاری جامعه پدید آمده، علتی برای پیدایش و گسترش معنویت‌های نوظهور است.
انجام مطالعات تجربی درباره کف بینی و طالع بینی، پیشگویی، انواع روشن بینی ها، درمان‌های مکمل، ارتباط با ارواح و پیدایش قرص‌های روان‌گردان خود به‌مرورزمان وجود فرقه‌های انحرافی را برای مردم تشریح کرده و عادی جلوه داده است.
رسا ـ دلایل اختصاصی گرایش زنان به فرق نو ظهور چیست؟
فراغت خاطر، تکیه‌بر احساسات و روحیه جمع‌گرایی از دلایل اختصاص گرایش زنان به فرق است
طرح موضوعاتی مانند گفتگوی تمدن‌ها، راز پردازی، اشتیاق انسان برای تجربه کردن حالات عرفانی، امید دهی اجتماعی و هم سویی با مردم از دیگر دلایل عمومی گرایش به عرفان کاذب عنوان است، به‌طور خاص خانم‌ها اولاً از روحیه لطیف‌تری برخوردارند و مسائل معنوی برای آن‌ها جذابیت بیشتری دارد و چه معنویت حقیقی و چه معنویت کاذب از سوی آن‌ها بیشتر موردتوجه قرار می‌گیرد و همچنین به دلیل این‌که خانم‌ها نسبت به آقایان از فراغت بیشتر و اختیار بیشتری در تنظیم کارهای شخصی برخوردار هستند و فرصت شرکت در جلسات و دوره‌های آموزشی را بیشتر دارند بیشتر از مردان در دام فرقه‌های انحرافی گرفتار می‌شوند.
اضافه بر این روحیه جمع‌گرایی در خانم‌ها بیشتر است و به محافل و دوره‌های مختلف گرایش بیشتری دارند که این موضوع موجب شده قربانیان اصلی فرق و عرفان‌های نوظهور زنان باشند.
صدمات ناشی از ارتباط با فرق کاذب
سوء استفاده جنسی از زنان،طلاق و از هم پاشیدگی کانون خانواده‌ها، از بین رفتن توان جسمی و از دست دادن توانایی در اثر استفاده از درمان‌های نادرست و غیراصولی در این فرق تنها بخشی از تبعاتی است که این فرق در جامعه داشته‌اند و با توجه به این‌که قربانیان این فرق از آن‌ها می‌ترسند حاضر به شکایت یا اعلام هرگونه جرمی علیه آن‌ها نیستند و متأسفانه چون در این فرق ازجمله عرفان حلقه دوره‌های آموزشی درباره موجودات ماورایی مثل شیاطین و جنیان وجود دارد اعضا از این موجودات ترسیده و حاضر نیستند از فرقه خارج شده یا علیه آن اعلام جرم کنند البته در مواردی این فرقه با جنیان و امثال این ها اقدام به برقراری ارتباط و ایجاد ترس برای اعضای خود می‌کند که این موضوع در عرفان حلقه رواج زیادی دارد.
نتیجه‌گیری
بر اساس آنچه گفته شد زنان قربانیان اصلی فرق و عرفان‌های نوظهور بوده و بهروش‌های مختلف مورد سو استفاده قرار می‌گیرند بنابراین برای این‌که این‌گونه فرق در جامعه ریشه‌کن شوند باید نهادهای دینی و فرهنگی برنامه‌ریزی درستی برای مردم انجام دهد و مردم را از خطرات این‌گونه فرق آگاه کنند و همیشه مردم به‌خصوص زنان باید به این موضوع توجه کنند که عرفان حلقه یا همان انرژی‌درمانی یکی از خطرناک‌ترین فرق کاذب موجود در ایران است و بانوان کشور اسلامی باید به‌شدت مراقب باشند تا در دام این فرق گرفتار نشوند زیرا زنان قربانیان اصلی این فرقه بوده و با ورود به آن دیگر امکان خروج از فرقه جعلی ندارند./968/گ402/س
خبرنگار: فاطمه قاسمی