انسان برای آن که مظهر خالق شود باید درون خود را زیبا بسازد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حضرت آیت الله عبدالله جوادی آملی، بعد از ظهر امروز در جلسه درس اخلاق هفتگی خود که در بنیاد علوم وحیانی اسراء برگزار شد، با اشاره به نزدیک بودن ماه رجب اظهار داشت: رجب ماهی مبارک است و باید از خدا بخواهیم توفیق بهره برداری از این ماه پر برکت را به همه ما عنایت کند.

موعظه و نصیحت غیر از علم اخلاق است

وی با بیان این که موعظه و نصیحت غیر از علم اخلاق است، ابراز داشت: اخلاق موضوع و محمول دارد و از علوم دشوار به شما می رود؛ اگر کسی بخواهد متخلق بشود باید مظهر خالق شده و خود را بسازد، چراکه ما در قیامت دو گونه چهره داریم هم سیاه و هم سفید، بنابراین باید طوری رفتار کنیم که چهره خود را در قیامت زیبا بسازیم.

حضرت آیت الله جوادی آملی ادامه داد: البته روشنایی چهره ما در قیامت به دست خود ما است؛ همچنان که همین خواسته را در دعای وضو از خداوند می کنیم «اللهم بیض وجهی»، بنابراین انسان برای آن که مظهر خالق بشود باید درون خود را طوری بسازد که زیبا شود.

جوهره و رهآورد اخلاق با موعظه فرق دارد

وی در تبیین تفاوت موعظه با اخلاق عنوان کرد: هم جوهره و هم رهآورد اخلاق با موعظه فرق دارد؛ چرا که بخشی از اخلاق فهم تجرد، شؤون، ابدیت و توانمندی روح است که اثبات کردن آن کار آسانی نیست و بخش دیگر اخلاق مبارزه با نفس است که آن هم کار سختی است همچنانکه اهل بیت(ع) فرموده اند باید با دشمن درون یعنی هوا و هوس همانند دشمن بیرون جنگید.

استاد برجسته تفسیر قرآن افزود: پیامبر گرامی اسلام در سخنی نورانی می فرماید: «بزرگ ترین دشمن تو هوای نفس است» چراکه دشمن بیرون از ما نفت و گاز و خاک و در نهایت جان را می خواهد و کاری بیشتر از او ساخته نیست؛ اما دشمن درون و هوا و هوس از ما دین می خواهد.

وی با اشاره به این که شیطان می خواهد انسان را اسیر خود کند، یادآور شد: شیطان می خواهد انسان را تحت ولای خود قرار دهد و او را مشرک کند و در سلسله انبیاء اگر آمار متنبیان و رسولان دروغین از پیامبران واقعی بیشتر نبوده کمتر نیست.

جهاد اصغر، اوسط و اکبر

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که سه نوع جهاد اصغر، اوسط  و اکبر وجود دارد، خاطرنشان کرد: جهاد با دشمن بیرون برای حفظ جان و مال و سرزمین طبق حدیث معروف همان جهاد اصغر است ولی جهاد اکبر جهاد با نفس است چراکه دشمن درون ضرر سنگین تری دارد؛ این درست است که با آهن جنگیدن هم کار هر کسی نیست ولی باز هم جهاد با نفس سخت تر است و جهاد اوسط هم محبت و عشق اهل بیت(ع) را در دل داشتن و با آن از دنیا رفتن است.

وی تأکید کرد: دفاع مقدس هشت ساله ماه را «آه» پیش برد نه آهن و جنگ ما با سلاح مبارزه با نفس پیش رفت درحالی که دشمن همه چیز داشت، بنابراین اگر دشمن بزرگ یعنی نفس را کوبیدیم بر دشمن کوچک هم غالب خواهیم خواهد بود.

در جهاد درون اسارت و پیروزی و شهادت وجود دارد

رییس بنیاد علوم وحیانی اسراء با بیان این که در جهاد با دشمن بیرون یا اسارت یا پیروزی و یا شهادت است، اظهار کرد: در جهاد درون هم به همین شکل است، شخص در مبارزه با نفس یا شهید می شود، یا فاتح و یا اسیر؛ در جهاد اصغر اگر اسیر شد دشمن حداکثر مال و جان او را می گیرد ولی در جهاد اکبر دشمن می خواهد دین و در نهایت همه چیز را از او بگیرد؛ اما همچنان که بیان شد یک نوع جهاد با نام اوسط نیز داریم؛ در روایات محب اهل بیت مرگش همانند شهادت است ولی او شهید در جهاد اکبر نیست بلکه این شهادت اوسط است؛ در جهاد اوسط نفس می خواهد معصیت کند و عقل می خواهد اطاعت کند.

رییس مؤسسه اسراء در بخش دیگری از سخنان خود ابراز کرد: جهاد اکبر بیشتر قابل دست یابی نیست و چون جهاد اکبر در دسترس نیست در روایات همین جهاد اوسط را اکبر گفته اند؛ هنر دیدن بهشت و جهنم است نه فهم آن، هنر فهم آتش از طریق دود نیست بلکه هنر دیدن آتش است همچنانکه امام رضا(ع) فرمود: از ما نیست کسی که می گوید بهشت و جهنم الان خلق نشده است.

مقام والای شهید در جهاد اکبر

وی در تبیین مقام والای شهید در جهاد اکبر یادآور شد: اگر کسی در میدان جهاد اصغر شهید شد آن همه برکات برای او وجود دارد؛ خداوند آن ها را زنده می داند، روزی خور نزد خدا بوده و خوشحال هستند حال اگر کسی شهید جبهه جهاد اوسط بود او چه رزق و خوشحالی دارد بنابراین مقام شهید در جهاد اکبر قابل وصف نیست و اگر کسی در فضای جهاد اکبر شربت شهادت نوشید در اوج رزق و فرح و بشارت قرار دارد.

حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان این که علم اخلاق به مراتب از فقه و اصول مشکل تر است، خاطرنشان کرد: با برهان کام کسی شیرین نمی شود؛ استادی که در کلاس درس زنبور عسل و خود عسل را تشریح کند نمی تواند کام دانشجویان را شیرین کند و همین طور با تدریس فقه و اصول اخلاق حاصل نمی شود.

اخلاق ساختنی است

وی در پایان عنوان کرد: اخلاق از خَلق و آفرینش می آید یعنی برای متخلق شدن باید انسان خود را بسازد و می تواند در قیامت چهره خود را یوسفی کند و یا همچنان که در برخی روایات آمده است همچون برخی از یهودی ها درقیامت چهره ای زشت تر از بوزینه داشته باشد؛ اما درست کردن چهره یوسفی و حتی بالاتر از آن برای انسان امکان دارد و باید از خدا توفیق این امر را بخواهد./1330/پ201/ج