همایش اشراق اندیشه مطهردر مشهد برگزار شد
به گزارش خبرنگارخبرگزاری رسا در مشهد، کریم مجتهدی، استاد پژوهشگاه علوم انسانی امروز15 اردیبهشت در دهمین همایش اشراق اندیشه مطهر که در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، به نحوه تعامل جهان اسلام با غرب تا عهد رنسانس پرداخت و تصریح کرد: در دوره جنگ‌های صلیبی مسیحیان کتاب‌های دانشمندان ایرانی و مسلمان را با خود به غرب برده و آنان را ترجمه کردند.
وی با بیان این که در اواسط قرن دوازدهم میلادی پرخواننده ترین کتاب مسلمانان نزد غربی‌ها اندیشه‌های ابن سینا بود، گفت: این علاقه به خوانش اندیشه‌های ابن سینا در غرب تا جایی پیش رفت که 45 تا 50 نسخه در غرب منسوب به ابن سینا یافت شد که از آن ابن سینا نبود؛ بلکه در مکتب این اندیشمند ایرانی نوشته شده بود.
مجتهدی با بیان این که از قرن 12 میلادی تا به امروز قرن به قرن نوشته‌های بسیاری با تأثیرپذیری از ابن سینا در غرب نوشته شده است، ادامه داد: غرب به ما چیزی نداد و تنها کتاب‌های ما را به صورت یک طرفه به سرزمین خود برد و پیشرفت کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به این که از سال 1209 میلادی به بعد نخستین دانشگاه در غرب و در کشور فرانسه ایجاد شد، گفت: تا پیش از این در غرب مدارس وجود داشتند و نه دانشگاه‌ها و دانشگاه‌ها از ابتدای قرن 13 به منظور نظام مند کردن آموزش و تربیت ایجاد شدند.
وی تصریح کرد: دانشگاه‌ها در غرب برای آزاد کردن تعلیمات نبودند؛ بلکه به منظور منضبط کردن تعلیمات و با تأسیس چهار دانشکده ادبیات، حقوق، پزشکی و الهیات به وجود آمد که پرجمعیت‌ترین دانشکده از این میان دانشکده حقوق آن هم به دلیل اشتغال زایی اش بود.
استاد دانشگاه تهران گفت: از قرن 14 میلادی به بعد تفکر ابن رشدی جای خود را در میان غربیان باز می‌کند و غرب ابن سینایی باقی نمی‌ماند.
وی به عملکرد صدا و سیما در استفاده از لغات غربی انتقاد کرد و گفت: جوانان بدانند که زمان آموزش آنان نگذشته است، جوانان امروز باید بدانند در شناختن خود و همچنین تفکر، تاریخ و مسائل ایران کوشا باشند.
مجتهدی خطاب به جوانان گفت: نگذارید در مهدهای کودکمان انگلیسی بیاموزند، این ننگ است برای ایران که کودکانش به زبان غربی تکلم کنند.
داریوش رحمانیان، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران درادامه گفت: متاسفانه در ایران غفلت عجیبی نسبت به بررسی‌های شرق شناسی و اسلام شناسی وجود دارد و علی رغم این که در تاریخ ما ورود شرق شناسان تأثیر بسیاری بر کشور گذاشته و بسیاری از تفکرات ما را دگرگون کرده است، ما از شناخت صحیح آنها غفلت کرده‌ایم.
وی با اشاره به این موضوع که در مؤوسسات ما نسبت به بررسی شرق شناسان و آثار آنها کم توجهی می‌شود، تصریح کرد: ما معمولا با نمایندگان فکریمان سوژه باورانه رفتار می‌کنیم و به درجات از ضرورت تحلیل‌های تاریخی و گفتمانی غافل هستیم.
رحمانیان کم توجهی به تاریخ مفهوم‌ها را مشکل دیگر دانست و تاکید کرد: در کشور ما از کلماتی مانند توسعه، ترقی، حقوق و غیره استفاده شده؛ اما در خصوص تاریخ آنها سخنی به میان نیامده است. حتی در خصوص مفهوم غرب نیز که باید بدانیم که غرب چیست و غربی کیست سخنی به میان نیامده است.
این استاد دانشگاه افزود: مفهوم غرب و شرق دارای سابقه‌ای کمتر از 300 سال است که در یک شرایط تاریخی به وجود آمده بنابراین باید به این نکته توجه شود که قرار نیست این مفاهیم اذلی باشند.
وی با طرح این پرسش که آیا مفهوم غرب و شرق یک کل به هم پیوسته است و یا این که در غرب با پراکندگی و تکثر روبرو هستیم، گفت: یکی از افرادی که بر روی این امر تاکید داشته مطهری است به طوری که گفته آیا ما یک تمدن یک پارچه اسلامی داریم؟ آیا زمانی که می‌گوییم ایران شناس در واقع با یک هویت ثابت ایارن شناسی یا شرق شناسی مواجه هستیم؟.
رحمانیان ضمن بیان این نکته که در شرق شناسی غالب‌ها و گفتمان‌های گوناگونی وجود دارد، خاطرنشان کرد: شرق شناسی را نمی‌توان یک پدیده واحدی که در دستان استعمار است بدانیم حتی میان شرق شناسان و ایران شناسان افرادی بوده‌اند که مسلمان شده‌اند که نمونه آن ریچارد فراید بود که خود را یک ایران دوست معرفی می‌کرد.
وی با تاکید بر این که انحطاط ابزاری برای ایجاد اسلام هراسی است، گفت: غرب اسلام را مخوف، ضد علم، ضد انسانیت و دچار انحطاط معرفی می‌کند تا بتواند به این بهانه به کشورهای اسلامی حمله کند و این گونه حرکت خود را توجیه کند که من می‌خواهم تمدن شکوفای غرب را به این منطقه بیاورم تا آنها تمدن غرب را خدشه دار نکنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با طرح این پرسش که علت انحطاط و عقب افتادگی ما چیست؟ بیان کرد: گفتمان انحطاط نزد برخی غربی‌ها ابزاری برای اعمال سلطه است و غرب برای این که تهاجمش به شرق اسلامی را توجیه کند نیاز دارد از کلماتی مانند انحطاط استفاده کند./934/202/ب3