نشانه‌های گرایش جهانی به معنویت و عوامل رشد آن
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام والمسلمین مسعود آذربایجانی، دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، امروز در نشست علمی روانشناسی معنویت که در مرکز همایش های بین المللی غدیر برگزار شد، خاطرنشان کرد: برخی از نشانه های گرایش جدی و جهانی به سوی معنویت که مشاهده می شود، افزایش رو به گسترش جنبش ها و گروه ها و فرقه های معنوی، توسعه حجم مطالعات و پژوهش ها و منابع در حوزه معنویت، اهمیت جایگاه معنویت در نهادهای اجتماعی، توسعه به مطالعات میان رشته ای از جمله جامعه شناسی معنویت و روان شناسی معنویت، توجه به نقش معنویت در سلامت و بهداشت و تربیت رشد و سایر ابعاد روان شناختی است.
دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار داشت: امروزه در دهه اخیر تحقیقات به این سمت رفته که بحث معنویت و رشد آن در بهسازی اجتماعی مؤثر است؛ به این دلیل بحث معنویت در سازمانی در بخش های مدیریتی مطرح است.
وی ضمن بیان تعاریفی از معنویت از نظر دانشمندان، به تعریف مختار از معنویت پرداخت و تصریح کرد: فراروی از حس(در معرفت شناسی)، ماده(در هستی شناسی) و بدن(در انسان شناسی) در ابعاد شناخت، احساسات و عمل به سوی خداوند به عنوان مبدأ، مرکز و مقصد و باطن جهان هستی است.
حجت الاسلام والمسلمین آذربایجانی پس از بیان تعریفی از دین گفت: ساختار حیات دینی شامل نگرش ویژگی به جهان، تأثیر امور ماورای طبیعت در جهان، جاودانگی انسان، کتوبات مقدس، مفاهیم رستگاری و قانون اخلاقی، امور مقدس، بعد عقلی و معرفتی ایمان، جنبه عاطفی و احساس ایمان، جنبه علمی ایمان و گروه اجتماعی مؤمنان می شود.
دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یادآور شد: معنویت، باطن دین و لب و لباب و هسته آن است و رابطه دین و معنویت اعم و اخص است، پس معنویت بخشی از دین است؛ دین علاوه بر ابعاد ظاهری، نهادی، تفاوتی، ثابت و نقلی و غیره دارای همه ویژگی های معنویت هم در هسته و باطن خود است.
وی با بیان تعریفی از روان شناسی خاطرنشان کرد: مکاتبی که بر اساس نگاه تجربی به روان شناسی به وجود آمدند شامل مکتب های روان تحلیل گری و رفترا گرایی است که معنویت زدا بودند و در مکاتب انسان گرایی و شناخت گرایی گرایش به معنویت بیشتر می شود.
حجت الاسلام والمسلمین آذربایجانی اظهار داشت: فنون معنوی، هویت معنوی، درمانگری یکپارچه معنوی و درمانگری چندبعدی معنوی از نمونه های درمانگری های معنوی به شمار می رود.
دانشیار گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به برخی از فنون درمانگران معنوی در حل مشکلات تصریح کرد: ذهن آگاهی، پذیرش، فضیلت، دلبریدگی، حضور قلب، مراقبه، مقابله های دینی، معنادرمانی، نوسازی معنوی(توبه) و تسکین روح از فنون درمانگران معنوی در حل مشکلات است.
وی گفت: عمده ترین مسائل روان شناسی معنویت عبارت از تبیین معنویت، سنجش معنویت، عوامل و زمینه های افزایش معنویت، آثار و پیامدهای آن، رابطه معنویت و اخلاق معنویت و سلامت جسمی، معنویت و سلامت روانی، تجربه های معنوی و عرفانی، مراحل رشد معنوی و اعمال و تمرین های معنوی است.
حجت الاسلام والمسلمین آذربایجانی به رویکرد های روان شناختی به معنویت اشاره کرد و یادآور شد: رویکرد پدیدار شناختی، رویکرد روان پویشی، عصب شناختی، روان شناسی تکاملی، رویکرد پست مدرن و هرمنوتیک و رویکرد عامیانه، رویکردهای روان شناختی به معنویت است./822/پ202/ی