جواز دریافت خسارت تأخیر و سودهای ناشی از کسب و کارهای تولیدی
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا،حجت الاسلام فقیهی، استاد حوزه علمیه قم، ظهر امروز در شبستان نجمه خاتون(س) حرم حضرت معصومه(س) در برنامه آفتاب شرقی با اشاره به اینکه زیارت حضرت معصومه(س) توسط سه امام معصوم توصیه شده و امام رضا(ع) برای ایشان یک زیارت نامه خاص تعلیم داده اند، گفت: این بانو برای مردم ایران و شیعیان جهان و مسلمان منشأ برکات زیادی بوده‌اند و پاداش زیارت این بانوی کریمه(س) بهشت عنوان شده است.
وی با تأکید بر اینکه پرچم اسلام در دوران بنی عباس به وسیله فرزندان حضرت موسی بن کاظم برافراشته شده است، افزود: امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) با هجرت خود به ایران و تعلیم اصول ناب محمدی به مردم این خطه منشأ برکات زیادی برای مسلمانان شدند که انقلاب اسلامی ایران به عنوان عنصر تحول آفرین در منطقه و جهان یکی از این برکات است.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: امام رضا(ع) با نشست های علمی که در زمان اقامت خود در خراسان با سایر علما داشتند نه تنها به ترویج اسلام کمک کردند بلکه با رفتار و مباحثات علمی خود برتری اسلام و کامل بودن آن را بر سایر ادیان به اثبات رساندند بر همین اساس یکی از القاب این حضرت«عالم آل محمد» است.
حجت الاسلام فقیهی با تأکید بر اینکه اختصاص این لقب به امام رضا(ع) به این معنا نیست که سایر ائمه(ع) علم زیادی نداشتند بلکه این لقب به علت فعالیت‌های علمی و مناظرات زیاد امام رضا(ع) با بزرگان سایر ادایان و فرق به ایشان اختصاص داده شده است، گفت: تمامی ائمه(ع) عالم به علوم وحی بودند و خداوند تمامی علوم را به آن‌ها داده بود.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از القاب امام رضا(ع)«امام رئوف» است، ادامه داد: وهابیت در اینکه ائمه معصوم(ع) می‌توانند حاجت انسان را روا کرده یا اینکه اصلاً توانایی حاجت دادن را دارند یا نه تردید داشته و یا خود را به نادانی زده‌اند، اظهار کرد: وهابیان بیان می کنند که مرده نمی‌تواند در زندگی انسان نقش داشته باشد در حالی که همه ما در زندگی خود به وفور شاهد برآورده شدن حاجت های خود توسط این بزرگان از جمله امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) بوده‌ایم و در این زمینه هیچ جای تردیدی وجود ندارد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به مباحث اقتصادی و نظام بانک داری گفت: اسلام به شدت مسلمانان را از نظام اقتصادی ربوی بر حذر داشته و ربا را در حکم محاربه با خدا می‌داند به همین علت از آن نهی کرده است.
وی افزود: براساس قوانین اسلامی اگر کسی پولی را به بانک بسپارد و بخواهد سود آن را دریافت کند اگر این سپردن پول به بانک در حکم قرض باشد دریافت سود آن حرام و ربا بوده و اگر این پول حکم قرض را نداشته باشد و برای انجام فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی به بانک سپرده شود دریافت سود حاصل از کسب و کارهای حلال اشکال نداشته و حکم ربا را ندارد.
کارشناس رسانه ملی با تأکید بر اینکه دریافت سود و دیرکرد از دیگران در حکم ربا بوده و دریافت آن حرام است، تصریح کرد: طبق نظر رهبر معظم انقلاب اگر کسی در یک معامله واقعی نه یک معامله صوری چکی را دریافت کرده باشد و بخواهد این چک را قبل از رسیدن موعد نقد کند اگر چک را نزد صاحب چک برده و بخواهد صاحب چک، چک را با مبلغی تخفیف نقد کند اشکال ندارد و اما اگر فرد چک را نزد شخصی دیگری برده و یا معامله صوری است نقد کردن آن چک و دریافت پول کمتر با تخفیف حرام است.
حجت الاسلام فقیهی با بیان اینکه میان خسارت و سود تفاوت وجود دارد، ادامه داد: اگر کسی به علت تأخیر در پرداخت پول از شخصی سود پول را دریافت کند آن سود حرام بوده و حکم ربا را دارد اما اگر دادگاه یا نهادهای قضایی مبلغی را تحت عنوان خسارت برای او تعیین می‌کنند دریافت این خسارت حلال بوده و حکم ربا را ندارد.
وی افزود: متأسفانه امروزه در بعضی از بانک ها و مؤسسه های مالی و اعتباری روشی رایج شده که برای نمونه به شخصی ۲۰ میلیون وام پرداخت کرده ولی در همان ابتدا چند قسط را کم کرده و مبلغی کمتر از مبلغ رسمی وام مثلاً ۱۶ میلیون به فرد پرداخت می‌کنند که در اینجا باید گفت که این پول چون حکم قرض را داشته و مقدار مبلغ پرداختی تسهیلات از مقدار واقعی آن کمتر بوده و سود دریافتی ما به ازای همان ۲۰ میلیون تومان است دریافت چنین وامی از سوی شخص به علت ربوی بودن حرام است و در طرف مقابل هم دریافت سود از وام گیرنده به ازای مبلغ غیر واقعی حرام و ربا بوده و بانک و مؤسسات و صندوق ها نباید چنین وام هایی را پرداخت و یا چنین سودهایی را دریافت کنند.
استاد حوزه علمیه قم یادآورشد: طبق نظر مشهور فقها در قراردادهای بانکی که مابین بانک و دریافت کنندگان تسهیلات و مشتریان بسته می‌شود اگر براساس قرار داد عمل شود و وام گیرنده راضی باشد دریافت سود از وام گیرنده توسط بانک مشکل شرعی ندارد اما اگر طبق قرار داد عمل نشده و شخص وام گیرنده راضی نباشد دریافت چنین سودی از او حرام بوده و حکم ربا را دارد./۹۶۸/پ202/ی