دست تركيه در دست متحدان سوريه
به گزارش سرویس پیشخوان خبرگزاری رسا، وزيرخارجه ايران براي اولين بار پس از كودتاي نافرجام تركيه ديروز وارد اين كشور شد و در مورد روابط دوجانبه و منطقه با مقامات آنكارا ديدار و گفتوگو كرد. ظريف گفت كه ايران، روسيه و تركيه بازيگران مهم منطقه هستند كه بايد اختلافات را از طريق گفتوگو حل كنند؛ سفري كه به گفته برخي كارشناسان نزديكي تهران- مسكو- آنكارا برسر حل بحران سوريه را بسيار محتمل‌تر كرده است. برخي مقامات روسيه گفته‌اند تركيه ممكن است به درخواست روسيه مرزهاي خود را به روي تروريست‌ها ببندد. وزير خارجه تركيه در اظهاراتي از احتمال همكاري‌هاي نظامي با كشورهاي خارج از چارچوب ناتو خبر داد.
به گزارش «جوان»، در شرايطي كه نيروهاي مقاومت در سوريه حلقه محاصره عليه تكفيري‌ها در حلب را كامل كرده‌اند، ديپلماسي منطقه‌اي هم براي پايان دادن به بحران پنج ساله سوريه فعال‌تر شده است.
پس از سفر رجب طيب اردوغان، رئيس‌جمهور تركيه به روسيه براي رايزني در مسائل منطقه، محمدجواد ظريف وزير امورخارجه ايران هم روز جمعه راهي آنكارا شد تا با مولود چاووش اوغلو، همتاي تركيه‌اي خود ديدار كند. وزير خارجه ايران ديروز هنگام ورود به آنكارا به مسئله كودتاي نافرجام در تركيه اشاره كرد و گفت: «ايران نه در روز اول بلكه در ساعت اول، اقدام كودتاگران را در تركيه محكوم كرد. به اين دليل كه ما اعتقاد داريم كودتا در منطقه ما هيچ جايي ندارد و رأي مردم و خواست مردم را نمي‌شود با اقدامات يك گروه نظامي سركوب كرد.» به گزارش خبرگزاري آناتولي، چاووش اوغلو همچنين از مواضع ايران در قبال كودتاي نافرجام قدرداني كرد و گفت: «وزير خارجه ايران در همان لحظات اول كودتا و زماني كه هيچ‌گونه تصوير روشني از شرايط نبود، بارها با تماس تلفني حمايت خود از دولت و ملت تركيه را در مقابل كودتاچيان اعلام كرد.» ايران دومين كشوري بود كه كودتاي تركيه را محكوم و حمايت خود را از دولت قانوني آنكارا اعلام داشت. به گزارش خبرگزاري صدا و سيما، ظريف در سفر به تركيه با اردوغان نيز ديدار كرده است. ظريف پيش از سفر به تركيه با سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه تلفني درباره هماهنگي براي حل بحران سوريه گفتوگو كرد.
همكاري برسر سوريه
همانگونه كه پيش‌بيني مي‌شد بحران سوريه يكي از محورهاي اصلي سفر ظريف به تركيه است و دو طرف در مورد اين موضوع به تبادل نظر پرداختند. محمدجواد ظريف در ديدار با چاووش اوغلو به همكاري سه كشور ايران، روسيه و تركيه اشاره كرد و گفت: «سه كشور ايران، تركيه و روسيه بازيگران مهم در منطقه هستند و نياز است با يكديگر گفتوگو و همكاري داشته باشيم. اگر هم اختلاف نظري هست، از طريق گفت و گو حل و فصل كنيم.» وزير خارجه تركيه هم با بيان اينكه با ايران درباره تماميت ارضي سوريه همفكر است، گفت كه باوجود اختلافات دو طرف به گفت‌وگوها ادامه مي‌دهند و ايران مي‌تواند نقش مثبتي در برقراري آتش‌بس پايدار در سوريه ايفا كند. ظريف درست سه روز پس از ديدار اردوغان با ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهور روسيه به آنكارا سفر كرده است كه نشان مي‌دهد سه كشور احتمالاً تلاش مي‌كنند با نزديك كردن ديدگاه‌هاي خود راهي براي پايان بحران سوريه بيابند. روزنامه الشرق‌الاوسط روز جمعه با اشاره به سفر ظريف به آنكارا و نزديكي تركيه به روسيه از همكاري‌هاي جديد در منطقه براي حل بحران سوريه خبر داد و نوشت: «آنچه مهم است اين است كه هم‌اكنون با سفر ظريف به آنكارا و باتوجه به تمام شواهد و قراين موجود، گمانه‌زني‌ها درباره تشكيل اتحادي سه‌جانبه ميان مسكو- آنكار- تهران در خصوص سوريه بسيار محتمل‌تر از گذشته مطرح است.»
هرچند اختلاف‌نظرهايي بين ايران، روسيه و تركيه بر سر بحران سوريه وجود دارد اما در يك ماه اخير و به خصوص پس از كودتاي نافرجام مقامات آنكارا نسبت به حل بحران سوريه در ظاهر چرخش موضع داشته و از همكاري با ايران و روسيه براي حل بحران سوريه خبر داده‌اند. بنعلي ييلديريم، نخست وزير تركيه اخيراً با بيان اينكه آنكارا به صورت نزديك با ديگر كشورهاي منطقه براي حل مسائل منطقه‌اي و در رأس آن سوريه گام برمي‌دارد، گفته است: «ما به زودي اتفاقات خوبي را در سوريه و ساير كشورهاي منطقه شاهد خواهيم بود. اين مرحله شروع و گام‌هاي آن برداشته شده و به زودي با هم شاهد نتايج آن خواهيم بود». به گزارش خبرگزاري اسپوتنيك، اردوغان در ديدار با پوتين گفته بود مي‌توان به ساز‌و‌كاري براي پيشبرد راه‌حل سياسي براي بحران سوريه و مبارزه با تروريسم در اين كشور دست يافت.
تحليلگران بر مبناي برخي شواهد از بركناري احمد داوود اوغلو از سمت نخست وزيري و تأكيد نخست وزير جديد براي كاهش تنش‌ها با كشورهاي همسايه پيش‌بيني مي‌كردند احتمالاً آنكارا درصدد بازنگري سياست‌هاي اشتباه گذشته برآمده و قصد دارد اختلاف خود را با متحدين سوريه كم كند.اين گمانه‌زني پس از كودتاي نافرجام در تركيه و پشت كردن متحدان غربي آنكارا به اردوغان تقويت شد و سفر هفته گذشته اردوغان به روسيه و ديدار با پوتين پس از هشت ماه روابط خصمانه يك گام براي چرخش منطقه‌اي آنكارا در قبال بحران سوريه بود. پس از آنكه رئيس‌جمهور تركيه غرب را به دست داشتن در كودتاي نافرجام در اين كشور متهم و موج واكنش‌ها را روانه رهبران غربي كرد، اين بار به دنبال ورود به ائتلاف‌هاي نظامي منطقه‌اي است. به گزارش خبرگزاري رويترز، مولود چاووش اوغلو روز جمعه در سخناني اعلام كرد: «كشورهاي ناتو همچنان متحدان اصلي تركيه هستند اما پس از حوادث كودتاي 15 ژوئيه اين احتمال وجود دارد كه تركيه همكاري‌ها و توافقات نظامي خود را خارج از چارچوب ناتو با كشورهاي ديگر گسترش دهد». همچنين وي نارضايتي خود را از متحدان تركيه در ناتو به دليل اجرايي نكردن درخواست اين كشور مبني بر استقرار سيستم‌هاي دفاعي بيشتر در تركيه اعلام كرد. اين اظهارات در حالي بيان مي‌شود كه پس از كودتاي 15 جولاي روابط دولت تركيه با غرب دچار تنش شده است و در مقابل آنكارا و مسكو بر گسترش هرچه بيشتر روابط تأكيد كرده‌اند.
به گزارش راشاتودي، هيئت ديپلماتيك و نظامي روسيه در خلال گفتوگو با همتايان ترك خود، خواستار بسته شدن مرز بين تركيه و سوريه شده كه به گفته يك مقام روسي، آنها از پيشنهاد روسيه استقبال كرده‌اند. باتوجه به مواضع پوتين در ديدار با اردوغان كه بار ديگر بر اصول سياست‌هاي روسيه در خصوص بحران سوريه و حق سوري‌ها در تعيين سرنوشت خود تأكيد كرد، ناظران بر اين باورند كه اكنون توپ در زمين آنكاراست تا با تصحيح سياست‌هاي خود منافع خود را در نزديكي به ائتلاف تهران- مسكو تأمين كند.
منابع اسرائيلي: اردوغان ماه سپتامبر به تل‌آويو مي‌رود
منابع اسرائيلي به روزنامه عربستاني «ايلاف» خبر داده‌اند رجب طيب اردوغان دعوت «رووين ريولين» رئيس رژيم صهيونيستي را براي سفر به تل‌آويو در ماه سپتامبر آينده و ديدار با بنيامين نتانياهو، نخست وزير و ديگر مقامات صهيونيستي پذيرفته است. به گفته اين منبع اسرائيلي، دعوت از اردوغان در ادامه اعلام توافق اسرائيل و تركيه براي عادي‌سازي روابط انجام شده است. ايلاف در انتها مي‌نويسد: «اين سفر پس از ديدار اردوغان و پوتين و بازگشت روابط تركيه - روسيه صورت مي‌گيرد و اسرائيل نقش محوري در برقراري رابطه دوباره تركيه و روسيه بازي كرده است.»/922/101/ب3