قضا و قدر الهی آزادی و اختیار انسان را سلب نمی‌کند
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در قزوین حجت الاسلام سید حسین هاشمی نژاد استاد حوزه علمیه امشب در شبستان امیر المومنین مسجدالنبی(ص) قزوین با اشاره به بحث قضا و قدر الهی گفت: مسئله قضا و قدر الهی یا اختیار و اجبار در میان مذاهب اسلامی از صدر اسلام تاکنون مورد بحث بوده است و از مهم‌ترین مسائل اعتقادی در میان مسلمانان به شمار می‌رود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه قضا و قدر الهی آزادی و اختیار انسان را سلب نمی‌کند افزود: اعتقاد به قضا و قدر الهی با اصل آزادی و اختیار انسان ناسازگاری ندارد چون انسان مختار آفریده شده و دارای عقل و فکر و شعور است انسان به مانند سنگ نیست که او را از آن بالا رها کرده باشند و او تحت تاثیر نیروی جاذبه ناخواسته به طرف زمین سقوط کند.
قضا و قدر الهی آزادی قانو نمند انسان است نه جبر و تفویض
استاد حوزه علمیه در ادامه قضا و قدر الهی را علتی در طول علت‌های طبیعی دانست و اظهار کرد: هر اثری در عین اینکه به موثر خود نسبت داده می‌شود به خداوند متعال هم نسبت داده می شود قضا و قدر در حقیقت آزادی قانونمند و هدفمند انسان است نه جبر و اجبار.
وی در ادامه با اشاره به تفسیر امام جعفر صادق (ع) از مسئله قضا و قدر الهی ابراز کرد: امام صادق(ع) درباره این جمله که در اسلام نه جبر است و نه تفویض بلکه چیزی میان آن دو است فرموده است منظور از این جمله امر و نهی الهی است مانند اینکه شما کسی را که در حال ارتکاب گناه است نهی کنید و او قبول نکند و آن گناه را انجام دهد و شما هم رهایش کنید.
حجت الاسلام هاشمی نژاد در ادامه افزود: این رها کردن معنایش این نیست که شما او را به معصیت مجبور کرده و به او دستور انجام گناه را داده اید پس نتیجه می گیریم که هم خود عمل به اراده انسان است و هم اجباری از سوی دستور دهنده وجود ندارد.
قضا و قدر الهی آزادی و اختیار انسان را سلب نمی‌کند
استاد حوزه علمیه در ادامه با بیان اینکه از اوامر و نواهی خداوند معلوم می‌شود که بنده مختار و بااراده است گفت: اینکه خداوند احکام آسان را واجب کرد و به امر دشواری که در توان بنده نیست فرمان نداده است و هم چنین پاداش اعمال کم را زیاد قرار داده است و اطاعت همراه با جبر و اکراه را هم نمی پذیرد همه دلالت دارد بر اینکه هیچ جبر و تفویضی وجود ندارد و بنده به طور کامل آزادی اراده دارد.
وی در ادامه با بیان اینکه در قرآن مجید در دو آیه به این سخن معروف امام صادق (ع) اشاره شده است تصریح کرد: یک مورد آن در سوره انفال است که خداوند می‌فرماید و چون ریگ به سوی آنان افکندی تو نیفکندی بلکه خداوند افکند که این مطلب اشاره لطیفی به نظریه نه جبر و نه تفویض دارد چون در عین اینکه کشتن دشمنان را به مسلمانان و پیامبر(ص) نسبت می‌دهد آن را به خداوند هم نسبت داده است چرا که نیرو و مدد از جانب خداوند متعال بوده است.
حجت الاسلام هاشمی نژاد در ادامه با اشاره به آیه دوم پیرامون مسئله قضا و قدر تاکید کرد: آیه دوم در این زمینه در سوره نسا است که می‌فرماید هر چه از خوبی‌ها به تو می‌رسد از جانب خداوند است و آنچه از بدی به تو می‌رسد از خود توست یعنی همه حوادث جهان به ویژه اعمال ما خوب یا بد از یک نظر مربوط به خداوند است زیرا خداوند است که قدرت و اختیار و اراده را به ما ارزانی داشته است.
وی در پایان گفت: اگر انسان مجبور به حرکت در مسیر خاصی بود در آن صورت دلیلی نداشت که خداوند برای امور پسندیده وعده بهشت و ثواب و برای امور ناشایست وعده دوزخ و کیفر بدهد اما می‌بینیم که در سراسر کتاب الهی موضوع انذار و تبشیر مطرح شده است و این نشان دهنده آن است که انسان در انتخاب راه خیر و شر مختار است./873/202/ب3