ضرورت توجه والدین به دوران حساس و پرخطر کودکی و بلوغ

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، علی قائمی پژوهشگر عرصه تربیت و خانواده بعد از ظهر امروز در دومین نشست نظام تربیت در اسلام که در مؤسسه زبان و فرهنگ شناسی برگزار شد با اشاره به معنای واژه «نظام» اظهار داشت: نظام به معنای قرار دادن چند نظم در کنار هم است که یک کلی قابل دفاعی را تشکیل بدهد و خود نظم نیز به معنای قرار گرفتن هرچیزی به صورت ترتیب خاص در کنار هم است.

وی افزود: حال ما یک نظام تربیتی داریم که از یک نظر متوجه جنبه های شخصی تربیت است و از دید دیگر متوجه جنبه های فرهنگی تربیت است و همینطور متوجه جنبه های سیاسی، اقتصادی و مذهبی تربیت است به گونه ای که این جنبه که یکدیگر را خنثی نمی کنند.

معنای نظام در جمهوری اسلامی

قائمی با بیان اینکه وقتی می گوییم نظام جمهوری اسلامی برترین نظام است نباید در کتب درسی، نظام شاهنشاهی بهترین نظام معرفی شود، افزود: اگر جنبه های مختلف ملت یکدیگر را تکذیب کنند اصلا نظام به وجود نمی آید، چراکه اساس نظام چند نظم منسجم است که مؤید یکدیگر باشند و به همین دلیل نظام قضایی، اجرایی و تقنینی و ارتش و سپاه باید مؤید یکدیگر باشند تا مملکت به سوی اسلام حقیقی به پیش برود.

وی تصریح کرد: در یک جامعه تمام آنچه هست باید رنگ اسلامی بگیرد؛ وحدت بین صدا و سیما، وحدت بین مبلغان اسلامی، وحدت بین سپاه و ارتش و همینطور آموزش و پرورش و دستگاه های اجرایی و خانواده ضروری است و همه باید یک حرف بزنند تا آن مملکت نظام دار باشد و به پیش برود و در غیر این صورت فاتحه آن جامعه خوانده است.

پژوهشگر تربیت اسلامی با اشاره به آیه «واعتصموا بحبل الله جمیعا»، عنوان کرد: وقتی یک برنامه تلویزیون مخالف نظر علمای حوزه علمیه است در واقع آن برنامه ای که باید در کشور از نظر تربیت تحقق پیدا کند زیر سؤال می رود، بنابراین مسأله نظام اساسی است و اسلام در همه جنبه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی نظام جامع دارد و اگر در جایی اختلاف باشد خط اسلام زیر سؤال می رود.

وی در ادامه با اشاره به بحث روز گذشته که مباحث تربیت در 9 مسأله خلاصه می شود، ابراز داشت: دیدگاه، روش ها، مراحل، شیوه ها، ویژگی مربی ها و مدیریت تربیت و پیاده کردن نظام در جامعه را در روز گذشته بحث کردیم و امروز دو مبحث دیگر بیان می کنیم که مورد نخست در مورد خود ما است و یک مسأله هم در مورد فرزندان است که بیان خواهیم کرد.

امتحان و بلا سنت قطعی الهی است

قائمی به مسأله امتحان و ابتلا در زندگی اشاره کرد و عنوان داشت: ابتلا و آزمایش سنت خدا است و طبق آیات قرآن، بشر به صرف ادعای مسلمان بودن وارد بهشت نمی شود بلکه باید امتحان پس بدهد؛ وقتی می گوییم امتحان سنت خدا است یعنی قانونی غیرقابل تغیر است، همچون مرگ که بشر حتی اگر عمر نوح داشته باشد باز هم روزی می میرد.

وی افزود: امام صادق(ع) در روایتی می فرماید: «هرگز کسی نمی تواند از امتحان فرار کند بلکه می تواند از خدا بخواهد تا امتحان را بر او آسان بگیرد یا از امتحان سربلند خارج شود»، بنابراین امتحان سنت قطعی الهی است و با لغت های بلا، ابتلا، تمحیص و فتنه در قرآن مورد تأکید قرار گرفته است.

پژوهشگر تربیت اسلامی تأکید کرد: نمونه بارز بیان امتحان الهی در قرآن حضرت اسماعیل است که حضرت ابراهیم علاقه زیادی به او دارد ولی خداوند برای اینکه عشق غیرخدا را از دل او خارج کند دستور ذبح اسماعیل را به ابراهیم می دهد و چقدر زیبا پدر و فرزند از این امتحان سربلند بیرون آمدند و هر دو در این امتحان خالص شدند که اصلا اساس امتحان و بلا نیز همین پاک شدن و خلوص است.

شناختن و شناساندن دو هدف اصلی امتحان الهی

وی با بیان اینکه در رنج ها و سختی ها ماهیت انسان مشخص می شود، ابراز داشت: در امتحان دو هدف شناخت و شناساندن دنبال می شود، همچنانکه در امتحان های دنیوی در مدارس و دانشگاه ها نیز نمونه کوچک همین مسأله دیده می شود که با امتحان ابتدا دانشجو شناخته می شود و به او نمره داده می شود و دوم آن که او را به خودش می شناسانند تا ارزش خودش را درک کند؛ همانند اینکه انسانی ادعا می کند من چشم پاکی دارم حال اگر در فرصت مناسب و در خلوت این کار را نکرد ارزش دارد چرا که از امتحان سربلند بیرون آمده است.

قائمی با بیان اینکه امتحان های دنیوی با امتحان های الهی متفاوت است، یادآور شد: امتحان های دنیا تاریخ و ساعت مشخصی دارد ولی امتحانات خدا زمان ندارد و به همین دلیل باید همیشه پاک ماند و دیگر آنکه امتحان بشر مکان دارد ولی خداوند در هر مکانی ممکن است انسان را آزمایش کند و فرق سوم آنکه در امتحانات الهی انسانیت انسان ثابت می شود که در امتحانات بشر این گونه نیست.

وی ادامه داد: فرق دیگر نمره دهی است که در دنیا نهایت آن نمره 20 است ولی طبق آیات قرآن، خداوند به تعداد انسان ها نمره می دهد و همچنین در نمره منفی اگر من بدترین امتحان را بدهم نمره من صفر است ولی قرآن می گوید برخی از حیوان هم پست تر هستند و نمره منفی می گیرند و البته امتحات خداوند مداوم است چراکه انسان در حال تحول است همچنانکه برخی ابتدای صبح ذکر خدا را بر لب دارند و با تقوا از خانه می شود ولی در ادامه با یک نگاه حرام همه را بر باد فنا می دهند و برخلاف امتحان های دنیوی امتحات خدا تا روز قیامت ادامه دارد همچنانکه شیطان برخی افراد را در لحظه مرگ فریب می دهد.

مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه باید از خدا بخواهیم هیچگاه ما را به خودمان واگذار نکند، عنوان کرد: طبق آیات قرآن امتحانات الهی از جنس ترس و گرسنگی، مرگ و کمبود اموال است که اهل بیت(ع) ما همگی سربلند بودند و ما باید بهترین الگوی خودمان را معصومان(ع) بدانیم.

مراحل حساس تربیتی عمر انسان

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه عمر انسان مراحلی دارد، یادآور شد: نخست مرحله جنینی است و دوم تولد تا 12 سالگی است که همان دوران کودکی نامیده می شود و دوره سوم همان بلوغ است که هم نعمت خدا بوده و هم پرخطر و پایه و اساس بسیاری از سقوط ها و انحراف ها در همین سن  است و از سن 12 تا 18 سالگی را شامل می شود؛ دوران کودکی بسیار مهم است و پدر و مادر باید مرحله به مرحله و آرام فرزند را با معارف الهی آشنا کنند تا با آمادگی کامل وارد سن بلوغ شود.

پژوهشگر خانواده یادآور شد: مراحل بعدی زندگی و عمر جوانی، میانسالی و کهنسالی است و بسیاری از پژوهشگران تربیت و خانواده به این نتیجه رسیده اند که شخصی که دوران ابتدایی زندگی اش بدون ناهنجاری ها و فساد اخلاقی باشد غالبا در باقیمانده عمر خودش نیز پاک زندگی خواهد کرد.

قائمی بلوغ را در دختران دو نوع دانست و گفت: نخست بلوغ شرعی است که از سن 9 تا 12 سالگی در دختران رخ می دهد و دوم بلوغ بدنی است و باید دانست که متأسفانه این بلوغ امروز جلو افتاده است؛ الان از هر صد دختر 10 ساله دو مورد عادت ماهیانه می شوند و 78 درصد دختران در سن 13 سالگی همچون زنان کامل می شوند و دلیل اصلی این امر نیز غذاهای مصنوعی و میوه های شیمیایی است.

وی در پایان تأکید کرد: باید بدانیم امروز پدر و مادران تنها یکی از تربیت کنندگان فرزند هستند و کوچه و خیابان، مدارس، اینترنت، موبایل و تکنولوژی های روز هم دیگر مربیان فرزندان ما هستند؛ دنیای تربیت بسیار گسترده است و نباید فراموش کنیم که ما امانت دار خدا هستیم و باید فرزندان مان را به ثمر برسانیم که یک رکن آن دانایی و رکن دیگر ایمان و باور است./1330/پ201/ی