حوزه علمیه امتداد دهنده تفکر و اندیشه امام راحل باشد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام علی ذو علم، رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، امروز در نشست تخصصی «بررسی اندیشه ناب امام روح‌الله (ع)» که در گلزار فرهنگسرای رضوان شهدای بهشت زهرا (س) برگزار شد، گفت: برای شناخت بیشتر شخصیت امام راحل بیش از هر چیزی گفتگو مهم است.

وی بیان داشت: نگاه تاریخی به حضرت امام تنها مقدمه‌ای برای پاسخ به این پرسش که ما چه نیازی به شناخت شخصیت امام داریم، می‌تواند باشد. ما در گذشته چهره‌های برجسته‌ بسیار در عرصه‌های علمی، فلسفی، انقلابی، اجتماعی، سیاسی و تربیتی داشته‌ایم که هر یک در زمان خودشان منشا آثار و تحولاتی بس عظیم بودند که بعد از مدتی کار و رسالت خودشان را به پایان رساندند که در آن مقطع اثر گذار بودند اما بعدا ما دیگر احساس نکردیم که به آنها نیاز بالفعل داریم.

حجت‌الاسلام ذو علم در ادامه تصریح کرد: اگر امروز کسی تصور کند که حضرت امام چندان برای جامعه کنونی ما مطلبی ندارند که این تصور کاملا تصور غلط و باطلی است، اما نمی‌تواند انکار کند که ایشان در یک مقطع زمانی مسیر جامعه و مسیر جامعه جهانی را تغییر نداد چرا که این نقش تاریخی امام است.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: نقش تاریخی امام مقدمه شناخت شخصیت امام است امام به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک شخصیت همیشه زنده است.

وی گفت: امام رضوان الله علیه در برابر یک جریان چهارصد ساله‌ای که در غرب شکل گرفته بود یک علمی را برافراشت که در مخیله هیچ کس نمی‌گنجید، یعنی مواجهه امام صرفا با نظام طاغوت از نظر سیاسی نبود و یا مواجهه ایشان صرفا مقابله با نفوذ آمریکا در ایران به شمار نمی‌رفت، این دو امر بسیار مهم هستند اما کاری که امام کرد و امروز به یک جریان تبدیل شده آن است که مسیری متفاوت با مسیر اندیشه‌ غرب و متفاوت و متعارض با نظام سرمایه داری غرب را راه اندازی کرد.

حجت‌الاسلام ذو علم ادامه داد: پشتوانه فکری غرب در عصر کنونی براساس تاسیس علوم انسانی، طرح نظام مدیریتی بشر، ارائه سبک زندگی و توسعه رسانه بوده که روز به روز هم دنبال آن است که سیطره فکری خودش را در جهان غلبه دهد بنابراین از همه ابزارهای مشروع و نامشروع استفاده و یا سوء استفاده می‌کند تا به هدفش دست یابد.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: سوء استفاده غرب از واژگان حقوق بشر، آزادی، برابری با مدیریت واقعی که در غرب وجود دارد که سربزنگاه همه اینها را پشت سر گذاشته به آنها بی اعتنایی می‌کند، بر هیچ کسی پوشیده نیست.

وی افزود: چه کسی تصور می‌کرد رییس جمهوری در آمریکا سر کار بیاید که صریحا مطرح کند که ما توافقی که دو سال قبل برای آینده محیط زیست کره زمین داشتیم، از آن تبعیت نمی‌کنم زیرا من به دنبال منافع خودم در آمریکا هستم؛ این سخن چقدر با فرهنگ و فطرت بشری سازگار است آیا اگر قرار شد ما این فرمول را تعمم دهیم هر جامعه و کشوری می‌تواند به منافع خودش بیاندیشد، آیا این می شود.

حجت‌الاسلام ذو علم با بیان اینکه مدیریت پیش برنده بشر به سوی اهداف و آرمان‌ها، آزادی، آگاهی، استقلال و کرامت بشر از اهداف مهم امام بود، گفت: این بحث بسیار مهم است ما یک اندیشه غرب داریم و یک سیاست غرب، سیاست غرب برگرفته از اندیشه غرب است امام در مقابل این اندیشه راهی را بازخوانی و ارائه کردند.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: امام احیا کننده اسلام ناب بودند. این جمله امام جمله بسیار قابل تاملی است، امام راحل یک انسان معتقد به مکتب بودند امام همان خط فکری امام حسین(ع) را دنبال می‌کردند و از کشته شدن باکی نداشتند. اصل گفتمان امام یعنی نگاهی خدایی و توحیدی به انسان، جامعه، اقتصاد و تربیت در مقابل یک نگاه شرک آلود شهوانی و منفعت طلب. این دو نگاه توسط امام بازخوانی و ارائه شد.

وی با بیان اینکه سیره و اندیشه امام حلال بسیاری از مسائل امروز است، اظهار داشت: امروز دو اتفاق افتاده نخست اینکه امام به ابدیت پیوسته درحالی که امام قصد داشت نسلی را تربیت کند که هر کدام به نوبه خودشان یک امام شوند همانطور که پیامبر(ص) می‌خواست نسلی را تربیت کند که در هنگام نبودنش آنها باشند؛ این مهم تنها با دستیابی به آن اندیشه فکری که امام در درون خودش داشت و خودش از مسیر عقلانیت، سلوک و جهادگری به آن دست یافته بود، عملی خواهد شد.

حجت‌الاسلام ذو علم با بیان اینکه حضرت امام اسوه و الگویی در عصر ما بود، گفت: حداقل در سه بعد امام الگو بودند نخست بعد عقلانیت، امام یک انسان عاقل، اندیشمند و اندیشه ورز بودند ایشان در عرصه اندیشه ورزی ابداع کننده بودند. امام از مسیر عقلانیت به دین دست یافتند ایشان مقلد نبودند نه تنها در فقه مجتهد بودند بلکه در زمینه فلسفه و عرفان هم حضرت امام برکتب بزرگان حاشیه هم می‌زدند.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ابراز کرد: امام در سیره عملی‌اش مجتهد بودند و ابداع، و نوآوری و نواندیشی داشتند. نو اندیشی امام از کاری که در عرصه سیاسی انجام دادند بسیار مهمتر بود و امروز ما از این مطلب غافل هستیم. امام یک نگاه جدید به اسلام را ابداع کردند. امام در آن دوران حوزه علمیه متحجر و متعصبی را که در آن حالت و غالب اصلی خودش در زمینه اجتماعی و سیاسی از جایگاه اصلی خودش بسیار دور بود، را متحول کردند.

وی درباره بعد دوم شخصیت امام، بیان داشت: اخلاق و تربیت از دیگر ابعاد شخصیتی امام بود. امام از یک قدرت معنوی بالایی برخوردار بودند زمانی که می‌فرمودند: آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند؛ واقعا همانگونه می‌دیدند. ایشان هرگز مرعوب فناوری و علوم غرب نبودند امام نگاهی ریشه‌ای و عمیق به امور داشتند. امام خواستار بازگرداندن آزدی، استقلال و کرامت انسانی بودند.

حجت‌الاسلام ذو علم با اشاره به بعد دیگر شخصیتی امام، گفت: جهاد و مجاهدت از شاخصه‌های مهم امام راحل بود. در آن زمانی که در حوزه مرسوم نبود که یک طلبه و فاضله حوزوی و یا مجتهد مدرس مقام عالی در تدریس در بحث و اخبار سیاسی رادیو و روزنامه ورود کنند، امام در زمان طاغوت در مجلس کسانی را داشت که برای او خبر می‌آوردند از این طریق بود که امام به لایحه کاپیتولاسیون پی بردند و به مقابله با آن اقدام کردند.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بیان داشت: سه بعد عقلانیت، معنویت و مجاهدت سه ضلع اسلام هستند. امروز ما یک مناسبت دیگری داریم که از آن غافل می‌شویم در زمان امام دغدغه همه انقلابیون این بود که بعد از امام چه خواهد شد و این برای همه بسیار مهم بود.

وی افزود: در آن دوران غربی‌ها تصور می‌کردند که بعد از امام بساط انقلاب جمع می‌شود و روزی که در مجلس خبرگان، رهبر معظم انقلاب انتخاب شدند کار بزرگی صورت گرفت. یکی از فتنه گران در سال 88 گفته بود که اگر امام امروز سر از خاک بلند کند به رهبر می‌گوید که تو همان راه مرا باید ادامه دهید؛ این سخن بسیار مهم و با ارزش است.

حجت‌الاسلام ذو علم اضافه کرد: روز ارتحال رهبر کبیر انقلاب از یک سو تسلیت دارد از جهت دیگر برای انتخاب چنین رهبری باید تبریک عرض کرد و این کلام مربوط به شخص نیست بلکه این است که علم گفتمان و اندیشه امام در این سه ضلع توانست این بار سنگین را تحمل کند. امروز گفتمان و اندیشه امام اندیشه و گفتمان غالب در کشور است.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: امروز مطالبه گری که در کشور حاکم است نتیجه گفتمان امام و بیانگر منفعل نبودن و پویا بودن کشور است. جامعه‌ای که بعد از 38 سال در آن انتخاباتی برگزار می‎شود که از نظر میزان مشارکت و رقابت اگر چه با حد نصاب انقلاب بسیار فاصله دارد ولی نسبت به بقیه کشورها در بالاترین حد نصاب قرار دارد و این همان دستاورد امام است. امروز مردم باید امتداد دهنده تفکر و اندیشه امام باشند و حوزه علمیه که نبض انقلاب اسلامی است باید پیشگام باشد./۲۰۱/۸۱۳/ب۱