فلسفه بروز «جاهلیت مدرن» در قرن ۲۱

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از شبستان، دکتر عبدالرحیم گواهی، پژوهشگر حوزه ادیان و استاد دانشگاه با اشاره به حرکت های گروه های تکفیری از یک سو و وجهه خشونت بار رفتارهای انسانی در کشورهای غربی علی رغم پیشرفت و دستاوردهای فناورانه و تکنولوژیک، گفت: این اتفاقات در حالی رخ می دهد که ما در عصر ارتباطات و تکنولوژی قرار گرفته ایم اما رشد و پیشرفت نمی تواند مانع آن شود که عده ای انسانیت را از یاد نبرند.

وی ادامه داد: منطقه ما درگیر جنگ و خونریزی است، بسیاری از کسانی که در این جریانات حضور دارند سنگ اسلام را به سینه می زنند در حالی که از ابتدایی ترین اصول اسلام هم اطلاعی ندارند و به نام اسلام شمشیر می زنند در حالی که آنچه که سعی در معرفی یا بهتر بیان کنیم، القای آن به جهانیان دارند چیزی نیست که اسلام می گوید.

این محقق تصریح کرد: پیشرفت های بشری در عرصه های مختلف تکنولوژی و فناوری هرگز باعث نشده است که اخلاق و انسانیت به نحو تام شکل بگیرد، چون این امکانات وسیله هستند، همان طور که فرهنگ، برآمده از مجموعه ای از آداب و رسوم و سنت ها است و هرگز با اقدامات سطحی پر و بال نمی گیرد. نمی توان انتظار داشت که انبوه امکانات و فناوری ها مانع جهل جاهل شود و او را وادار به رفتار درست کند، جاهل، جاهل است چه در عصر مدرن باشد چه در گذشته بوده باشد و ما امروز بخواهیم نتیجه جهالت او را ببینیم.

وی در پاسخ به پرسشی در مورد چرایی بروز جاهلیت مدرن گفت: این مساله از در مورد هر فرهنگ و کشوری تفسیری جداگانه دارد، در کشورهای منطقه ما شرایط خاصی حاکم است. اکنون در کشوری مثل عربستان سعودی که نفت زیر پایشان است هر ساله به بهانه های مختلف به جای آنکه سعی در وحدت حتی در سطح کشور خود کنند، میلیاردها دلار خرج خرید اسلحه و تسلیحات جنگی می شود، میلیون ها دلار خرج زندگی های لوکس می کنند در حالی که اختلافات قومی میان شان موج می زند و اتحادی میان اعراب به معنای واقعی وجود ندارد و امارات متحده عربی با مشکلات اساسی رو به رو است.

گواهی تاکید کرد: گاهی ظاهراً یک فرد از زندگی مدرن بهره برده ولی افکارش پوسیده و قدیمی است نظیر آنچه که در عربستان شاهد هستیم. از سوی دیگر در سایر کشورهای منظقه نیز شرایط بهتر از این نیست. وهابیت و گروه های تکفیری به این دلیل به وجود آمدند که به اندیشه و فکر و ماهیت دین و فرهنگ توجه نشد.

وی افزود: عده ای به نام اسلام هر نوع خشونتی را با ابزار جنگی مدرن و غیر مدرن انجام می دهند، سر می بُرند و انسان ها را آتش می زنند، کجای این رفتارها حکایت از اسلام رحمانی دارد؟ اسلام دین صلح است و کوچک ترین آزار و اذیتی را منع کرده، بعد چگونه ممکن است کشتن انسان بی گناه را حلال اعلام و جایزه آن را بهشت معرفی کرده باشد؟ این مواردی است که از جهل نشات گرفته و عده ای در این میان آلت دست عده دیگر از سیاستمداران شدند که می خواستند به نام دین در منطقه ناامنی ایجاد کنند.

گواهی با بیان اینکه دوری از جنبه های کیفی زندگی و تاکید صرف بر مسائل مادی سبب ایجاد رفتارهای نامعقول در میان عده ای شده است،‌ ابراز کرد: وقتی امکانات همراه با فرهنگ و فکر نباشد نتیجه اش همین می شود که در کشورهای اروپایی نیز شاهد انواع بحران های روحی و عقیدتی هستیم،‌ یا اتفاقات خشونت باری که همه و همه ریشه در جهل مدرن دارند. راهکار برون رفت از این مسایل تقویت معنویت در دوران مدرن است.

این پژوهشگر با اشاره به راهکارهای برون رفت از جاهلیت مدرن، خاطرنشان کرد: باید تکیه بر گفت وگو کنیم. هیچ عاملی به اندازه گفت وگو نمی تواند مشکلات را از میان بردارد. فرق انسان و حیوان در این است که انسان قدرت تکلم و بیان مقصود خود را از طریق کلام دارد، وقتی چنین است چه نیاز به خشونت؟ عقلا و متفکران باید با تکیه بر فرهنگ و اندیشه خود تصمیم بگیرند و به ویژه کشورهای اسلامی با ایجاد وحدت بتوانند گفتمان مشترکی را شکل دهند که منجر به تغییر وضعیت و معرفی اسلام راستین به جهانیان شود./۱۳۲۵//۱۰۳/خ