سؤال نمایندگان مجلس از رییس جمهور تجلی مردم سالاری دینی بود

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در شهرکرد، پس از چند هفته بحث و جدل در زمینه طرح سؤال از رئیس ‌جمهور و حضور یا عدم حضور ایشان در مجلس و نحوه پاسخگویی، روز سه ‌شنبه گذشته با حضور رئیس ‌جمهور در مجلس و پاسخ به پنج سؤال نمایندگان، یکی از پدیده‌های کم‌نظیر تعامل مجلس با دولت در تاریخ جمهوری اسلامی اتفاق افتاد. این اتفاق که به رغم برخی از توصیه‌ها و تهدید‌ها، در فضای مناسبی برگزار شد، نشان داد در صورتی که شخصیت‌ها و فعالان سیاسی کشور اراده کنند، می‌توانند بسیاری از مسائل پیچیده را در یک فضای مناسب گفتمانی به حل و فصل بنشینند.

به رغم جنگ روانی – خبری روزهای گذشته رسانه‌های خارجی و برخی عناصر تند سیاسی در داخل، سؤال‌های پنجگانه از رییس جمهور مطرح شد و رئیس‌ جمهور هم تلاش کرد با آرامش به سؤالات پاسخ دهد. طبق اصل ۸۸ قانون اساسی و بر اساس مواد ۱۹۶ و ۱۹۷ آیین ‌نامه داخلی مجلس هرگاه مجلس شورای اسلامی در خصوص کار و وظایف رئیس ‌جمهور یا هر یک وزرا ابهاماتی داشته باشد و یا نیاز به تنویر مسائلی باشد، قوه‌ مقننه قانوناً چهار راه عمده در پیش دارد تا از ابهام موجود در آمده و قانع شود. این چهار راه عبارتند از: تذکر، سؤال، استیضاح و تحقیق و تفحص. بر اساس اصل ۸۸ قانون اساسی در صورتی ‌که حداقل یک‌ چهارم کل نمایندگان بخواهند درباره یک یا چند وظیفه رئیس‌ جمهور سؤال کنند، باید سؤال و یا سؤالات خود را به طور صریح و روشن و مختصر به همراه امضا‌ها به رئیس ‌جمهور تسلیم کنند.

سؤال‌های روز سه‌ شنبه نمایندگان در مورد چند مسئله اصلی کشور بود که منشأ چالش‌های اخیر در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور شده بود و طبعاً اگر پاسخ‌ها راهگشای حل مشکلات می ‌شد، می ‌توانست آورده‌های زیادی برای عرصه سیاسی و اجتماعی کشور داشته باشد، موضوعاتی نظیر قاچاق، استمرار تحریم‌های بانکی، نداشتن برنامه برای کاهش بیکاری، رکود شدید اقتصادی کشور و کاهش شدید ارزش پول ملی سوالاتی بود که نمایندگان ملت از رییس جمهور محترم داشتند و وی نیز به این سوالات پاسخ دادند. هرچند نمایندگان مجلس تنها از یک سوال قانع و در چهار سوال دیگر قانع نشدند اما با وجود سوالات و سخنان صریح نمایندگان و برخلاف انتظار برخی عناصر سیاسی و رسانه‌های دشمن، جلسه در کمال آرامش دنبال و خاتمه یافت.

در مورد این نشست به چند نکته می ‌توان اشاره کرد:

۱- این جلسه نشان داد که طرفین با رعایت احترام و در نظر گرفتن جایگاه یکدیگر و در شرایطی که هرگونه تنش و التهاب در جلسه می ‌توانست آثار منفی بیرونی داشته باشد، عملاً شأن مجلس و ریاست ‌جمهوری را رعایت کردند. به همین دلیل و فارغ از نتایج آن می توان گفت که مجلس و دولت یک کارنامه قابل قبولی را به ‌رغم ترکیب سیاسی متفاوتی که دارند در این جلسه ارائه دادند.

۲- اگرچه سؤال‌ها مختصر و فرصت‌ اندک بود، اما مباحث مطرح شده از سوی رییس جمهور محترم جای خالی کار‌های کارشناسی را در مباحث کلان نشان می‌دهد که هم می ‌توانست سؤال‌ها را گویاتر کرده و هم از پاسخ‌های کلی جلوگیری کند.

۳- هرچند سؤال ‌کنندگان از رئیس ‌جمهور به دلیل اعلام اسامی‌شان بیشتر از جناح رقیب دولت بودند، اما نتیجه آرا و رأی نمایندگان نشان داد که به‌رغم انتقاداتی که به مجلس دوازدهم می شود، نمایندگان خارج از تعلقات حزبی و گروهی رأی مثبت یا منفی به پاسخ‌ های رییس جمهور داده‌اند؛ بنابراین می‌توان به این مجلس برای احقاق حقوق ملت امیدوار بود.

۴- مباحث جلسه مذکور و به‌ویژه آماری که رئیس ‌جمهور در مقایسه اشتغال در کشور در دو دوره ۸۴ تا ۹۱ و ۹۲ تا کنون ارائه داد، نشان‌ دهنده بحران جدی آمار در کشور است. نکته‌ای که به راحتی می ‌توان در مقایسه با طرح‌های عمرانی و اقدامات این دو دوره به آن دست یافت، مثلاً در مورد طرح‌های پارس جنوبی که شکوفایی آن در همان مقطع ۸۴ تا ۹۲ اتفاق افتاد، بیانگر رقمی حدود ۳۰ برابر خالص اشتغالی است که رئیس ‌جمهور مطرح کرده و از این منظر باید مسئله آمار را در دولت‌ها و به ‌ویژه در این دولت یک فاجعه دانست.

۵- عدم رضایت مجلس از پاسخ رئیس جمهور نسبت به سؤالات مطرح ‌شده، قبل از اینکه وظایفی را برای قوه قضائیه برای رسیدگی به سوالات احیانا ارجاع شده ایجاد کند، مسئولیت دولت و دستگاه‌های اجرایی را افزایش می‌دهد که در پی حل مشکلات و کارگشایی از مسائل مردم باشند وگرنه طبیعی است که ورود قوه قضائیه به این مباحث دستاورد چندانی نمی‌ تواند داشته باشد.

۶- وجود این ضعف‌ها در دولت و عدم رأی اعتماد مجلس به دو وزیر دولت دوازدهم که ممکن است در روزهای آینده نیز اضافه هم بشود، بیانگر آن است که دولت نیاز به ترمیم اساسی کابینه دارد و چه بهتر آنکه رئیس‌ جمهور به جای اینکه بخواهد هزینه این تغییر را برگردن مجلس بیندازد، با یک تحول اساسی در کابینه و به‌ کارگیری چند وزیر پرتوان و انقلابی عهد خود را برای خدمت به مردم عملی کند.

۷- تردیدی نیست که شرایط کشور حساس و فشار‌های دشمنان سنگین است و طبیعی است که دولت آقای روحانی بیش از دولت‌های گذشته، نیاز به عزم و اهتمام جدی برای حل مسائل کشور دارد، بنابراین جلسه سوال از رییس جمهور از سوی نمایندگان ملت را می ‌توان نقطه عزیمتی برای دولت دوازدهم دانست. حداقل انتظار این است که دولت دوازدهم به عهدی که آقای رئیس‌ جمهور در آغاز هفته دولت امسال در مرقد حضرت امام خمینی با امام راحل بسته ‌اند، پایبند و با تمام توان به آن عمل کنند.

در مجموع می ‌توان گفت جلسه سؤال از رییس جمهور و حضور وی در مجلس چند پیام و دستاورد مهم داشت:

۱. برآیند رفتار مجلس و رییس جمهور در روز سه ‌شنبه، تجلی مردم‌ سالاری دینی بود.

۲. این اقدام مجلس نشان داد همین مجلس با وجود برخی انتقادها می تواند در رأس امور باشد.

۳. سؤال نمایندگان و رفتن رئیس جمهور به مجلس در مقام پاسخگویی نشان از آن دارد که نظام اسلامی، نظام پاسخگویی است.

۴. جلسه آرام نمایندگان و رییس دولت با وجود موضوع چالش ‌برانگیز آن، تجلی ‌بخش وحدت مسؤولان کشور بود.

۵. رفتار نمایندگان در رأی به قانع شدن یا نشدن از پاسخ های رییس جمهور گویای این است که در موضوعاتی که به منافع ملت بر می گردد مجلس تلاش می ‌کند جناحی عمل نکند.

۶. از این جلسه و سخنان شفاف و صریحی که نمایندگان در باب مشکلات کشور به رییس جمهور انتقال دادند باید دولت به این جمع بندی رسیده باشد که تغییر و فعال شدن بیشتر دولت در شرایط حساس امروز، امری لازم و ضروری است./9457//۲۰۰/خ

سجاد محمدی فارسانی