اخلاق باید کنترل کننده قوای مختلف انسان باشد
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در اصفهان، حجت الاسلام مهدی نیلی پور در سخنرانی بعد از ظهر امروز که در مدرسه علمیه شهید طباطبایی نژاد اصفهان برگزار شد، گفت: نظارت اخلاقی داشتن بر خود و تمرین عملی در کسب اخلاقیات از دستورات دین و پیشوایان دینی است.
وی در ابتدا در تشریح مفهوم واژه اخلاق افزود: اخلاق جمع خُلق است و خُلق به معنای صورت باطنی است؛ طبق روایات انسان ها در روز قیامت با صورت باطنی خودشان محشور می شوند به همین دلیل مسائل اخلاقی بسیار با اهمیت است.
حجت الاسلام نیلی پور در تعریف اصطلاحی اخلاق ادامه داد: صفاتی که به صورت زود گذر در انسان پدید می آید و برطرف می شود، حال نام می گیرد و اگر این صفات زودگذر در وجود انسان نهادینه شود، خُلق نام می گیرد؛ کیفیتی درونی که در وجود انسان رسوخ پیدا کرده است و به راحتی در اعمال انسان نمایان می شود، خُلق نام می گیرد؛ علامه طباطبایی در المیزان راجع به اخلاق می گویند، فنی است که در آن از ملکات نفسانی که از متعلقات قوه نباتیه یا حیوانیه و یا انسانیه است، بحث می شود.
رییس مؤسسه بنیاد مهدویت و آینده پژوهی با بیان این که خُلق آن چیزی است که در وجود انسان به صورت ملکه در می آید، توضیح داد: اگر انسان برای خواندن نماز شب سختی های زیادی را متحمل شود، نمازشب خوانی هنوز به صورت یک خُلق برایش درنیامده است؛ انسان سخاوتمند به راحتی انفاق می کند و برای انفاق کردن به هیچ عنوان تحت فشار قرار نمی گیرد.
استاد اخلاق حوزه علمیه اظهار کرد: اخلاق دارای اصول ثابتی است که به خاطر مواجه شدن با زمان ها و مکان های مختلف تغییر نمی کند، از این رو اخلاق نسبی که بیان می دارد اخلاقیات در زمان ها و مکان ها و حتی در افراد مختلف متفاوت است، یک نظریه کاملاً باطل و خطرناک است.
وی گفت: رشد اخلاق افزون بر آگاهی داشتن به مواضع اخلاق نیاز به مهارت در کسب اخلاقیات دارد، دانسته های اخلاقی سبب متخلق شدن به اخلاقیات نخواهد شد بلکه دانسته هایی که در وجود انسان ملکه می شود و در اصل جزئی از وجود او می شود، خُلق می شود.
حجت الاسلام نیلی پور با بیان این که انسان یک موجود چند وجهی است، افزود: انسان هم ریشه حیوانی دارد و هم ریشه انسانی؛ اخلاق باید کنترل کننده قوای مختلف نباتی، حیوانی و انسانی ما باشد؛ قوه تفکر که از قوای انسانی است و قوه رشد و نمو که از قوای نباتی است و همچنین قوه شهوت و غضب که از قوای حیوانی است باید تحت فرمان اصول اخلاقی قرار بگیرند وگرنه انسان به یک موجود بسیار خطرناک تبدیل می شود.
رییس مؤسسه بنیاد مهدویت و آینده پژوهی اذعان کرد: نظارت اخلاقی داشتن بر خود و تمرین عملی در کسب اخلاقیات از دستورات دین و پیشوایان دینی است تا جایی که امام صادق(ع) در روایتی می فرمایند اگر کسی هر روز رفتارش را محاسبه نکند از ما نیست.
استاد اخلاق حوزه علمیه تبیین کرد: موضوع هر علمی آن چیزی است که در آن علم راجع به آن صحبت می شود، لذا علوم مختلف موضوعات متفاوت دارند و درک موضوع هر علم سبب شناسایی علم و تمییز دادن آن از علوم دیگر می شود.
وی ادامه داد: موضوع علم اخلاق نفس ناطقه انسان است از این رو باید روش شناسایی فضائل و رشد دادن آن ها و همچنین شناسایی رذائل و تقلیل دادن آن ها را بدانیم؛ در روایات آمده است شریف ترین علوم بعد از علم توحید علم اخلاق است؛ اصول عرفان و عقاید، فقه اکبر هستند، اصول اخلاق، فقه اوسط است و اصول احکام فقه اصغر نام می گیرد./۸۶۷/پ۲۰۳/ب۱