گلواژه احکام؛
احکام وطن و توطن
موضوع وطن و توطن از موضوعات مهم در احکام شرعی به خصوص در مسافرت و اقامت ها در ماه رمضان بسیار مورد سؤال است.
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، موضوع وطن و توطن از موضوعات مهم در احکام شرعی است که شناخت مسائل آن از اهمیت زیادی برخوردار است و به خصوص در مسافرت و اقامت ها در ماه رمضان بسیار مورد سؤال است.
سؤال) خواهشمندم در مورد حکم مسأله‌ی وطن اصلی و اتّخاذی (جدید) توضیح بفرمایید.
جواب) به‌طور کلّی شخصی که در محلی به دنيا آمده و در آنجا رشد و نمو کرده است آنجا وطن او محسوب می‌شود و تا وقتی که از آن مکان اعراض ننموده، حکم وطن باقی است و همچنين کسی که به جايی غير از وطن اصلی خود رفته و قصد زندگی دائمی هر چند برای بخشی از سال در آنجا نموده و با اين قصد مدتی که عرفاً آن محل را وطن او بدانند، در آن مکان زندگی کرد، آنجا وطن او محسوب می‌شود و نيز اگر بدون قصد، آن‌قدر بماند که عرف آنجا را وطن او بداند، حکم وطن مترتب می‌شود. همچنين اگر کسی بنا دارد به مدّت مثلاً هفت، هشت سال در جايی زندگی کند آنجا نيز وطن او محسوب می‌شود.
سؤال) آیا محل تولد شخص هرچند در آنجا ساکن نباشد، وطن او محسوب می‌شود؟
ج) اگر در آنجا مدتی مانده و رشد و نمو کرده باشد، تا از آن اعراض نکرده است، حکم وطن را دارد و در غير اين صورت حکم وطن ندارد.
سؤال) دانشجویی خانهای را در شهر تبریز برای تحصیل در دانشگاه آن به مدت چهار سال اجاره کرده است، همچنین وی در صورت امکان، قصد ماندن دائمی در تبریز را دارد، در حال حاضر در ایام ماه مبارک رمضان گاهی به وطن اصلیاش رفت و آمد میکند، آیا آن دو مکان، برای او دو وطن محسوب میشوند؟
جواب) اگر در حال حاضر قصد قطعی بر توطّن در محل تحصيل نداشته باشد، آنجا حکم وطن را برای او نخواهد داشت. ولی حکم وطن بودن وطن اصلی او تا زمانی که از آن اعراض نکرده، نسبت به وی باقی است.
سؤال) خانواده‌هایی که از وطن اصلی هجرت کرده‌اند حکم نماز و روزه فرزندان آنها با توجه به فرضیات زیر چگونه است؟
الف: وطن اصلی پدر و مادر یزد است ولی از آن اعراض نکرده‌اند، ولی برای مدتی زیاد (20 سال) در قم سکنی گزیده‌اند برخی از فرزندان متولد یزد و برخی متولد قم هستند ولی همه در قم بزرگ شده‌اند و سالی یک ماه گاهی 3 ماه به همراه پدر و مادر به یزد رفته‌اند و بقیه‌ی سال را قم بوده‌اند، آیا نماز و روزه‌ی فرزندان در قم و یزد هنگامی که قصد عشره ندارند شکسته است یا کامل؟
ب: در صورتی که پدر و مادر در قم قصد توطن نکرده باشند و به قدری نمانده باشند که عرفاً اهل قم محسوب شوند حکم فرزندان آنها که بزرگ شده‌ی قم هستند چگونه است؟ و پدر و مادر چند سال که بمانند وطنشان محسوب می‌شود؟
ج) اگر فرزند طبق نظر پدر ـ که مقلّد مرجع دیگری است ـ عمل کرده و نمازش را در یزد تمام خوانده و روزه گرفته است ولی خود فرزند مقلد مقام معظم رهبری (دام ظله) بوده است آیا باید نمازهایی را که در یزد خوانده و روزه‌هایی که گرفته را قضا کند یا خیر؟
د: برای اینکه مکانی وطن (اتخاذی) کسی محسوب شود چه شرایطی لازم است؟
جواب) الف: وطن اصلی پدر و مادر، وطن فرزند او حساب نمی‌شود، مگر آن که خود فرزند در آنجا متولد و نشو و نما نموده باشد، و يا بعد از بلوغ آنجا را وطن برای خود اتخاذ کرده باشد.
ب: فرزندان اگر در قم متولد و در آنجا نشو و نما نموده‌اند آنجا وطن اصلی ايشان محسوب است و پدر و مادر اگر قصد زندگی در قم ندارند، آنجا وطنشان محسوب نيست، مگر آنکه مدت زيادی بمانند که در نظر عرف اهل آنجا محسوب شوند.
ج: اگر نماز را در آنجا به جهت جهل به خصوصيات سفر تمام خوانده بنابر احتياط قضا و اعاده دارد.
د: در وطن اتخاذی، بايد يا در ابتدا قصد زندگی دائم يا زندگی معتنابه (هفت، هشت سال) در آنجا داشته باشد، و يا مدت زيادی در آنجا بماند که عرفاً آنجا وطن او محسوب شود.
/1399/
ارسال نظرات