کاشان در دل کویر که کارخانه‌های پرمصرف آب را بلعیده است

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * میانه فلات ایران از کویر تشکیل شده که از غرب به رشته کوه‌هایی محدود می‌شود. کاشان؛ در نقطه شمال غربی استان اصفهان قرار گرفته و شهری کویری کوهستانی است. غرب آن به رشته کوه کرکس محدود شده و شرق و شمال آن هم در به کویر می‌رسد؛ بنابراین انتظار می‌رود که آب و هوای کوهستانی و خشک این شهر آنقدر‌ها آلودگی نداشته باشد. در واقع باد‌هایی که از کوهستان به شهر سرازیر می‌شود، آلودگی هوا را به بیابان‌های شرقی هدایت می‌کند و آسمان شهر صاف می‌شود؛ اما به گفته اهالی این شهر ۳۰۰ هزار نفری، گاهی هوای کاشان از هوای تهران هم آلوده‌تر می‌شود.

عوامل آلودگی هوا در کاشان را اول تردد خودرو‌ها و پس از آن فعالیت کارخانه‌ها و در نهایت دودکش خانه‌ها اعلام کرده اند. این را دو هفته قبل، سخنگوی شورای شهر کاشان گفته و تأکید کرده که ترافیک در کاشان، عامل آلودگی هواست.

بنا به اظهارات حسین حیدریان، آنچه در کاشان باعث آلودگی هوا شده، تردد خودرو‌های تک سرنشین است که عامل ترافیک می‌شوند. ماندن خودرو‌ها در ترافیک و سوزاندن مقدار بیشتر بنزین، باعث شده هوای این شهر ۸۶۰ کیلومتر مربعی شده است. اما می‌توان نقش صنایع را در این آلودگی کم رنگ قلمداد کنیم؟

جغرافیای صنعتی کاشان 

‌نمی‌توان جغرافیای صنعتی کاشان را در آلودگی هوای این شهر بی تأثیر دانست. شهرک‌های صنعتی کاشان را در بخش شرقی احاطه کرده اند و مانعی برای خروج هوای شهر هستند و از سوی دیگر، خود باعث تولید آلودگی شده اند؛ بنابراین می‌توان گفت که دود ماشین‌های فرسوده در کاشان، احتمالا کمتر از دود دودکش‌های ۲ کارخانه فولاد، کارخانه لنت راوند و بسیاری کارخانه‌های تولیدی دیگر در شهرک‌های صنعتی و ... است. موضوعی که جواد تقی زاده، فعال رسانه‌ای کاشان نیز آن را تأیید می‌کند.

او به خبرنگار ما می‌گوید: کاشان در محاصره شهرک‌های صنعتی است و حالا در مجاورت یکی از این شهرک‌ها و با فاصله چند کیلومتری سکونتگاه‌های شهری کاشان، در مجاورت کارخانه شیر پاستوریزه، کارخانه سرب در حال احداث است.

استخراج سرب از خاک، آلودگی‌های زیست محیطی در هوا، خاک و آب ایجاد می‌کند و می‌تواند سلامت محیط زیست، انسان‌ها و جانواران و گونه‌های گیاهی را تحت تأثیر قرار دهد؛ اما در کاشان، قرار است برداشت سرب در فاصله یک کیلومتری کارخانه شیر پاستوریزه، انجام شود.

فرماندار کاشان: کارخانه سرب هنوز مجوز ندارد

هرچند فرماندار کاشان، اواخر دی ماه امسال اعلام کرده که مجوزی برای کارخانه سرب در کاشان صادر نشده، اما تقی زاده می‌گوید: مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد که بخشی از تجهیزات در محل کارخانه مستقر شده است و گفته می‌شود که کارخانه در ابتدای سال جدید کار خود را آغاز خواهد کرد.

او توضیح می‌دهد: در کاشان دستگاه سنجش آلودگی هوا وجود ندارد. این را می‌شود در سامانه سازمان حفاظت از محیط زیست هم دید.

تصویر زیر نقشه کیفیت هواست که در سامانه پایش کیفی هوای کشور منتشر شده و نشان می‌دهد که اطلاعاتی از کاشان وجود ندارد.

تقی زاده می‌گوید: دستگاهی در کاشان نصب هست، اما چند سالی است که کار نمی‌کند. نکته اینجاست که گاهی از سوی مسئولان استانی، مدارس کاشان به دلیل آلودگی هوا تعطیل می‌شود. سوال اینجاست که اگر دستگاهی برای سنجش آلودگی هوا در کاشان نیست، براساس چه آمار و اطلاعاتی آلودگی هوا در این شهر تشخیص داده می‌شود که به ازای آن دانش آموزان به مدرسه نروند؟

او درباره احداث کارخانه سرب می‌گوید: مسئولان دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت کاشان هم کارشناسانی به کارخانه سرب داشته اند و اعلام کرده اند که احداث این کارخانه مخاطران انسانی دارد. سرطان خون در درجه اول جان کارگران و خانواده‌های آنان را تهدید می‌کند.

بلای توسعه نامتوازن در کمین کاشان

نکته مهم‌تر اینکه چرا در شهری کویری این همه صنایع پرمصرف آب احداث شده است؟ کارخانه سرب هنوز راه اندازی نشده، اما کاشان دو کارخانه بزرگ فولادی دارد؛ امیر کبیر و کویر. به گفته تقی زاده، کارخانه فولاد کویر قصد دارد خط ذوب آهن را هم مستقر کند؛ بنابراین مصرف آب این کارخانه بیشتر از قبل خواهد شد.

توسعه نامتوازن در کاشان خود را به خوبی نمایانده است. شهری در حاشیه کویر که دوران تاریخی خود را با تولید محصولات کشاورزی و دامداری گذرانده، اما حالا صنعت به آن روی آورده است. توجه صنایع به کاشان که علاوه بر خشکی، با آلودگی هوا هم دست و پنجه نرم می‌کند، این شهر را مهاجر پذیر می‌کند و همه این موارد می‌تواند در خشکسالی بیشتر کاشان، آلودگی بیشتر هوا و از بین رفتن زیست در آین نقطه از ایران، نقش مؤثری داشته باشد.