رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها از اصلی‌ترین ارکان جهاد تبیین هستند

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، پنجمین نشست‌ تخصصی دوشنبه‌های سوهانک در سال ۱۴۰۱ و به مناسبت روز ملی ارتباطات و روابط عمومی با موضوع «نقش روابط‌عمومی‌ها و رسانه‌ها در جهاد تبیین»، دوشنبه ۲۶ اردیبهشت با حضور دکتر فرشاد مهدی‌پور معاون امور مطبوعاتی، دکتر سپهر خلجی عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت، دکتر علی ربیعی استاد دانشگاه و سخنگوی دولت دوازدهم، دکتر اکبر نصرالهی رئیس دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و رسانه و  دکتر حسین امامی عضو هیات مدیره انجمن متخصصان روابط‌عمومی ایران و جمعی از دانشجویان و متخصصان روابط عمومی سراسر کشور در سامانه دانان daanaan.daan.ir برگزار شد.

در این نشست دکتر اکبر نصراللهی، رئیس دانشکده علوم ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، به عنوان اولین سخنران نشست ضمن تبریک روز ملی ارتباطات و روابط عمومی و خوش آمدگویی به حاضرین نشست، بیان کرد: روابط عمومی‌ها نقش کلیدی در جهاد تبیین دارند و نقش آن‌ها حتی مهم‌تر از تلویزیون، رادیو، روزنامه، خبرگزاری‌ها و ... است. چرا که روابط عمومی‌ها رابط اول، سرچشمه همه اخبار و نزدیک‌ترین بخش به واقعیت‌ها و خبرها هستند. اگر روابط عمومی اخبار و رویدادها را در حوزه مسئولیت خود به موقع و درست شناسایی و به شکل جذاب و مناسب و با ابزار رسانه‌ای مناسب منتشر کند، مسئولیت خود را در جهاد تببین انجام داده و فضایی برای جولان روایت ناصحیح برای رسانه بیگانه باقی نمی‌گذارند اما اگر برعکس این باشد، قطعاً عرصه برای رسانه‌های دشمن باز گذاشته می‌شود و روایت ناصحیحی از وقایع ارائه می‌شود. 

در ادامه نشست، رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی ضمن بیان این نکته که روایت ناصحیح مخل امنیت ملی است گفت: همه ادارات در همه جا روابط عمومی دارند اما در جهاد تبیین و روایتگری نقش خود را ایفا نکرده‌اند و به همین دلیل است که مقام معظم رهبری بارها بر جهاد تبیین تأکید داشته‌اند. رسانه در زمین روابط عمومی بازی می‌کند و اگر روابط عمومی خوب کار نکند یا تنها نگاه سازمانی داشته باشد، رسانه نیز نمی‌تواند در تشریح اخبار موفق ظاهر شود. رسانه سازنده و جهت‌دهنده افکار عمومی, واسطه مردم و مسئولین و چشم و گوش مردم و زبان آن‌ها است و جهت‌گیری آن باید در مسیر ارزش‌های مردم باشد و نه در جهت منافع فرد مسئولی که ممکن است سوء مدیریت نیز داشته باشد. نقش رسانه در روایتگری بسیار مهم است و محدود به بیان روایت نیست، نقش رسانه بیان کم‌کاری‌ها و یا اهداف محقق نشده است, رسانه باید ترک فعل‌ها را بیان کند و جهاد تبیین تنها به روایتگری اکتفا نمی‌کند. جهاد تبیین یک راهبرد برای خروج از محاصره تبلیغاتی و دادن اطمینان و روایتگری درست و صحیح به مردم است.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب به نقش جوانان در شکستن محاصره تبلیغاتی تأکید داشته‌اند و جهاد تبیین برای این است که تا با جعل خبر, جریان تحریف و ... مقابله کنیم.

در ادامه نشست دکتر سپهر خلجی، عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت، معاون خبر پیشین ایرنا و مدرس دانشگاه گفت: روابط عمومی نقش اصلی و مهمی در حوزه تولید و به جریان انداختن خبر دارد و روابط عمومی درگاه اصلی کسب خبر و گردش خبر بسیاری از رسانه‌های ماست. روابط عمومی پل ارتباطی سازمان و مخاطبین است و بر این ۲ محور تکیه دارد. نقش روابط عمومی باهیچ بخشی قابل مقایسه نیست و نشان دادن تصویر و روایتگری از خدمات سازمان به آن‌ها بستگی دارد. روابط عمومی‌ها نقش متنوعی دارند چرا که طیف وسیعی از نقش‌ها را نشان می‌دهند و چند بعدی هستند چرا که وظایف آن‌ها ابعاد مختلف سازمان را در برمی‌گیرد.

عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت ادامه داد: روابط عمومی آبروی هر سازمان است و بخشی از مدیریت راهبردی سازمان بر عهده آن است. هر دستگاهی که به روابط عمومی اهمیت دهد به همان میزان در ذهن مخاطب با اهمیت تلقی خواهد شد. یکی از وظایف اصلی و مهم‌ترین رسالت روابط عمومی به عنوان بازوی رسانه‌ای سازمان‌ها موضوع جهاد تبیین است و کارگزاران روابط عمومی رزمندگان و میدان‌دار این جهاد هستند و در فضای کنونی که جنگ روایت‌ها را داریم، حوزه رسانه و روابط عمومی از اصلی‌ترین ارکان این جهاد است.

دکتر علی ربیعی، سخنگوی دولت دوازدهم نیز در ادامه این نشست، گفت: خوشبختانه روابط عمومی و رسانه بیش از پیش مورد توجه دانشگاه‌ها قرار گرفته‌ است اما متأسفانه اهالی رسانه وضع اقتصادی خوبی ندارد اما با هر زحمتی پرچم رسانه را در کشور بالا نگه داشته‌اند. ارتباطات در کشور ما دچار بحران است و روابط عمومی‌ها نیز جایگاه درستی در سازمان‌ها ندارند و بیشتر روابط عمومی مدیر و وزیر هستند و نه روابط عمومی سازمان‌ها.

وی ادامه داد: اگر رنسانس را عامل اصل روشنگری اول مقابل جهالت بدانیم، امروزه در عصر دوم روشنگری قرار داریم و این بار روشنگری در مقابل تخریب و تغییر واقعیت‌هاست. امروزه آسیب‌های پروپاگاندا به قدری زیاد است که مسئله پساحقیقت را به وجود آورده و لازم است تا در جامعه اقداماتی برای دفاع از حقیقت صورت گیرد. نقش رسانه‌ها و کنشگران اجتماعی در مقابل این پساحقیقت بسیار مهم است و بر اساس گفته رهبر معظم انقلاب، نگرانی ایشان برای جهاد تبیین در رابطه با همین روشن‌گری در عصر پساحقیقت است.

سخنگوی دولت دوازدهم تصریح کرد: امروزه مهم‌ترین الزامات تبیین، وجود ابزار تبیین و گفت‌وگو است. امروزه زندگی اجتماعی و رسانه ارتباط بسیار نزدیکی دارند و رسانه باید مسائل اجتماعی که نیاز به تببین دارند و قبال گفت‌وگو هستند را به سطح جامعه بیاورد.

بر اساس این گزارش، دکتر فرشاد مهدی‌پور، ​معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این نشست بیان کرد: ابتدا باید ضرورت و مسائلی که ما را به اهمیت جهاد تبیین رسانده بررسی کنیم تا بتوانیم در رابطه با راه‌حل‌های در دسترس آن صحبت کنیم. این مسئله چند پیشران مهم دارد که تغییرات فناورانه و تکنولوژی یکی از آن‌هاست؛ این تغییرات در سال‌های اخیر شتاب زیادی گرفته و زمان دسترسی ما به اطلاعات را کاهش داده است.

وی ادامه داد: مورد دیگر کاهش مرجعیت رسانه‌ای کشور است که به دلایلی مانند فضای مجازی بیشتر شده اما قبل از فضای مجازی نیز ما در این زمینه چالش داشتیم. موضوع ارتباطات و رسانه به دانشگاه و تحصیلات آکادمیک نیز برمی‌گردد و باید در این حوزه نیز به ارتباطات توجه شود.کمبود منابع انسانی و نیروی متخصص و باقی ماندن افراد متخصص در حوزه ارتباطات نیز از جمله چالش‌های این حرفه است که نیاز است تا شرایطی فراهم شود که افراد متخصص در این حوزه باقی بمانند و نیروهای جدید نیز به این حوزه علاقه پیدا کنند.

معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مسئله دیگری که باید بررسی شود غلبه روایت بر واقعه است. غلبه بر فیک‌نیوزها نیز بسیار مهم است چرا که این مورد در دنیا در حال افزایش است و این میزان اخبار جعلی به راحتی منتشر می‌شود. موضوع دیگر تهاجم چندوجهی در کشور است که تنها محدود به رسانه نیست و در بخش‌های اقتصادی, امنیتی و سایر بخش‌های نیز نقش دارد. ابتدا باید این مسائل را بپذیریم و سپس به دنبال راه حل برویم.

مهدی‌پور توضیح داد: روابط عمومی‌ها باید حرکت به سمت همگرایی داشته باشند و کلیت فضای رسانه باید همگرا شود اما در کشور ما خلاف این جهت حرکت می‌کنیم. قدرت تکنولوژی در رسانه نیز بسیار مهم است و باید در اولویت قرار گیرد. برای ترویج ارتباطات باید به مدرسه برگردیم و باید در همان سنین پایین کار ارتباط را به دانش‌آموزان یاد بدهیم.

وی تأکید کرد: یکی از مهمترین وظایف روابط عمومی در جهاد تبیین مقابله با همین اخبار جعلی است؛ پاسخ‌گویی روابط عمومی‌ها نسبت به اخبار جعلی بسته به زمان دارد و هرچه زودتر انجام شود زودتر با این اخبار مقابله می‌شود. روابط عمومی نقش اصلی را در کلیت بخش‌های عمومی و خصوصی دارد که ما را به سمت جهاد تببین پیش می‌برد.

در پایان این نشست، دکتر حسین امامی، عضو هیئت مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی نیز بیان کرد: جهاد تبیین باید توانایی پاسخ‌گویی و قدرت نفوذ در افکار را داشته باشد، حقایق را بیان کند و آگاهی‌بخشی کند. تبیینی که بخواهد منجر به اقناع شود به ۳ موضوع نیاز دارد که خنثی کردن و تعدیل دیدگاه‌های خصمانه، بررسی کردن دیدگاه مثبت و عقاید منفی و حفظ دیدگاه و روایات مثبت این ۳ موضوع هستند. برای حفظ اعتماد مردم باید از این ۳ روش‌ استفاده شود تا کار به بحران کشیده نشود.

وی خاطرنشان کرد: روابط عمومی دستگاه‌ها باید فراخور وظیفه خود موضوعات را اجتماعی و انسانی کند تا اقناع آن در جامعه بالا برود. مردم باید تحت تأثیر آمار عددی قرار بگیرند و باید جاذبه‌های عاطفی نیز در دستور روابط عمومی‌ها باشند. روابط عمومی باید مخاطب خود را بشناسد و اگر بخواهد کاری انجام دهد برای آن پیوست رسانه‌ای تبیین کند و کمپین روابط عمومی ایجاد کند. روابط عمومی‌ها در فضای سایبری نباید ممنوعیت و فیلتر داشته باشند و از هر ابزاری برای اثرگذاری استفاده کنند. لازم است تا روابط عمومی‌ها از شیوه روزنامه‌نگاری برند کمک بگیرند.