ماجرای سربازان خشمگین و جنایت‌های خونین

ساعت ۱۶:۳۵ دقیقه شنبه بود که صدای رگبار گلوله در یکی از آسایشگاه‌های پادگان امام رضا مشهد واقع در جاده باغین_بردسیر در استان کرمان پیچید. این سرباز وظیفه که مسلح و در حال پست دادن بود ناگهان وارد آسایشگاه شد و شروع به تیراندازی به سوی سربازان کرد. او دستش را روی ماشه گذاشته و اسلحه را به سوی هم‌خدمتی‌هایش نشانه رفته بود و سربازان دیگر تلاش می‌کردند پناه بگیرند و خودش‌شان را از مهلکه نجات دهند. سرباز خشمگین به تیراندازی ادامه دارد و در یک چشم بهم زدن جان ۵ نفر از سربازان را گرفت و همراه با اسلحه از پادگان گریخت.

لحظاتی بعد وقتی افسران پادگان سراسیمه خود را به آسایشگاه سربازان رساندند. آن‌ها صحنه‌ای را که به چشم می‌دیدند باور نداشتند. سربازانی که از این تیراندازی خونین جان سالم به در برده بودند وحشت کرده و شوکه شده بودند. هنوز هیچ کس به درستی نمی‌دانست که سرباز خشمگین با چه انگیزه‌ای دست به این جنایت زده و بعد از آن به کجا گریخته است. در این شرایط بود که تلاش‌ها برای یافتن او آغاز شد.

در همان بررسی‌های اولیه معلوم شد که سرباز جنایتکار بعد از این حادثه به سوی شهر‌های دیگر گریخته، اما هنوز به درستی مقصدش مشخص نبود. چند ساعت که از آغاز تحقیقات گذشت ماموران به اطلاعاتی دست پیدا کردند که نشان می‌داد متهم تحت تعقیب به حوالی زرند کرمان گریخته است و هنوز اسلحه سازمانی را که با آن دست به جنایت زده بود در اختیار دارد. در این شرایط بود که او محاصره شد و ماموران توانستند وی را خلع سلاح و دستگیر کنند.

سردار ناصر فرشید، فرمانده انتظامی استان کرمان درباره این حادثه تلخ گفت: سرباز تحت تعقیب ساعت ۲ بامداد دوم بهمن ماه در شهرستان در حالی که یک اسلحه در اختیار داشت و دو دستگاه خودرو سرقت کرده بود دستگیر شد.

در همین حال قرارگاه جنوب شرق نزاجا نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: فرمانده نیروی زمینی ارتش دستور تشکیل یک کارگروه تخصصی برای بررسی ابعاد همه جانبه حادثه را به صورت ویژه صادر کرده است و جوانب پنهان حادثه و انگیزه‌های ضارب، پس از بررسی دقیق و بازجویی وی توسط دستگاه قضایی، اطلاع رسانی خواهد شد.

تیرانداری بخاطر مرخصی
این اولین مرتبه‌ای نیست که چنین حوادث تلخی در یکی از پادگان‌های نظامی اتفاق می‌افتد و پیش از این نیز شاهد چنین حوادث تلخی بودیم. ازجمله حادثه‌ای که در اولین روز سال ۱۴۰۱ در یکی از پادگان‌های دیلم در استان بوشهر اتفاق افتاد و در جریان آن سربازی با اسلحه‌ای که در اختیار داشت ۴ نفر از همخدمتی هایش را به رگبار بست و به قتل رساند. او در ادامه از پادگان خارج شد و یکی از شهروندان را به گروگان گرفت و سوار بر خودروی او به سوی خوزستان به راه افتاد، اما در میانه راه در محاصره نیرو‌های نظامی قرار گرفت و دستگیر شد. او بازجویی‌ها مدعی شد بخاطر اینکه نتوانسته بود مرخصی بگیرد دست به این جنایت زده است.

جنایتِ سرباز متوهم
یکی دیگر از حوادث خونین در پادگان‌ها بامداد ۱۶ آذر سال ۹۸ در پاسگاه دریایی برکه سفلین در بندرلنگه واقع در استان هرمزگان رخ داد. در این حادثه یکی از سربازان ۳ نفر از افسران پاسگاه را که دو نفر در خواب بودند با شلیک گلوله به قتل رساند و گریخت. او چند ساعت بعد دستگیر شد و ادعا کرد که ناخواسته و از سر توهماتی که دچار شده بود دست به چنین کاری زده است. او گفت صدایی عجیب در سرش به او دستور چنین کاری را داده بود. با وجود چنین ادعا‌هایی این سرباز به ۳ مرتبه قصاص محکوم شد. در روز اجرای حکم، اما اولیای دم او را که طناب دار به گردنش انداخته شده بود بخشیدند تا این پرونده تلخ با صلح و سازش بسته شود.

خودزنی پس از جنایت
شهریور ماه سال ۹۶ حادثه‌ای تلخ در پادگان آبیک قزوین رخ داد. سربازی که از مشکلات روحی رنج می‌برد به سوی سایر سربازان تیراندازی کرد و بعد از آنکه ۷ نفر را هدف گلوله قرار داد خودزنی کرد. در این حادثه در مجموع ۳ سرباز جان خود را از دست داده و ۴ سرباز دیگر مجروح شدند. به دنبال این حادثه ارتش اعلام کرد که سرباز ضارب دچار جنون آنی شده بود.

حادثه در کهریزک
روز ۱۵ مرداد ۱۳۹۶ نیز حادثه مشابهی در پادگان نیروهی هوایی ارتش در منطقه شورآباد کهریزک در جنوب تهران اتفاق افتاد. در این حادثه سربازی خشمگین به شروع به تیراندازی کرد و یک افسر و ۲ سرباز را به قتل رساند و ۱۲ نفر دیگر را نیز مجروح کرد. در این حادثه تلخ به دلیل اینکه سرباز خشمگین حاضر به تسلیم شدن نبود و همچنان به تیراندازی ادامه می‌داد هدف گلوله قرار گرفته و جانش را از دست داد.

دلیل خشم سربازان قاتل چیست؟
حادثه تیراندازی مرگبار یکی از سربازان در آمادگاه باغین کرمان به سوی ۵ سرباز دیگر بار دیگر زنگ خطر را در خصوص سلامت روانی در جامعه و لزوم غربالگری افراد پیش از شروع خدمت سربازی به صدا درآورد. ناصر قاسمزاد، روانشناس در این باره می‌گوید: بهداشت روان مقوله مهمی است که باید از سنین کودکیِ افراد، برای آن برنامه‌ریزی شود و این برنامه ریزی تا سالمندی افراد نیز ادامه داشته باشد تا افراد از نظر سلامت روان پایش شوند.

او ادامه می‌دهد: یکی از مقاطع پرمخاطره و پراسترس برای پسران در سن جوانی، مقطع دوران مقدس سربازی است. جایی که فرد به دور از خانواده و صمیمیت و محبتی که تا آن زمان از والدین دریافت می‌کرد، می‌خواهد تمرین استقلال کند. برای بخشی از افراد جامعه ما مستقل شدن از دوران سربازی آغاز می‌شود. البته این شرایط به دلیل تربیت والدین و موضوع فرزندپروری است. افراد در سنین نوجوانی آنچنان از نظر روحی به خانواده وابستگی پیدا می‌کنند که هنگام شروع خدمت سربازی توان کنار آمدن با شرایط پادگان را ندارند و ممکن است بخاطر فشار و تنش گاهی دچار اختلال روان تنی شوند.

این روانشناس، اما چند راهکار برای کاهش فشار و استرس در سربازان دارد. او می‌گوید: باید تلاش‌ها معطوف به این باشد که پادگان‌ها برای سربازان محیطی آرام و به دور از تنش و استرس باشد. از این گذشته به نظر می‌رسد که باید غربالگری‌های بهداشت روان به خصوص در بدو ورود سرباز به پادگان انجام شود. باید تیم متخصص بهداشت روان، متشکل از روانپزشک، روانشناس و مشاور سرباز را در بدو ورود بررسی کنند که اگر دچار اختلالاتی است، شرایطی خاص برای او در نظر گرفته شود تا او در ادامه دوران سربازی برای سلامتی خود و دیگران مشکلی ایجاد نکند. حوادثی مثل آنچه در کرمان اتفاق افتاد نشان می‌دهد که تاکنون از این مسئله غفلت شده است.

قاسمزاد در ادامه می‌گوید: نکته مهم دیگر این است که پیش از شروع سربازی باید در قالب دوره‌های آموزشی شرایط دوران سربازی برای سربازان تدوین شود تا آن‌ها بیش ازقبل آماده شرایط پادگان‌ها باشند و در این دوره‌ها اگر فردی نشانه‌گانی را در خود شناسایی کرد، پیش از وقوع هر اتفاق تلخی برای او چاره اندیشی شود.